Kiydigaika

K dabbavinimaye. Dabbavinimayo kayavikkayavasena bhaassa parivattana. Kiti, kianti. Vikkiti, vikkianti. Ketu, kiitu. Vikketu, vikkiitu. Kiitv, vikkiitv. Kta bhaa. Kayo, vikkayo. Vikkieyya haneyya v.
Khi gatiya. Khiti. Atikhio saro. Kha, khni. Nakrassa akratta.
Tattha khitti gacchati. Atikhinoti atigato. Atrya pi senti cptikhiva, purni anutthunanti. Tattha cptikhiti cpato atikhi atigat. Ahakathya pana cptikhiti cpato atikhi cp vinimuttti atthoti padatthavivaraa kata, tampi gatatthaeva sandhya adhippyatthavasena katanti dahabba. Tatra khanti saggo. So hi katapuehi gantabbatt khanti vuccati. Khnti sagg.
Ci caye. Pua cinti. Pkra cinti. Pramiyo vicinti, vicinati ca. Puppha ocinti, ocinati v. Pacinti. Pacinitv. Cita kusala. Cayo sacayo. Cito pkro. Cintti ceto, ihakavahak. Yo satto puasacayo Sacayo rsi samho pio gao sagho kadambo vaggo karo ghaiccevamdayo pariyy.
Ji jaye. Jinti, vijinti, jiniyati. Jet, jino. Jito mro. Mra jito. Jitav, jitv, jitabbo, jeyyo, jayana, jita, vijita, jayo, parjayana, parjayo. Yassa jita nvajyati. Jitamassa noyti koci loke. Jayo hi buddhassa sirmato aya, mrassa ca ppimato parjayo.
Tattha jetti jintti jet, yo koci puggalo. Ajinti jino, sabba dhammarj. Ki so ajini? Ppake akusale dhamme mrdi-arayo ca. Iti ppake akusale dhamme mrdayo ca arayo ajinti jino. Vuttampi ceta
Mdis ve jin honti, ye patt savakkhaya;
jit me ppak dhamm, tasmha upaka jinoti,
Tathgato bhikkhave abhibh anabhibhtoti ca.
Jinasaddo hi kevalo sabbaumhi pavattati, sopapado pana paccekabuddhdsu tamhi ca yathraha pavattati. Paccekajino, odhijino, anodhijino, vipkajino, avipkajinoti imnettha nidassanapadni.
Ji jniya. Jinti, na jinti na jpaye, jino rathassa maikuale ca, putte ca dre ca tatheva jino. Jino dhanaca dse ca.
avabodhane. Jnti, yati, nyati. Animitt na nyare. Ja so yadi hpaye. M ma jati icchati. Ime amhkanti tabbahena ti, tako. timitt suhajj ca. tako no nisinnoti. tabba eyya, sakhravikralakkhaanibbnapaattidhamm. disesu hnesu eyyasaddo ekantena napusako, vccaligatte sabbaligiko, yath? eyyo phasso. eyy vedan. eyya citta. eyyo puriso, eyy itth, eyya dhananti ca.
Thu abhitthave. Thunti. Abhitthunti. Thuti, abhitthuti. Thavan, abhitthavan, thuto, abhitthuto.
Thu nitthunane. Thunti.
Uhehi revate suppadhamme,
aprutadvre adnasle;
nessma ta yattha thunanti duggat,
samappit nerayik dukkhena;
purni anutthunanti ca payogo.
Du hisya. Dunti. Mittaddu. Dumo.
Ettha mittaddti mitta dunti hisati dubbhatti mittaddu. Atra ved na tya bhavanti tassa, mittadduno bhnahuno narassti pi nidassana. Dumoti duniyati gehasambhrdi-atthya hisiyati chindiyati, paapupphdi-atthikehi v paapupphdiharaena piyatti dumo.
Dh kampane. Dhunti. Dhmo, dhon, dhono, dhuto. Dhunanto vkacrni, gacchmi ambare tad.
Tattha dhmoti dhunti kampatti dhmo. Dhmasaddo kodhe tahya vitakke pacasu kmaguesu dhammadesanya pakatidhmeti imesu atthesu vattati. Kodho dhmo bhasmni mosavajjanti ettha hi kodhe vattati. Icch dhmyito sadti ettha tahya. Tena kho pana samayena aataro bhikkhu bhagavato avidre dhmyanto nisinno hotti ettha vitakke.
Pako ca km palipo ca km,
bhayaca meta timula pavutta;
rajo ca dhmo ca may paksito,
hitv tuva pabbaja brahmadattti

