Varuo brahmadevo ca, ahesu aggasvak;
sambhavo nmupahko, revatassa mahesinoti
Hi pi. Dhamm ptubhavanteti vutte ptubhavanteti ida ptubhavanttimin samnattha saniptamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ptu bhavante janeti vutte te jane bhava rakkhatti atthavcakni khytakitantasabbanmikapadnti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ptubhavase tva guehti vutte ptubhavaseti ida ptubhavastimin samnatthamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ptubhavase gue yo tvanti vutte ptubhavhi attano guahetu tvanti atthavcakniniptayuttkhytanmapadnti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ahamattano guehi ptubhaveti vutte ptubhaveti ida ptubhavmtimin samnattha saniptamkhytapadanti evamattho ca saddo ca cintanyo. Ma ptu bhave ida puakammanti vutte ma rakkhatu sasre ida puakammanti atthavcakni khytanmapadnti evamattho ca saddo ca cintanyo. Imin nayena sabbattha yathrahamatthasadd cintany. Tattha samnasutikna kesaci saddna na tesa kohe openti. Na tesa antar gacche. Satta vo licchav aparihnye dhamme desessmi, ime te deva sattavo, tvaca uttamasattavoti-dsu samnasutikna viya uccraaviseso icchanyo. Uccraavisese hi sati padni paribyattni, padesu paribyattesu attho paribyatto hoti, atthaparigghakna atthdhigamo akiccho hoti, suparisuddhdsatale paibimbadassana viya, so ca gahitapubbasaketassa atthasambandhdsu aatarasmi teyeva hoti, na itarath. Vuttaheta porehi
Visayattamanpann, sadd nevatthabodhak;
na padamattato atthe, te at paksakti.
Yadidamettha vuttamamhehi uccraaviseso icchanyoti. Atryamuccraavisesadpan gth sahatthappaksananayadnagthya.
Na te sa kohe openti, iti phe sumedhaso;
pada na teti chinditv, sa koheti paheyya ve.
Sa na openti kohe te, bhikkhti atthamraye;
evamimesu aesu, phesupi aya nayo.
Atha ya panidampi vutta kesacti, ta kimattha? Gacchati patihita, gacchati tisso, bhavante passmi, atthakusal bhavante, vadanta ekapokkhar, vadanta paivadatti-dsu samnasutiknamuccraaviseso na labbhatti dassanattha. Tasm idamettha sallakkhetabba yattha samnasutiknamuccraaviseso labbhati atthaviseso ca padna vibhgavasena v avibhgavasena v, tattha payoge samnasutikamekacca pada vicchinditv uccretabba. Seyyathida? Hetu hetusampayuttakna dhammna tasamuhnnaca rpna hetupaccayena paccayo. So tena saddhi bhsati, sotena vuyhati. Bhavante jane pasasati, bhavante passmti evamdayo payog. Ettha hetti saka vicchinditv hetusampayuttnanti uccretabba. Tath soti vicchinditv tena saddhinti uccretabba. Bhavanti vicchinditv te janeti uccretabba. Sesa pana samnasutika vicchinditv na uccretabba. Avicchindanyasmihi hne vicchinditv pahitassa attho duho hoti. Eva padavibhgvibhgavasena samnasutiknamatthuccraaviseso veditabbo. Ettha hi so tenti-dsu dvipadatthaggahaa vibhgo, ekapadatthaggahaamavibhgoti adhippeto. Ettha ca visu vavatthitna asamnasutikna ekato katv samnasutikabhvaparikappana atthantaravipanatthaceva uccraavisesadassanatthaca. Na hi etni sappo sappoti-dsu viya ekasmiyevatthe samnasutikni. Eva santepi ekajjhakaraena laddha samnasutilesa gahetv atthantaravipanattha uccraavisesadassanatthaca samnasutiknti vuttni. Esa nayo aatrpi disesu hnesu. Idamettha sallakkhetabba Yattha samnasutikna ahraskresu yena kenaci krena atthaviseso labbhati, vicchinditv pana uccrae saddavilso na hoti, attho v duho hoti, na tdisesu payogesu samnasutikni padni vicchinditv uccretabbni. Tatra katamena ckrena atthavisesalbho bhavati? Padna vibhgavasena v avibhgavasena v akkharasannidhnavasena v padasannidhnavasena v padakkharasannidhnavasena v vicchvasena v kammappavacanyavasena v bhayakodhdsu uppannesu kathitmeitavacanavasena v guavcakasaddassa dviruttavasena v kriypadassa dviruttavasena v sahitpadacchedavasena v agravatthaparidpanavasena v nirantaratthaparidpanavasena v nanirantaratthaparidpanavasena v punappunamiccatthaparidpanavasena v upamne iva saddavasena v itisadda paicca saddapadatthavcakatthaparidpanavasena v tathpavattacittaparidpanavasena vti imesuhraskresu, vitthrato pana chabbsya kresu tato vdhikesu yena kenaci krena atthavisesalbho bhavati. Ettha padna tva vibhgavasena v avibhgavasena v samnasutiknamatthavisesalbhe s na sagati pleti, abhikkamo sna payati. M no deva avadhi, mno mayha na vijjatti evamdayo payog. Akkharasannidhnavasena pana atthavisesalbhe santehi mahito hito. Sag sagmaji mutta, tamaha brmi brhmaa. Dh dhsu pakkhandi, maamno yath pure. Sabbbhibhuva sirassiras nammi. Bhmito uhit yva, brahmalok vidhvati. Acci accimato loke, ayhamnamhi tejasti evamdayo payog. Padasannidhnavasena atthavisesalbhe po pogata. Rjarjamahmattdayo, sukholokassa lokassa, krako acakkhudo, nirpade pade ninno, anantaa karulaya laya, malassa buddha susamhita hita. Nammi dhamma bhavasavara vara, gukaraceva niragaa gaanti evamdayo payog. Padakkharasannidhnavasena atthavisesalbhe pamarahita hita, siddhattho sabbasiddhattho, tilokamahito hito. Upagantvna sambuddho, ida vacanamabravti evamdayo payog. Tatrim akkharasannidhndsu adhippyavipaniyo gth
Mahitoiti saddamh, makro ce vivecito;
saddo niratthako ettha, akkharanti vade budho.
eyy akkharayogena,
santehi mahito hito;
iccdsu sarpna,
hoti atthavisesat.
