Tandigaika

Tanu vitthre. Tanoti. yatana, tanu. Kammani taniyyati, taniyyanti. Vitaniyyatti rpni. Atrya pi yath hi sabha camma, pathaby vitaniyyatti. Gar pana patyate, pataatti rpni vadanti. Tanitu, tanitvna. Tumantdirpni.
Tattha yatananti yabhte dhamme tanoti vitthretti yatana. Tanti sarra. Tahi kalalato pahya kammdhi yathsambhava taniyyati vitthriyati mahatta ppiyatti tanti vuccati. Tanu vapu sarra pu kyo dehoti-dayo sarravcak sadd. Sarra khandhapacaka. Yahi mahjano sarranti vadati, ta paramatthato khandhapacakamattameva, na tato att v attaniya v upalabbhati. Kmargabypdna tanuttakara sakadgmimaggacittanti-dsu pana tanusaddo appatthavcako, appatthavcakassa ca tassa kriypada na passma, tasm niptapadena tena bhavitabba. Tanusaddo niptapadanti vuttahnampi na passma, nicchayena pana anipphannapipadikoti gahetabbo.
Tanoti, tanonti. Tanosi, tanotha. Tanomi, tanoma. Tanute, tanunte. Tanuse, tanuse, tanuvhe. Tane, tanumhe. Sesa yathsambhava vitthretabba.
Tanotu, tanontu. Taneyya, tane, taneyyu. Vitana, vitanu. Atan, atanu. Ammya patanu kes. Atani, atanisu. Tanissati, tanissanti. Ataniss, atanissasu. Kammani taniyyati, taniyyanti. Taniyyasti-din vitthretabba.
Saka sattiya. Satti samatthabhvo. Sakkoti sakko. Vipetu asakkhi. Sakkhissasi. Sakkhati. Tvampi amma pabbajitu sakkhissasi. Sakkate jarya paikamma ktunti pi.
Tattha sakkoti devarj. So hi atthna sahassampi muhuttena cintanasamatthatya saparahita ktu sakkotti sakkoti vuccati. Aatra pana dhtna avisaye taddhitavasena sakkacca dna adsti sakkoti evampi attha gahetv sakkasaddo niruttinayena sdhetabbo. Vuttahi bhagavat sakko mahli devnamindo pubbe manussabhto samno sakkacca dna adsi, tasm sakkoti vuccatti. Sakkonto. Sakkont. Sakkonta kula.
Khuu khiu hisya. Khuoti. Khioti.
Iu gatiya. Ioti. Ia iyiko.
Tiu adane. Tioti. Tia. Ettha tianti yavasa. Tahi tiiyate tiabhakkhehi godhi adiyate khdiyateti tia.
Ghiu dittiya. Ghioti.
Hanu apanayane. Apanayana anlpakaraa nibbacanatkaraa. Hanoti. Hanute.
Panu dne panoti. Panute.
Manu bodhane. Manoti. Manute. Mano. Mana. Mnasa. Manusso. Mnavo. Mavo.
Ettha manoti manute bujjhatti mano, eva mana. Imesa pana dvinna manasaddna yasmi mano nivisati. Santa tassa mana hotti-dsu punnapusakaligat dahabb. Mnasanti rgopi cittampi arahattampi. Antalikkhacaro pso, yvya carati mnasoti ettha hi rgo mnasa. Citta mano mnasanti ettha citta. Appattamnaso sekkho, kla kayir jane sutoti ettha arahatta. Ettheta vuccati
Rgo citta arahattaca, mnasanti samrita;
satthuno ssane ppa-ssanekhilassane.
