Gahdigaika

Idni gahdigao vuccate. Ettheke eva maanti.
Gahdna gao nma, pacceka nupalabbhati;
athameko gahadhtu, gahdna gao siy.
Yato ppah par heyyu, dhtuto jinassane;
tepi ae na vijjanti, aatra gahadhtuy.
Iti cintya ekacce, gahadhtu kiydina;
pakkhipisu gae eva, na vadisu gahdika.
Na tesa gahaa dhro, gaheyya suvicakkhao;
yato kaccyane vutto, gahdna gao visu.
Gahdito ppah iti, lakkhaa vadat hi so;
kaccyanena garun, dassito nanu ssane.
Sace visu gahdna, gao nma na labbhati;
gahdidpake sutte, hitvna bhira ida.
Gahato ppah icceva, vattabba atha v pana;
kiydito nppahti, ktabba ekalakkhaa.
Yasm tath na vuttaca, na katacekalakkhaa;
tasm aya visuyeva, gao icceva yati.
Sar sare lopamiti-dni lakkhaniva;
gambhra lakkhaa eta, dujjna takkaghin.
Usdayopi sandhya, diggaho kato tahi;
tath hi uhpetti, dirpni dissare.
Idni pkaa katv, disaddaphala aha;
sappayoga gahdna, gaa vakkhmi me sua.
Gaha updne. Updna gahaa, na kilesupdna. Upasaddo hettha na kici atthavisesa vadati. Atha v kyena cittena v upagantv dna gahaa updnanti sampattho upasaddo. Katthaci hi upasaddo dnasaddasahito dahaggahae vattati kmupdnanti-dsu. Idha pana dahaggahaa v hotu sithilaggahaa v, ya kici gahaa updnameva, tasm gahadhtu gahae vattatti attho gahetabbo. Gheppati, gahti v. Pariggahti, paiggahti, adhigahti, paggahti, niggahti. Padhnagahanako. Gahitu, uggahitu. Gahitv, uggahitv. Aathpi rpni bhavanti. Aha jli gahessmi. Gahetu. Gahetv. Ugghako, saghako, ajjhogho. Krite gahpeti, gahpayati, aatara satipahna uggahpenti, saddhi amaccasahassena gahpetv. Upajjha ghpetabbo. Upajjha ghpetv Gheti, ghayati, ghpessati. Ghpayanti sabbhva. Ghako, ghetv iccdni. Kammani gayhati, sagayhati, gahiyati v. Tath hi gahiyanti uggahiyantti niddesapi dissati. Geha, gho, pariggaho, saghako, sagahet iccdni yojetabbni.
Tatra akrnantaratyantapadna gheppati, gheppanti. Gheppasti ca gahati, gahanti. Gahasti ca din nayena sabbsu vibhattsu sabbath padaml yojetabb. krekrnantaratyantapadna gahti gahpetti-din yathsambhava padaml yojetabb vajjetabbahna vajjetv.
Imni pana pasiddhni knici ajjatanrpni aggah mattikpatta. Aggahu, aggahisu, aggahesunti. Bhavissant-dsu gahessati, gahessanti. Sesa paripua ktabba. Aggahiss, aggahissasu. Sesa paripua ktabba.
Usa dhe. Dho uha. Usati dahatti uha. Uhasaddo uha bhatta bhujatti-dsu dabbamapekkhati, sta uha paihanatti-dsu pana gua uhabhvassa icchitatt. Uhabhvo hi stabhvo ca guo.
Tasa vipsya. Tah. Kenahena tah? Tassati paritassatti atthena.
Jusi ptisevanesu. Juho samayo. Ke v yadi v juhe, yad vyati mluto.
Tattha juhoti joseti lokassa ptisomanassaca uppdetti juho.
Juta dittiya. Juh ratti. Jotati saya nippabhpi samn candatrakappabhsenapi dibbati virocati sappabh hotti juh.
S tanukarae. Sahavc. Siyati tanukariyati, na pharusabhvena kakkas kariyatti sah.
So antakammani. Saha, a. Siyati saya sukhumabhvena atisukhumampi attha anta karoti nipphatti ppetti saha.
Tija nisne. Nisna tikkhat. Tiho parasu. Titikkhatti tiho.
Si sevya. Attano hitamssantehi seviyateti sippa, ya kici jvitahetu sikkhitabba sippyatana. Apica sippanti ahrasa mahsippni suti sramati bykaraa chandoviciti nirutti jotisattha sikkh mokkhaa kriyvidhi dhanubbedo hatthisikkh kmatanta assalakkhaa pura itihso nti takko vejjakacti.
Ku kucchya. Kucch garah. Kah dhamm. Kaho puriso.
Tattha kahti apabhassarabhvakaraatt paitehi kucchitabb garahitabbti kah, akusaladhamm. Kavaatt suvaavadika upanidhya kucchitabbo ninditabboti kaho, kavao. Vuttampi ceta
Kaho vatya puriso, kaha bhujati bhojana;
kahe bhmippadesasmi, na mayha manaso piyoti ca,
Na kaho tacas hoti,
antosro hi brhmao;
yasmi ppni kammni,
sa ve kaho sujampatti ca.

Icceva

Gahdike dhtugae, sandhya tasidayo;
diggaho kato ppah, gahdsu yathraha.
Gahato dhtuto hi ppo,khytattevadissati;
khytatte ca nmatte, hsaddo usato tath.
Usagahehi aasm, nmatteva duve mat;
eva visesato eyyo, gahdigaanicchayo.
Ettha pana kicpi ssane tahyatti kriypadampi dissati, tathpi tassa pabbatyati, mettyatti-dni viya nmasm vihitassa yapaccayassa vasena siddhatt kriypadattepi hpaccayo mukhyato labbhatti na sakk vattu. Tahyatti hi ida hpaccayavat tasadhtuto nipphannatahsaddasm parassa yapaccayassa vasena nipphanna. Tath kicpi rpiyasavohrasikkhpadavaanya vsiphala tpetv udaka v khra v uhpetti imasmi padese uhpetti hetukattuvcaka kriypada dissati, tathpi tassa hpaccayavat usadhtuto nipphannauhsaddato vihitassa kritasaassa pepaccayassa vasena nipphannatt kriypadattepi hpaccayo mukhyato labbhatti na sakk vattu. Uhpetti ida vuttappakrauhsaddato pepaccayavasena nipphanna, etasmi dihe uhpayatti padampi dihameva hoti.
Kica bhiyyo vinayahakathya uhpetti kritapadassa dihattyeva uhatti kattupadampi nayato dihameva hoti kattukritapadna ekadhtumhi upalabbhamnatt, yath? Gahati, gahpeti, gacchati, gacchpetti, tasm usa dheti dhtussa uhatti rpa upalabbhatti mantv uhatti uhanti nibbacana ktabba. Iti ppapaccayo gahato ca aato ca ekadh labbhati, hpaccayo pana gahato usato ca dvidh aato ekadh labbhatti dahabba. Kicpettha eva niyamo vutto, tathpi shakathe tepiake buddhavacane anipi ekekassa dhtussa nmikapadni dve dve kriypadni vicinitabbni. Yena pana buddhavacannurpena nayena gahdigae disaddena tasadhtdayo amhehi gahit, imasm nay ao nayo pasatthataro natthi, ayameva pasatthataro, tasm aya nti ssanahitiy yasmantehi sdhuka dhretabb vcetabb ca.
Gahd ettak dih, dhtavo me yathbala;
suttesvaepi pekkhitv, gahavho atthayuttito.

Gahdigaoya.