Ettha pacasu kmaguesu. Dhma katt hotti ettha dhammadesanya. Dhajo rathassa pano, dhmo panamagginoti ettha pakatidhme. Icceva

Kodhatahvitakkesu, pacakmaguesu ca;
desanyaca pakati-dhme dhmo pavattati.
Dhonti pa. Vuttaheta niddese dhon vuccati pa, y pa pajnan sammdihi, kikra dhonti vuccati pa? Ya tya paya kyaduccarita dhutaca dhotaca sandhotaca niddhotaca, vacduccarita manoduccarita dhutaca dhotaca sandhotaca niddhotaca. Takra dhon vuccati pa. Atha v sammdihi micchdihi dhut ca dhot ca sandhot ca niddhot ca, takra dhon vuccati pati. Dhonassa hi natthi kuhici loke, pakappit dihi bhavbhavesti ayamettha pi nidassana Atra dhon assa atthti dhono, tassa dhonassti nibbacana. Dhtnamanekatthatya dhdhtu kampanatthepi dhovanatthepi vattati.
Muna e. Munti. Mona, muni. Imasmi hne dhtuy khytatte ekantena antalopo bhavati. Sobhitattheragthya pana angatavacane ukrassa vuddhivasena aha monena monissanti rpantaraca dissati. Tattha monissanti jnissa. Nmatte antalopo na hoti. Tattha monanti kicpi na monena muni hotti ettha tuhbhvo monanti vuccati, tathpi idha eti vacanato na so adhippeto, amevdhippeta, tasm moneyyapaipadsakhta maggaamonampi gahetabba. Munti munti jnti hithita paricchindatti muni. Atha v khandhdiloke tula ropetv minanto viya ime ajjhattik khandh, ime bhirti-din nayena ime ubho atthe muntti muni. Tenha bhagav
Na monena muni hoti, mharpo aviddasu;
yo ca tulava paggayha, varamdya paito.
Ppni parivajjeti, sa muni tena so muni;
yo munti ubho loke, muni tena pavuccatti.
Aparpettha bhavati atthavibhvan. Munti mona vuccati a, kyamoneyydsu v aatara, tena samanngatatt puggalo munti vuccati. So panesa agriyamuni anagriyamuni sekkhamuni asekkhamuni paccekamuni munimunti anekavidho Tattha agriyamunti gihipi gataphalo vitassano. Anagriyamunti tathrpova pabbajito. Sekkhamunti satta sekkh. Asekkhamunti khsavo. Paccekamunti paccekabuddho. Munimunti sammsambuddho. Tath hi yasmpi sriputto ha munti vuccati tathgato araha sammsambuddhoti.
P pavane. Pavana sodhana. Punti. Pua, putto, dantapoa.
Ettha ca puanti attano kraka punti sodhetti pua. Atha v yattha saya uppanna tasantna punti visodhetti pua. Kinta? Sucarita kusalakamma. Sakammikatt dhtussa kritavasena atthavivaraa labbhati. Puttoti attano kula punti sodhetti putto. Evaca sati hnajaccna caldna putto nma na bhaveyyti na vattabba saddnamatthakathanassa nnappakrena pavattito, tasm attano pitu hadaya pretti puttoti evamdinpi nibbacana gahetabbameva. Nndhtuvasenapi hi padni siddhi samupagacchanti.
Putto ca nma atrajo khetrajo antevsiko dinnakoti catubbidho. Tattha attna paicca jto atrajo nma. Sayanaphe pallake ureti evamdsu nibbatto khetrajo nma. Santike sippuggahanako antevsiko nma. Pospanatthya dinno dinnako nma dantapoanti dante punanti visodhenti etenti dantapoa, dantakaha.
P tappanakantsu. Pitti pti. Ettha ca ptti pana pti, tappana kantti ca vutta hoti. Ida bhvavasena nibbacana. Ida pana hetukattuvasena piayatti pti, tappetti attho.
S panes khuddakpti khaikpti okkantikpti ubbegpti pharaptti pacavidh hoti. Tattha khuddakpti sarre lomahasanamattameva ktu sakkoti. Khaikpti khae khae vijjuppdasadis hoti. Okkantikpti samuddatra vci viya kya okkamitv okkamitv bhijjati. Ubbegpti balavat hoti kya uddhagga katv kse laghpanappam hoti. Pharaptiy pana uppannya sakalasarra dhamitv pritavatthi viya mahat udakoghena pakkhandapabbatakucchi viya ca anupariphua hoti, eva pacavidh pti, s sampiyyanalakkhaatt pitti ptti suddhakattuvasenapi vattu yujjati. Ettha piyyati, pit, piyo, pemoti-dni pdhtuy eva rpni. Tattha putta piyyatti pitti vadanti. Piyyitabboti piyo. Pemana pemo.
M parime. Minti. Mna, parima, matta, matt, mano, vimna, minitabba, metabba, chy metabb. disesu hnesu anyapaccayo na labbhati.
Ettha manoti ekya niy ekya ca tulya minamno viya rammaa minti paricchindatti mano. Visesato miniyate paricchindiyateti vimna, devna puabalena nibbattabyamha devaniketa. Ya vimna upasobhita, pabhsatimida byamhanti ca din thomiyati.
M hisya. Minti. Mno, kumna.
Ettha mnoti maccho. Macchassa hi mno maccho ambujo vrijo vricaroti anekni nmni. Visesanmni pana amaro khaliso candakulo kandaphali indaphali indavalo kuliso vmi kukutalo kaiko sakulo maguro sig satavako rohito phno ko savako pvuso iccevamdni, timi timigalo iccevamdni ca bhavanti. Kumnanti kucchitenkrena macche minanti hisanti etenti kumna, macchabandhanapajaro. So pana piya kumnasaddena vuccati. Tath hi
Vrijasseva me sato, bandhassa kuminmukhe;
akkosati paharati, piye putte apassatoti

