Visu alabbhamnopi, labbhamnova uddhao.
Sakhepatopettha purisappavatti eva upalakkhitabb amhavacanatthe uttamo, tumhavacanatthe majjhimo, aesa vacanatthe pahamoti.
Tydna purisasa, yasm vutt tato ida;
tabbantkhytika eyya, purisaparidpaka.
Eva sabbathpi khytikassa klakrakapurisaparidpanat vutt.
Kriylakkhaanti ettha katha khytikassa kriylakkhaat veditabb?
Lakkhiyati kriyyeta, kriy v assa lakkhaa;
kriylakkhaat eva, veditabb tath hi ca.
Gacchaticcdika sutv, kriysandpana pada;
khytikanti dhrehi, khytahi saita.
Lakkhaa hoti nmassa, yath satvbhidhnat;
kriybhidhnat eva, khytasseva lakkhaa.
Atthato pana etassa, kriyvcakat idha;
lakkhaa iti vieyya, lakkhaahi lakkhita.
Ki karosti puhassa, pacmiccdin aha;
paivcya dnena, kriyvcakat mat.
Evamkhytikassa kriylakkhaat veditabb;
idni klesu vibhattippavatti eva veditabb
Paccuppannamhi klasmi, vattamn pavattati;
sihpanatthesu, paccuppannamhi pacam.
Paccuppanne parikapp-numatyatthesu sattam;
appaccakkhe attamhi, parokkh sampavattati.
Hiyyo pabhuti klasmi, attamhi pavattati;
paccakkhe v apaccakkhe, hiyyattan niruttit.
Ajjappabhuti klasmi, attamhi pavattati;
paccakkhe v apaccakkhe, sampejjatanavhay.
Angate bhavissant, klasmi sampavattati;
kriytipannamattamhi, tte kltipattik;
angatepi hotti, niruttahi bhsit.
Eva klesu vibhattippavatti atv ye te suttantesu vicitt suvisadavipulatikhiabuddhivisayabht payog dissanti, tesu pavamicchantehi tydikkamena vuccamn kriypadaml sallakkhitabb bhavati, bhavanti. Bhavasi, bhavatha. Bhavmi, bhavma. Bhavate, bhavante. Bhavase, bhavavhe. Bhave, bhavmhe. Aya aayogdirahit kriypadaml.
Dissanti ca suttantesu atthasambhavepi aayogdirahitni kriypadni. Seyyathida? Sabbe sakhr aniccti, yad paya passati. Ya ma bhaasi srathi. Aa sepai gacchmi iccevamdni etassatthassa paridpaniy kriypadaml.
Ettha tividho kriypadesu yogo tayogo, mayogo, aayogo ca. Tattha majjhimapuris tayogavasena gahetabb, uttamapuris mayogavasena. Pahamapuris aayogavasena. Tydnamettha paipiy aya anugti
Aayogena paham, tayogena tu majjhim;
mayogenuttam honti, gahetabb vibhvin.
Sotna payogesu kosallattha aayogdisahitamaparampi kriypadamla vadma so bhavati, te bhavanti. Tva bhavasi, tumhe bhavatha. Aha bhavmi, maya bhavma. So bhavate, te bhavante. Tva bhavase, tumhe bhavavhe. Aha bhave, maya bhavmhe. Aya aayogdisahit kriypadaml.
Dissanti ca suttantesu aayogdisahitnipi kriypadni. Seyyathida? Yapya deva kumro suppatihitapdo, idampimassa mahpurisassa mahpurisalakkhaa bhavati, tassimni satta ratanni bhavanti. Yo dandhakle tarati taraye ca dandhati, tvasi cariyo mama, ahampi dahukmosmi, pitara me idhgata iccevamdni etassatthassa paridpaniy kriypadaml.
Yo tumhasaddena vattabbe atthe nipatati, na pana hoti tumhatthavcako, neso saddo kriypadassa tayogasahitatta sdheti, aadatthu aayogasahitattaeva sdheti. Yo ca amhasaddena vattabbe atthe nipatati, na pana hoti amhatthavcako, na sopi saddo kriypadassa mayogasahitatta sdheti, aadatthu aayogasahitattaeva sdheti.