Tattha sampayuttamanasi bhavoti rgo mnaso. Mano eva mnasanti katv citta mnasa. Anavasesato mna siyati samucchindatti aggamaggo mnasa. Tannibbattatt pana arahattassa mnasat dahabb. Manti satto. Yena cakkhupasdena, rpni manu passatti ettha hi manti satto vutto. Atha v manti pahamakappikakle manussna mtpibhuhne hito manunmako puriso, yo ssane mahsammatarjti vutto. So hi sakalalokassa hita ktu manute jntti manti vuccati. Yathbala attano hita manute jntti manusso, manassa v ussannatt manusso. Atha v vuttappakrassa manuno apacca manusso. Eva mnavo mavo ca, nakrassa hi akre kate mavoti rpa sijjhati. Keci panhu dantajanakrasahito mnavasaddo sabbasattasdhraavacano, muddhajaakrasahito pana mavasaddo kucchitamhpaccavacanoti, ta vmasitv yuttace, gahetabba, na panettha vattabba mavasaddassa atthuddhravacane ida vacana virujjhatti antarasaddassa atthuddhre antara-antariksaddnampi haraassa dassanato.
Tatra panya vmasan cakammavibhagasuttasmihi subho mavotodeyyaputtoti imasmi padese ahakathcariyehi subhoti so kira dassanyo ahosi psdiko, tenassa agasubhatya subhotveva nma akasu. Mavoti pana ta taruakle voharisu, so mahallakaklepi teneva vohrena vohariyatti eva muddhajaakrassa mavasaddassa attho paksito, takyampi garhi ya apacca kucchita muddha v, tattha loke mavavohro, yebhuyyena ca satt daharakle muddhadhtuk hontti vutta taruakle voharisti, eva muddhajaakrassa mavasaddassa attho paksito. Idni mavasaddassa atthuddhro bhavati, mavoti sattopi coropi taruopi vuccati. Codit devadtehi, ye pamajjanti mavti-dsu hi satto mavoti vutto. Mavehi saha gacchanti katakammehipi akatakammehipti-dsu coro. Ambaho mavoti-dsu taruo mavoti vutto.
Appa ppue. Appoti. po.
Ettha poti appoti ta ta hna vissaratti po.
M parime. Minoti. Upam, upamna, vimna. Anipi yojetabbni.
Ettha ca y accanta na minoti na vicchindati, s mnassa sampe vattatti upam yath goo viya gavajoti. Upamnanti upam eva. Tath hi vtopamnamappamamanthanthanti. Ettha vtopamnanti imassa vtopama, nirupamanti attho. Atha v upamnanti upametabbkro sho viya bhagavti. Ettha hi sho upam, bhagav upameyyo tejoparakkamdhi upametabbatt, tejoparakkamdayo upametabbkro. Ettha pana stisayatt kicpi shassa tejdhi bhagavato tejdi-upametabbkro natthi, tathpi hnpamvasena sho viya bhagavti vuttanti dahabba. Vimnanti utusamuhnattepi kammapaccaya-utusamuhnatt kammena visesato miniyati paricchindiyatti vimna.
Kara karae. Karoti, kayirati, kubbati, krubbati, pakaroti, upakaroti, apakaroti, paikaroti, nirkaroti, paisakharoti, abhisakharoti iccevamdni kattari bhavanti. Kamme pinayavasena ikrgamahne yakrassa dvebhvo. Tasmiyevahne rayakrna vipariyye sati na dvebhvo. Tath krgamahne kariyyati, kayirati, karyati, kayyati, pakaryati, pakariyyati, paisakhariyyati, abhisakhariyyati iccevamdni kammani bhavanti.
Ettha ca kayiratti pada dvsu hnesu dissati kattari kamme ca. Tesa kattuvasena puriso kamma kayiratti yojetabba, kammavasena pana aya pi kui me kayirati adesitavatthukti. Tattha ca kattuvasena vutta kattupada yirapaccayena siddha. Kammavasena pana vutta kammapada ikrgamassa di-antabhtna rayakrna vipariyyenti dahabba. Kreti, krayati, krpeti, krpayatti cattri kritarpni, yni hetukatturpnti vuccanti taddpakatt.
