6. Kabbanakanikkhitta-nettacitt kavijjan;
yakici racayanteta, na vimhayakara para.
7. Teyeva paibhvanto, sova bandho savimhayo;
yena tosenti viye, tatthpyavihitdar.
6-7. Evametthnvayabyatirekavasendhigate dassetv idni ki amhka kabbanakaparicaybhveracanvisesbhiyogopajanitaparissamenti olnavuttino sotujane samussheti kabbanakti-din. Kavippayogasakhto bandhova kavino idanti kabba. Muttakdivkyasvamuttikdyavayavasabhv antaravkyasamudyasampanna vuttajtibhedabhinna pajjamaya gajjamaya pajjagajjamaya campnmakaca, mahvkyarpa mahkabbaca, ta pana mahkabba saggehi sagganmakehi paricchedavisesehi bandhyate karyatti saggabandhoti pavuccati. Tassa tu lakkhaa saggabandhassa mukha ihssana siy pamo v bandhasambandhino kassaci atthassa niddeso vti-din anekadh vaenti. Ta yath?
Saggabandho mahkabba-muccate tvassa lakkhaa;
pamo vatthuniddeso, sspi ca tammukha.
Itihsakathubbhta, santasannissayampi v;
catuvaggaphalyatta, caturodttanyaka.
Puraavutuselindu-savitdayavaana;
uyynasalilakk, madhupnaratussava.
Vippalambhavivhehi, kumrodayavahihi;
mantadtappaynji-nyakbhydayehipi.
Alakatamasakhitta-rasabhvanirantara;
ntivitthiasaggehi, piyavuttasusandhibhi.
Sabbattha bhinnasaggante-hupeta lokarajaka;
kabba kappantarahyi, jyate sdhvalakatti [kbydsa 1.14 19 gth].
Tattha itihsakathubbhtanti purvuttakathsannissaya. Santasannissayanti itarasobhandhikaraaguarjacaritdinissaya v. Catuvaggaphalyattanti dhammdicatuvaggaphalyatta. Dhammo nma abbhdayanibbnahetuko. Attho nma vijjbhumydna yathyamajjana, ajjitnaca rakkhaa. Kmo nma nirayo visayo payogo. Mokkho nma sabbasasradukkhanivatti. Caturodttanyakanti usshasattimantasattipabhsattiyogena caturo kusalo cgtisaydiyogena udtto udro nyako vipakkho, paipakkho ca yattha, ta. Madhu nma sur. Vippalambho viraho. Manto ntivedhi saha kryanicchayo. Dto sandhnappavatto puriso. Payna sagmdinimittagamana. ji sandhybhve viggaho. Asakhattarasabhvanirantaranti asakhitt bahutt ras sigravrdayo, bhv rati-usshdayo, tehi nirantara patthaa. Piyavuttasusandhibhti piyni sutisubhagni vuttni indavajirdni aamaasambandhasasaggatya sobhano sandhi aamaasagah yesa saggna, tehti. Punapi yathvuttesu agesu nagaravaandsu kica yathsambhava madhupndirahitampi tana mano rajeti updiyateva sabbhti dassetumha
Kabba na dussatagehi, nynamapyatra kehici;
bandhagasampad ta, kmamrdhayanti ceti [kbydsa 1.20].
Punapi
Guato pahama vatv, nyaka tena sattuno;
nirkaraamiccesa, maggo pakatisundaro.
Vasavrasutdni, vaayitv ripussapi;
tajjay nyakukkasa-kathanaca sukheti noti [kbydsa 1.21 22 gth] hu.