Upasagg nipt ca, yacaa atthajotaka;
ekakkharampi vihi, ta padanti samrita.
Padna sannidhnaca, padakkharnameva ca;
samse labbhamnatta, sandhya lapita may.
Vicchvasena atthavisesalbhe gme gme sata kumbh, gmo gmo ramayoti evamdayo payog. Ettha hi vicchvasena sabbepi gm pariggahit.
Nndhikarana tu, vattumekakkhaamhi y;
icchato bypitu icch, s vicchti pakittit.
Kammappavacanyavasena atthavisesalbhe rukkha rukkha pati vijjotate cando, rukkha rukkha pari vijjotate candoti payog, rukkhna upari upari vijjotateti attho. Bhayakodhdsu uppannesu kathitmeitavacanavasena pana atthavisesalbhe ime payog bhaye tva coro coro, sappo sappoiccdayo. Kodhe vasala vasala, cala cala, vijjha vijjha, pahara paharaiccdayo. Pasasya sdhu sdhu sriputta, abhikkanta bhante abhikkanta bhanteiccdayo. Turite abhikkama vseha abhikkama vseha, gaccha gaccha, lunhi lunhiiccdayo. Kothale gaccha gacchaiccdayo. Acchariye aho buddho aho buddhoiccdayo. Hse aho sukha aho sukha, aho manpa aho manpaiccdayo. Soke kaha ekaputtaka kaha ekaputtakaiccdayo. Pasde bhavissanti vajj bhavissanti vajjiccdayo. Eva bhayakodhdsu uppannesu kathitmeitavacanavasena atthavisesalbho bhavati. Ettha pana atthantarbhvepi dahkammavasena padnamatthajotakabhvoyeva atthavisesalbho.
Bhaye kodhe pasasya,
turite kothalacchare;
hse soke pasde ca,
kare meita budho.
Casaddo avuttasamuccayattho, tena garah-asammndna sagaho dahabbo. Ppo ppoti-dsu hi garahya. Abhirpaka abhirpakti-dsu asammne. Kvya abalabalo viyti-dsu atisayatthe meita dahabba. Guavcakassa dviruttavasena atthavisesalbhe kaho kaho ca ghoro cti evamdayo. Kaho kahoti hi atva kahoti attho. Kriypadassa dviruttavasena atthavisesalbhe dhame dhame ntidhameti evamdayo. Tattha dhame dhameti dhameyya no na dhameyya. Ntidhameti pamtikkanta pana na dhameyya. Sahitpadacchedavasena atthavisesalbhe narnar, sursur, katkatakusalkusalavisaya vippaisrkrena pavatta anusocana kukkuccanti evamdayo. Ettha pana vina paramakosallajananattha siloka racayma
Hithit hitahita, nubhvena te jina;
pavarpavarhacca, bhavmnmay mayanti.
Agravatthaparidpanavasena atthavisesalbhe tuvatuva pesuakalahaviggahavivdti evamdayo. Nirantaratthaparidpanavasena atthavisesalbhe divase divase paribhujatti evamdayo. Nanirantaratthaparidpanavasena atthavisesalbhe khae khae pti uppajjatti evamdayo. Punappunamiccatthaparidpanavasena atthavisesalbhe muhu muhu bhyayate kumreti evamdayo. Upamne ivasaddavasena atthavisesalbhe rj rakkhatu dhammena, attanova paja pajanti evamdayo. Itisadda paicca saddapadatthavcakattaparidpanavasena atthavisesalbhe buddho buddhoti kathayanto, somanassa pavedayinti evamdayo. Tathpavattacittaparidpanavasena atthavisesalbhe buddho buddhoti cintento, magga sodhemaha tadti evamdayo. Eva disesu payogesu samnasutikapada vicchinditv na uccretabba. Vicchinditv hi uccrae sati saddavilso na bhavati, katthaci pana katkatkusalkusalavisayanti evamdsu vicchinditv uccritassa attho duho hoti, tasm vicchinditv na uccretabba, ekbaddhayeva katv uccretabba. Iti samnasutikesu vinicchayo chabbsya krehi adhikehi ca maetv dassito. Yasm pana samnasutikesu vinicchaye dassite asamnasutikesupi vinicchayo dassetabbo hoti, tasm tampi dassessma yattha niggahtamh parkralopopi pho payati, sayogabyajanassa visayogattampi. Tesu payogesu niggahtapada anantarapadena saddhi ekbaddhayeva katv uccretabba. Katamni tni? Sace bhutto bhaveyyha-sjvo garahito mama. Pupphas uppajji. Khayamatta na nibbnasa gambhrdivcatoti evamdayo. Ettha hi sace bhutto bhaveyyhanti-din vicchedamakatv anantare dvsu gthpadesu antarbhtna dvinna samnasutikapadna ekato uccraamiva anantarapadehi saddhi ekbaddhuccraavasena sace bhutto bhaveyyha-sjvo garahito mamti-din uccretabba. Evarpoyeva hi uccraaviseso sakalehipi porehi vihi anumato uccrito ca assa jvo garahito mama, ass uppajji, assa gambhrdivcatoti-evamdi-atthappaipdanassnurpatt.