3. Pakiakavinicchaya
Ito para pavakkhmi, pakiakavinicchaya;
sappayogesu atthesu, vina pavatthay.
Tattha atthuddhro, atthasaddacint, atthtisayayogo, samnsamnavasenavacanasagaho, gamalakkhaavasena vibhattivacanasagaho, klavasena vibhattivacanasagaho, klasagaho, pakaraasasandan, vattamndna vacanatthavibhvan cti navadh vinicchayo veditabbo. Atthuddhre tva samnasutikapadnamatthuddhraa karissma. Etthkhytapadasaitna bhotisadda bhavesaddnamattho uddharitabbo. Tath hete nmikapadasaitehi aparehi bhotisadda bhavesaddehi samnasutikpi asamnatth ceva honti asamnavibhattik ca. Ssanasmihi keci sadd aamaa samnasutik samnpi asamnatth asamnapavattinimitt asamnalig asamnavibhattik asamnavacanak asamnant asamnaklik asamnapadajtik ca bhavanti. Tesamasamnatthatte sabbahi ta jrati dehanissita. Appassutya puriso, balibaddova jrati. Santo tasito. Pahu santo na bharati. Santo cikkhate muni. Santo sappuris loke. Santo savijjamn lokasminti evamdayo payog. Ettha jratisaddadvaya yathsambhava navabhvpagamavahanavcaka. Santosaddapacaka yathsambhava parissamappattasamnopasantopalabbhamnavcakanti dahabba. Asamnapavattinimittatte pana akata mittadubbh, assaddho akatacti-evamdayo. Ettha ca akatasaddadvaya katkatjnanajnanapavattinimitta paicca sambhtatt asamnapavattinimittakanti dahabba. Asamnaligatte sukh hotu pacasikha sakko devnamindo. Tvaca bhadde sukh hohi. Yattha s upahito hoti. Mt me atthi, s may posetabbti evamdayo. Ettha sukhsaddadvaya ssaddadvayaca pumitthiligavasena asamnaliganti dahabba. Asamnavibhattikatte hre udare yato. Yato pajnti sahetudhammanti evamdayo. Ettha yatosaddadvaya pahampacamvibhattisahitatt asamnavibhattikanti dahabba. Asamnavacanakatte ime payog
Yya mtu bhato poso, ima loka avekkhati;
tampi padadi santi, hanti kuddho puthujjanoti
dsu hantisaddo ekavacano.
Ime nna araasmi, migasaghni luddak;
vkurhi parikkhippa, sobbha ptetv tvade;
vikkosamn tibbhi, hanti nesa vara varanti.
dsu pana bahuvacano. Slav vattasampanno. Etha tumhe yasmanto slav hotha. Santo danto niyato brahmacr. Santo have sabbhi pavedayanti. Mahrj yasass so. Cattro mahrjti evamdsu slavsadddayo ekavacanabahuvacanak.
Asamnantatte pana yattha samnasutikna asamnavibhattikatta v asamnavacanatta v upalabbhati. Teyeva payog. Ta yath? Sata sampajna, sata dhammo, santo danto, santo sappuris iccevamdayo. Asamnaklatte nanu te suta brhmaa bhaamne, dev na issanti purisaparakkamassa. Te jan pramissanti, maccudheyya suduttaranti evamdayo. Ettha issantisaddadvaya vattamnbhavissantklavasena asamnaklanti dahabba. Vattamnbhavissantvibhattivasena pana asamnavibhattikantipi. Asamnapadajtikatte saya samhito ngo, saya abhiya kamuddiseyya. Pathe dhvantiy pati, ekasa ajina katv, pdesu siras pati. Giri caoraa patti evamdayo. Ettha sayasaddadvaya nmaniptavasena patisaddattaya nmkhytopasaggavasena asamnapadajtikanti dahabba. Imin nayena sabbattha vitthretabba. Eva ssanasmi keci sadd aamaa samnasutik samnpi asamnatth asamnapavattinimitt asamnalig asamnavibhattik asamnavacanak asamnant asamnaklik asamnapadajtik ca bhavanti. Etdisesu saddesu yo kriypadatta pakseti, na so nmikapadatta. Yo ca nmikapadatta pakseti, na so kriypadatta. Eva santepi sutismaato ekattena gahetv atthuddhro karayoti yathvuttakriypadna nmapadehi samnasutikna bhotisadda bhave saddnamatthuddhra vadma. Katha? Bhotisaddo kattuyoge kriypada, kriyyoge nmikapada, tasm so dvsu atthesu vattati kriypadatthe nmikapadatthe ca. Tattha kriypadatthe vattamnavasena, nmikapadatthe panlapanavasena. Kriypadatthe tva eko bhoti, nmikapadatthe m bhoti paridevesi. Atrida vuccati
Bhve nmapadatthe ca, lapanavisesite;
imesu dvsu atthesu, bhotisaddo pavattati.