Tatra tumhasaddena tva vattabbatthe na bhava eti puattha, sivirjassa dassana. Myasm samaggassa saghassa bhedya parakkami. Idha bhante bhagav pasukla dhovatti iccevamdayo payog. Amhasaddena pana vattabbatthe upli ta mahvra, pde vandati satthuno. Svako te mahvra, sarao vandati satthunoti ca iccevamdayo payog. Idametthupalakkhitabba tva tumhe aha mayanti atthadpaka tayoga mayogato ao aatthadpano payogoyeva aayogo nma, tattha pahamapuriso bhavatti.
Yajjeva sabbyasa kamatippama, paggayha so tihasi antalikkhe. Esa sutv pasdmi, vaco te isisattamti-dsu katha. Ettha hi majjhimuttamapurisasambhavoyeva dissati, na tu pahamapurisasambhavoti? Vuccate sabbyasa kamatippama, paggayha so tihasi antalikkheti-dsu soti-dikassa nmasaddassa tumhamhasaddassatthavcakasaddehitihasti-dna sydyantna padna dassanato accantamajjhharitabbehi samndhikaraatt tagguabhtatt ca majjhimuttamapurisasambhavo samadhigantabbo. disesu payogesu sydyantna dassanavasena avijjamnnipi ajjhharitabbni tvamahamiccdni padni bhavanti. Katthaci pana paripuni dissanti stva vakamanuppatt, katha maddi karissasi. So aha vicarissmi, gm gma pur puranti iccevamdsu.
khytikassa kriylakkhaatt aligabhedatt ca tia ligna sdhraabhvaparidpanattha aparampi kriypadamla vadma
Puriso bhavati, ka bhavati, citta bhavati, puris bhavanti, kayo bhavanti, cittni bhavanti. Bho purisa tva bhavasi, bhoti kae tva bhavasi, bho citta tva bhavasi, bhavanto puris tumhe bhavatha, bhotiyo kayo tumhe bhavatha, bhavanto cittni tumhe bhavatha. Aha puriso bhavmi, aha ka bhavmi, aha citta bhavmi, maya puris bhavma, maya kayo bhavma, maya cittni bhavma.
Esa nayo attanopadesu, sesavibhattna sabbapadesupi. Ayamkhytikassa tia ligna sdhraabhvaparidpan kriypadamlva.
Vuttaheta niruttipiake kriylakkhaamkhytikamaligabhedamiti. Tatra aligabhedamiti ko attho? Itthipumanapusakna avisesattho vuccate aligabhedamiti. Yath puriso gacchati, ka gacchati, citta gacchatti. Catudh uddihakriypadesu yath bhavatti akrnantaratyantapada gahetv bhavati bhavanti bhavasti-din kriypadaml sabbath kat, eva ubbhavaticcdnipi akrnantaratyantapadni gahetv ubbhavati ubbhavanti ubbhavasti-din kriypadaml sabbath ktabb. Bhoti sambhotti-dni pana okrnantaratyantapadni, bhveti vibhvetti-dni ca ekrnantaratyantapadni gahetv pinaynusreneva padaml ktabb, nayidha vuttanaynusrena. disesu hi hnesu duranubodh kriypadagati. Ato labbhamnavasena kriypadaml ktabb. Na hi loke lokiy sabbe dhtusadde pacceka sabbehipi channavutiy vacanehi yojetv vadanti, eva avadantnampi nesa kath aparipu nma na hoti, tasm vajjetabbahna vajjetv yathsambhava padaml ktabb. Eva pacamiydsupi vibhattsu. Aya vattamnavibhattivasena kriypadamlniddeso.
Ito pahya pana yathuddihapadneva parimetv parimetv pacamiydna mtikbhvena gahetabbni. Idni pana tayogdisahitsahitavasena dvidh kriypadamlyo dassessma kvacdesavasena sambhtni ca rpantarni sotna sukhadhraatthaceva purisappayoge asammohatthaca.