Sabbampeta saddhammmatarasapnasarasahadayna samphappalpavipulavisappavesopaddutakabbanakaparammukhna satatacaritasacaritaratanabhjanna sappurisna ki hadayakhedopajanitaparissameneti tadanurpamevopadassitanti. Naka nma bharatdinyasatthe nnappakranirpitarpa kappa, talakkhaekadesabhtalakkhani pakaradni nava rpakni. Nik ca etthevvarumbhanti. Kabbaca nakaca, tesu nikkhitta hapita nettaca cittaca yehti viggaho. Ke te? Kavino. Tattha nikkhittanettacittavacanena sutassa cintanaca hpohamukhena yathuggahitaniyma, avipartatthanicchayana, nicchitassa bhvan, nirantarbhiyogo ca dassito. Kabbanakavacanena suta, cintita, bhvitaca dassita. Sute dassite tannissaya sutamayaampi dassitameva siyti. Kabbanakanikkhittanettacittti imin sutacintbhvannukkamena sampditapapavna kabbaracanya smatthiya dasseti. Hoti hi tdisna tasutdi bandhanakraa. Vuttahi
Sbhvik ca paibh,
sutaca bahu nimmala;
amando cbhiyogoya,
hetu hotiha bandhaneti [kbydsa 1.103 gth].
Yakicti attano cittruha yakici bandhajta. Imin pana aniyamavacanena attano tattha darbhva dpeti. Racayanti karonti. Eta tehi racita bandhajta para accantameva vimhayakara na hoti, tdisopyasampattisampannassa upeyyasampattisabbhvato anacchariyamevti adhippyo. Tattha tesu kabbanakesu racanvisesa-ekantopyabhtesu avihitdar-api sutdivasena akatdarpi ye sappuris paavanto yena bandhavisesena vi guadosaviduno satthauno paitajane tosenti penti. Tosentiyeva hi te tdise sbhvikipaibhvirahepi etdisesu atthesu sutacintbhvanvasena vyamant. Vuttahi
Na vijjat yajjapi pubbavsan-
gunubandhi paibhnamabbhuta;
sutena vcussahanenupsit,
dhuva karotyeva kamapyanuggahanti [kbydsa 1.104 gth].
Paibhvanto heyyopdeyyaparicchedalakkhaapaya paavanto nma, teyeva sappuris. Savimhayo kdisya, tdisopyantararahitnampi etdiso bandho siyti vimhayena saha vattamnopi. Sova bandho tameva bandhana tdisopyasampattivirahenopeyyasampattiy sabbhvato, noti.
6-7. Idni kabbanakesu aparicitnamamhka gantharacansabhvvabodhova kutoti osakkante kabbanakdigthdvayena samussheti. Kabbanakanikkhittanettacitt kabbanakesu sutnulokanacintbhvanvasena hapitanettacitt kavijjan kabbakrak ya kici attano abhimata racayanti karonti, eta bandhana para atisayena na vimhayakara acchariyakara na hoti, nirantarbhiyogato siddhopyamlapasampadya upeyyabhtaganthasakharaa bhavatyevti adhippyo. Kavino ida kabbanti ca, naakassa ida naka, naccagtdi. Idha pana tappaipdakakathpaksakagantho naka nma. Kabbaca nakacti ca, kabbanakesu nikkhitta nettacitta yehti ca viggaho. Ye jan tattha tesu kabbanakesu avihitdarpi savanadhradivasena akatasambham eva vi yena gantharacanvisesena tosenti penti, teyeva paibhvanto paibhnasakhtapaavanto bhavanti. Sova bandho savimhayo aesa uppajjamnavimhayena sahito. Paibh etesa atthti ca, saha vimhayena vattatti ca, avihito daro yehti ca viggaho. Bhirasatthbhiyogbhvepi pubbavsanbhvepi iha nirantarbhiyoga karonto tdisasmatthiya sdhetti vutta hoti. Vuttahi
Na vijjat yajjapi pubbavsan-
gunubandhi paibhnamabbhuta;
sutena vcussahanenupsit,
dhuva karotyeva kamapyanuggahanti [kbydsa 1.104 gth].