Bhavesaddo pana bhavmtimassa vattamnvibhattiyuttassa saddassatthepi vattati. Bhavmtimassa pacamvibhattiyuttassa saddassa atyssanatthesupi vattati. Bhaveyymtimassa sattamvibhattisahitassa saddassa anumatiparikappatthesupi vattati. Tatrida pahamatthassa sdhaka haccavacana
Devna adhiko homi, bhavmi manujdhipo;
rpalakkhaasampanno, paya asamo bhaveti.
Aya pana sabbesa tesamatthna sdhik amhka gthracan
Sukh bhavati eso ca, ahacpi sukh bhave;
sukh bhavatu eso ca, ahacpi sukh bhave.
Imya buddhapjya, bhavantu sukhit paj;
bhavehaca sukhappatto, smacco saha tibhi.
Sukh bhaveyya eso ca, ahacpi sukh bhave;
sukh bhaveyya ce eso, ahacpi sukh bhaveti.
Icceva
Vattamnya pacamya, sattamyaca vibhattiya;
etesu tsu hnesu, bhavesaddo pavattati.
Ekadh vattamnya, pacamsattamsu ca;
dvedh dvedhtimassattha, pacadh paridpaye.
Dvedh v vattamnya-mdipurisavcako;
attho bhaveti etassa, bhavattipiyujjati.
Idni pana etassa, vuttassatthassa sdhaka;
ettha pippadesa tu, harissa sutha me.
Koya majjhesamuddasmi, apassa tramyuhe;
ka tva atthavasa atv, eva vyamase bhusa.
Nisamma vatta lokassa, vymassa ca devate;
tasm majjhesamuddasmi, apassa tramyuhe.
Assa purimagthya, yuhetipadassa hi;
yhatti atthoti, vitabbo vibhvin.
Vibhattiy vipallsa-vasenya samrito;
vattamne sattamti, tissekravasena v.
Pacchimya ca gthya, yuhetipadassa tu;
yhmti atthoti, saddattha vibhvaye.
Tath bhaveti-etassa, vattamnvibhattiya;
bhavatti, bhavmti, cattha dvedh vibhvaye.
Evavidhesu aesu, phesupi aya nayo;
netabbo nayadakkhena, nayasgarassane.
Evamaya bhavesaddo pacasu chasu v kriypadatthesu pavattati. Tath sattamvibhatyantanmikapadassa vuddhisasrakammabhavpapattibhavasakhtesu atthesupi. Tath hi abhave nandati tassa, bhave tassa na nandatti-dsu vuddhimhi. Bhave vicarantoti-dsu sasre. Bhave kho sati jti hoti, jtipaccay jarmaraanti-dsu kammabhave. Eva bhavevijjamneti-dsu upapattibhaveti dahabba. Imin nayena bhdhtuto nipphannna aatopi aesa kriypadna yathsambhavamattho uddharitabbo.
khytatthamhime atth, na ltabb kudcana;
atthuddhravasenete, uddha nmato yato.
Idamettha sakhepato atthuddhranayanidassana.