Idni pana padaml vattabb, tatra pahama kubbatti padasseva padamla yojessma sabbsu vibhattsu ekkrena yojetabbatt. Karotti okrnantaratyantapadassa pana kretti ekrnantaratyantapadassa ca padamla yathsambhava pacch yojessma ekkrena ayojetabbatt.
Tatra kubbati, kubbanti. Kubbasi, kubbatha. Kubbmi, kubbma. Kubbate, kubbante. Kubbase, kubbavhe. Kubbe, kubbamhe. Vattamnvasena vuttarpni.
Pacamiydna vasena pana kubbatu, kubbantu. Kubbeyya, kubbeyyu. Sesa bhavati, bhavantti vuttanaynusrena sabbattha vitthretabba.
Kariyatti-dnipi a krnantaratyantapadni evameva yojetabbni. Ettha ca kubbati, kubbanti. Kubbasti-din vutt aya padaml pinayadassanato edis vutt. Saddasatthavid pana ssanik saddasattheyeva dara katv kubbati, kubbasti evapakrni rpni piya natthti maant na icchanti. Tehi saddasatthe viya piyampi asanto nnukubbantti-dsu okrapaccayassdesabhto ukro sareyeva pare vakra pappotti maamn kubbanti, kubbanteti-dniyeva rpni icchanti, parasarassbhvato kubbati, kubbasti-dni piya natthti na icchanti. Maya pana pinayadassanato tni rpni icchma. Atra sotrna kakhvinodanattha kici pinaya vadma slavanto na kubbanti, blo slni kubbatti ca, kasm bhava vijanamaraanissito, tapo idha krubbatti ca, pharushi vchi pakrubbamnoti ca. disesu pana hnesu akrgamo ktabbo Acinteyyo hi pinayo, yebhuyyena saddasatthanayavidro ca. Tath hi yath aggini sampajjalita pavisantti pigatidassanato aggini, aggin, agginayo. Aggini, aggin, agginayo. Aggininti padaml ktabb hoti, evameva blo slni kubbatti pigatidassanato kubbati, kubbanti. Kubbasti padamlpi yojetabbva.
Yath ca bahumpeta asabbhi jtavedti pigatidassanato santo sabbhhi saddhi sata dhammo na jara upetti pavedayantti ahakathgatidassanato ca sabbhi, sabbh, sabbhayo. Sabbhi, sabbh, sabbhayo. Sabbhinti padaml yojetabb hoti, evameva blo slni kubbatti pigatidassanato kubbati, kubbanti. Kubbasti padamlpi yojetabbva. Tath krubbati, krubbanti. Krubbasti-di sabba sabbattha yojetabba.
Idni yathpait padaml anuppatt. Karoti, karonti. Karosi, karotha. Karomi, kummi, karoma, kumma. Kurute, kubbante. Kuruse, kuruvhe. Kare, karumhe. Vattamnvasena vuttarpni.
Karotu, kurutu, karontu. Karohi, karotha. Karomi, kummi, karoma, kumma. Kuruta, kubbanta. Karassu, kurussu, kuruvho. Kare, kubbmase. Pacamvasena vuttarpni.
Ettha pana koci vadeyya
Na no vivho ngehi, katapubbo kudcana;
ta vivha asayutta, katha amhe karomaseti

Pidassanato karomaseti pada kasm idha na vutta, nanu karadhtuto para okra paicca masevacanassvayavabhto kro lopa pappotti? Tanna, karomaseti ettha maseti vacanassa abhvato mavacanassa sabbhvato. Ettha hi sekro gamo, tasm karomti vattamnvacanavasena attho gahetabbo, na pana pacamvacanavasena. Evabhto ca sekro katthaci nmikapadato paro hoti ye keci buddha saraa gatse. Ya bala ahuvamhaseti-dsu. Katthaci pankhytikapadato sdesanirdesavasena