Tassattho yadi pubbavsangunubandh attajtiy paricayavsanguassa anubalappadnavasena anubandho yassatthi, tdisa abbhuta paibhna na vijjatipi, tathpi sutena savanena ussahanena paguakaradivcussahanena v upsit katagurupsan vc kamapi anuggaha kicipi papava dhuva ekantena karoti evti. Ettha kabba nma muttakakulakdivkyavasena ca avayavasabhvehi tesayeva antaravkyvayavasamhehi paripua vuttavisesehi pabhedagata kevala pajjamaya v gajjamaya v camptikhytapajjagajjamaya vti mahvkyasabhvena ca tihati. Naka nma bharatdinaasatthagatannappakradassitasabhva. Kabbaca idheva dassitalakkhaato ekadesayuttappakaradinavarpakni ca nik ca bhavanti. Kabbalakkhaa pana eva dahabba
Saggabandho mahkabba-muccate tvassa lakkhaa;
pamo vatthuniddeso, sspi ca tammukha.
Itihsakathubbhta, santasannissayampi v;
catuvaggaphalyatta, caturodttanyaka.
Puraavutuselindu-savitdayavaana;
uyynasalilakk, madhupnaratussava.
Vippalambhavivhehi, kumrodayavahihi;
mantadtappaynji-nyakbhydayehipi.
Alakatamasakhitta-rasabhvanirantara;
ntivitthiasaggehi, piyavuttasusandhibhi.
Sabbattha bhinnasaggante-hupeta lokarajaka;
kabba kappantarahyi, jyate sdhvalakatti [kbydsa 1.14 19 gth].
Tassattho saggabandho saggasakhtehi paricchedavisesehi bandho mahkabbanti uccate. Assa lakkhaa tu vuccateti sambandho kkakkhigoakanayena tammukha tassa kabbassa di pana pamo devatnamassana v, vatthuniddeso
Astyuttarasy digi devattma,
himlayo nma nagdhirj;
pvparea vrinidh vighya,
sthit pathijh iva mnada [kumrasambhava 1.1.].
Iccdibandhasambandhino kassaci vatthuno dassana, sspi mayha payata mana miccdi-ihssana v bhavati. Itihsakathubbhta purvuttakathsannissaya v santasannissayampi sobhannampi rjacariydinissaya v catuvaggaphalyatta lokiyalokuttarasukhakraa dhammo, vijjbhmi-dna sacayo, sacitna rakkh ca attho, apyasavattanikapacakmaguasakhto kmo, sabbadukkh nivattihetu mokkho cti catuvaggaphaldhna caturodttanyaka usshasattimantasattipabhsattiyogato caturo dakkho cgtisaydiyogena udtto uro sapakkho, vipakkho v nyako yattha, ta yathvutta puraavutuselindu-savitdayavaana pura nagara, aava sgara, utu hemantavasantdi-utu, sela pabbato, indusavitdayo candasriyna udayo cti imesa vaana yattha, ta. Savitti ettha tupaccayanto. Uyynasalilakkmadhupnaratussava uyynaksurpnaratiksakhto ussavo yattha, ta vippalambhavivhehi drviyogadrapariggahehi ca kumrodayavahihi kumruppattikumravahhi ca mantadtappaynjinyakbhydayehi ntijnanapa manto, sandhnakrako dto, yuddhbhigamana payna, yuddhasakhto ji, sapakkhanyakassa abhivahisakhto abhydayo cti imehi alakata sajjita asakhittape ntara asakhitt vitthr ras sigrdayo aha bhv rati-usshdayo cti imehi nirantara vitthia piyavuttasusandhibhi sutisubhagehi indavajirdhi vuttehi pubbparasambandhaparicchedatya sobhan sandhi yesa saggna, tehi sabbattha sabbasmi paricchede bhinnasaggantehi bhinnasagg pariyosn yesa, tehi ntivitthiasaggehi ntivitthrasaggasakhtehi paricchedehi upeta yutta sdhvalakati sobhanlakravanta kabba lokarajaka ta samna kappantarahyi kappanirantarahyi kappantare hyi v jyate. Ettha madhupndirahitapuravaandayopi tana citta rdheti ce, tapyaduha. Vuttahi