Atthasaddacintya pana evamupalakkhetabba bhavante, parbhavante, parbhaveiccdayo gacchati gaccha gacchatosadddayo viya visesasadd, na ycanopatpanatthdivcako nthatisaddo viya, na ca rjadevatdivcako devasaddo viya smaasadd. Ye cettha visesasadd, te sabbakla visesasaddva. Ye ca smaasadd, tepi sabbakla smaasaddva. Tatra gacchatti-dna visesasaddat eva dahabb gacchatti eka nmapada, ekamkhyta. Tath gacchanti eka nmapada, ekamkhyta. Gacchatoti eko kitanto, aparo rhsaddo. Satipi visesasaddatte sadisatt sutismaato tabbisaya buddhi nuppdeti vinvatthappakaraasaddantarbhisambandhena. Tath hi saddantarbhisambandhena gacchati patihitanti vutte sattamyanta nmapadanti viyati. Gacchati tissoti vutte pankhytanti. Tath sa gaccha na nivattatti vutte pahamanta nmapadanti viyati. Gaccha puttanivedakoti vutte khytanti viyati. Gacchato hayato patitoti vutte kitantoti viyati. Gacchato paapupphni patantti vutte rukkhavcako rhsaddoti. Iti visesasaddna khytanmna nmkhytehi samnasutikna atthbhisambandhdsu yo koci atthavisesapako sambandho avassamicchitabbo. Eva gacchatti-dna khytanmattdivasena pacceka hitna ekekatthavcakna visesasaddat dahabb. Nthati devoti-dna pana khytanmna nmkhytehi asamnasutikna anekatthavcakna smaasaddat eva dahabb. Atthasambandhdsu hi vin yena kenaci sambandhena nthatti vutte ycatti v upatpetti v issariya karotti v ssatti v attho paibhti, tath devoti vutte meghoti v ksoti v rjti v devatti v visuddhidevoti v attho paibhti. Yad pana saddantarbhisambandhena nthati suppaipattinti vutte tad nthatti kriypadassa ycatti attho viyati, nthati sabbakileseti vutte upatpetti attho viyati. Nthati sakacitteti vutte issariya karotti attho viyati. Nthati lokassa hitanti vutte ssatti attho viyati. Tath devo gajjatti vutte devoti nmapadassa meghoti attho viyati. Viddho vigatavalhako devoti vutte ksoti attho viyati. Pivatu devo pnyanti vutte rjti attho viyati. Devo devaky cavati yusakhayti vutte devatti attho viyati. Devtidevo satapualakkhaoti vutte visuddhidevoti attho viyati. Imin nayena aepi smaasadd tabb. Sabbameta atv yath attho saddena, saddo catthena na virujjhati, tathtthasadd cintany. Tatrida upalakkhaamatta cintkranidassana atthakusal bhavanteti v kiccni bhavanteti v vutte bhavanteti ida bhavanttimin samnatthamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Bhavante passmti v icchmti v vutte upayogatthava nmapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Bhavante jane pasasatti v kmetti v vutte paccattopayogatthavantni dve nmapadnti evamattho ca saddo ca cintanyo. Cor parbhavanteti vutte parbhavanteti ida parbhavanttimin samnatthamkhytikapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Parbhavante jan icchanti amittnanti vutte parbhavanteti imni upayogapaccattatthavantni dve nmapadnti evamattho ca saddo ca cintanyo. Eso parbhaveti vutte parbhaveti ida parbhaveyytimin samnatthamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ete parbhave loke, paito samavekkhiyti vutte parbhaveti ida upayogatthava bahuvacana nmapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Parbhave satti vutte bhvalakkhaabhummatthekavacanaka nmapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Tumhe me pasd sambhaveti vutte sambhaveti ida sambhavathtimin samnatthamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ehi tva sambhavavheti vutte sambhavavheti ida sambhavya nma itthiy vcaka itthiliga slapana nmikapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ehi tva sambhavavhepatihitanti vutte sambhavanmakassa purisassa vcaka pulliga bhummavacananti evamattho ca saddo ca cintanyo.