Pi dissati.

M bandhane. Munti. Muni.
Ettha munti attano citta munti mavati bandhati rgadosdivasa gantu na detti muni.
Ri gatidesanesu. Rikti. Reu. Nakrassa atta.
L silese. Linti, nilinti. Lna, sallna, paisallna.
V tantasantne. Vattha vinti. Imin suttena cvara vinhi. Kamme ida kho vuso cvara ma uddissa viyyati. Vta. Suvta. Appaka hoti vetabba. Krite vypeti, tantavyehi cvara vypessmti cvara vypesu iccevamdni bhavanti.
V hisya. Vinti. Veu. Veti vaso.
L chedane. Lunti. Loa, kusala, blo, lto.
Ettha ca loanti lunti vtarasabhva vinseti sarasabhva karotti loa, lavaa. Kuso viya hatthappadesa akusaladhamme luntti kusala, anavajja-ihavipkalakkhao dhammo. Dihadhammikasamparyike dve atthe luntti blo, avidv. Ltoti makkaako vuccati. Tassa hi sutta ltasuttanti vadanti. Ysa ptu paagamakkhikdna jvita luntti lto.
Si bandhane. Sinti. Sm, ssa.
Ettha smti sinyate samaggena saghena kammavcya bandhiyateti sm. S duvidh baddhasm abaddhasmti. Tsu abaddhasm mariydakaraavasena smti veditabb. Sinti bandhati kese moikaraavasena etthti ssa. Anipi yojetabbni.
S pke. Sinti.
Su hisya. Suti. Parasu. Para suanti hisanti etenti parasu.
Asa bhojane. Vuttna phalamasnti. Asana.
Ettha asananti hro. So hi asiyati bhujiyatti asananti vuccati. Asntha khdatha pivathti idamettha nidassana.
Kilisa vibdhane. Kilisnti. Kileso.
Ettha ca kilesoti rgdayopi dukkhampi vuccati.
Uddhasa uche. Ucho pariyesana. Uddhasnti.
Isa abhikkhae. Isnti.
Visa vippayoge. Visnti. Visa.
Pusa sinehasavanapraesu. Pusnti.
Pusa posane. Pusnti.
Musa theyye. Musnti. Musalo.
Kiyd ettak dih, dhtavo me yathbala;
suttesvaepi pekkhitv, gahavho atthayuttito.
Ssan lokato cete,
dassit tesu lokato;
ssanassopakrya,
vutt tadanurpak.

Kiydigaoya.