Bhavatu, bhavantu. Bhavhi, bhava, bhavatha. Bhavmi, bhavma. Bhavata, bhavanta. Bhavassu, bhavavho. Bhave, bhavmase. So bhavatu, te bhavantu. Tva bhavhi, bhava, tumhe bhavatha. Aha bhavmi, maya bhavma. So bhavata, te bhavanta. Tva bhavassu, tumhe bhavavho. Aha bhave, maya bhavmase. Aya pacamvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Bhaveyya, bhave, bhaveyyu. Bhaveyysi, bhaveyytha. Bhaveyymi, bhaveyyma, bhavemu. Bhavetha, bhavera. Bhavetho, bhaveyyvho. Bhaveyya, bhaveyymhe iti v, so bhaveyya bhave, te bhaveyyu. Tva bhaveyysi, tumhe bhaveyytha. Aha bhaveyymi, maya bhaveyyma, bhavemu. So bhavetha, te bhavera. Tva bhavetho, tumhe bhaveyyvho. Aha bhaveyya, maya bhaveyymhe iti v. Aya sattamvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Babhva, babhvu. Babhve, babhvittha. Babhva, babhvimha. Babhvittha, babhvire. Babhvittho, babhvivho. Babhvi, babhvimhe iti v, so babhva, te babhvu. Tva babhve, tumhe babhvittha. Aha babhva, maya babhvimha. So babhvittha, te babhvire. Tva babhvittho, tumhe babhvivho. Aha babhvi, maya babhvimhe iti v. Aya parokkhvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Abhav, abhav. Abhavo, abhavattha. Abhava, abhavamh. Abhavattha, abhavatthu. Abhavase, abhavavha. Abhavi, abhavamhase iti v, so abhav, te abhav. Tva abhavo, tumhe abhavattha. Aha abhava, maya abhavamh. So abhavattha, te abhavatthu. Tva abhavase, tumhe abhavavha. Aha abhavi, maya abhavamhase iti v. Aya hiyyattanvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Abhavi, abhavu. Abhavo, abhavittha. Abhavi, abhavimh. Abhav, abhav. Abhavase, abhavivha. Abhavha, abhavimhe iti v, so abhavi, te abhavu. Tva abhavo, tumhe abhavittha. Aha abhavi, maya abhavimh. So abhav, te abhav. Tva abhavase, tumhe abhavivha. Aha abhava, maya abhavimhe iti v. Aya ajjatanvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Ettha panajjataniy uvacanassa isumdesavasena bhavatino rpantarnipi veditabbni. Seyyathida? Te bhavisu, samubbhavisu, pabhavisu, parbhavisu, sambhavisu, ptubhavisu, ptubbhavisu imni akammakapadni. Paribhavisu, abhibhavisu, adhibhavisu, atibhavisu, anubhavisu, samanubhavisu, abhisambhavisu.
Adhibhosunti rpampi, yasm dissati piya;
tasm hi nayato e yya, paribhosunti-dika.
Tatrya pi evavihricvuso bhikkhu rp adhibhosu, na bhikkhu rpe adhibhosti. Imni sakammakapadni, evamajjataniy uvacanassa isumdesavasena bhavatino rpantarni bhavanti. Apica
Anvabhi itirpampi, ajjatany padissati;
tasm hi nayato eyya, ajjhabhiccdikampi ca.
Tatrya pi so tena kammena diva samakkami, sukhaca khiratiyo ca anvabhti. Tattha anvabhti anu abhti chedo. Anti upasaggo. Abhti khytikapadanti dahabba.
Bhavissati, bhavissanti. Bhavissasi, bhavissatha. Bhavissmi, bhavissma. Bhavissate, bhavissante. Bhavissase, bhavissavhe. Bhavissa, bhavissmhe iti v, so bhavissati, te bhavissanti. Tva bhavissasi, tumhe bhavissatha. Aha bhavissmi, maya bhavissma. So bhavissate, te bhavissante. Tva bhavissase, tumhe bhavissavhe. Aha bhavissa, maya bhavissmhe iti v. Aya bhavissantvibhattivasena kriypadamlniddeso.
Abhaviss, abhavissasu. Abhavisse, abhavissatha. Abhavissa, abhavissmh. Abhavissatha, abhavissisu. Abhavissase, abhavissavhe. Abhavissi, abhavissmhase iti v, so abhaviss, te abhavissasu. Tva abhavisse, tumhe abhavissatha. Aha abhavissa, maya abhavissmh. So abhavissatha, te abhavissisu. Tva abhavissase, tumhe abhavissavhe. Aha abhavissi, maya abhavissmhase iti v. Aya kltipattivibhattivasena kriypadamlniddeso.
Vohrabhedakusalena subuddhin yo,
kaccyanena kathito jinassanattha;
tydikkamo tadanuga kiriypadna,
katv kamo bhavatidhtuvasena vutto.

Iti navage shakathe piakattaye byappathagatsu vina

Kosallatthya kate saddantippakarae

Bhavatino kriypadamlvibhgo nma

Dutiyo paricchedo.