Sigravra bbhaccha-rudda hsa bhaynak;
karubbhuta santca, nava nyaras imeti.
Amarakose pana
Sigravra karu-bbhuta hsa bhaynak;
bbhaccha ruddti rasti [amara 7.17].
Aheva ras vutt. Atheha navamo santo raso kasm na vuttoti? Vuccate
Hso rati ca krua,
kodhusshabhaya tath;
jigucch vimhayo ceti,
hybhv pakittit.
hy eva tu rasbhavatipygamo, tasm pakatiy ahasakhyatt aheva tu te vuttti na vutto. Santaraso cya dhammasigratt sigrarase evnupaviho. Dhammayuddhakmattena tividho hi sigro. Keci pana piyasamgamdivibhvajaparama vassalykhya rasamhu. Rabhasopyha
Sigra vra bbhaccha-rudda hsa bhaynak;
karubbhutasant ca, vassalyaca ras daseti.
Ae tu
Sigrnugato hso,
karuo ruddakammajo;
vrato abbhuto jto,
bbhacch ca bhaynakoti
Cattro ras icchu. Bbhacchanti vadha bandhane, cho, abbhsikrassa dgho. Vassa bho, dhassa co bbhaccho. Ruddo devat asseti rudda. Vuttaca
Sigro haridevohi, hso pamathadevato;
karuo yamadevo tu, ruddo rudddhidevatoti [saddakappaddume rodrapadepi].
Ettha ca kmakodhahsdikato cittavikro bhvo bhvayati paksayati kavino adhippyanti katv. So ca hy byabhicr sttiko ceti tividho. Tatra
Hso rati ca krua,
kodhussha bhaya tath;
jigucch vimhayo ceti,
hybhv pakittit.
Byabhicr tu tettisappabhed. Yath
Sak gilni nibbedo,
tath iss mado samo;
lasya dnat cint,
moho sati mat dhiti.
Cpalya hariso p,
vego jaatuggat;
sutta vitakko tso ca,
gabbhussukko visdat.
Niddbahitthmaris,
maraa bydhireva ca;
apamro ca ummdo,
vibodho tisa tuttar.
Sttiko ahavidho. Yath
Thambho sedo ca romaco,
sarabhedo tu vepathu;
vevaamassupalay,
iccete aha sttikti.
Thiratt ekantikatt hy. Byabhicr anekantikatt. Yath nikya sigro hy, tadupakr hsdayo byabhicrino, mohargados eva sakhyabhsya sattarajotamntyuccante. Tatra sattena sayena nibbatto sttiko. Bhvassa bodhako abhinayo anubhvo anu pacch bhvayati paksayatti katv. Tatra sambhogasabhvo yo ratykhyo bhvo, tassa locanacturiyabhamukkhepamihitavibbhamacittagahrivkydi anubhvo. Vuttaca
Tassa locanactura-bhamukkhepasitavibbhamo;
cittagahrivkydi, anubhvo pakittitoti.
Viyogassa tu anubhvo
Abhilpo tath cint,
tassa saraakittan;
ubbego ca vilpo ca,
ummdo bydhireva ca;
jaat maraaceva,
dasevettha pakittit.
Hsassa tu vikrakldi anubhvo, yo tu karuo.
Assussehi vevaa-
thambhagattasatikkhay;
paridevitasokehi,
abhinayo sasribhi.
Karacaraavadanavepathugattathambhahadayakampanasukkhohatlukahehi bhaynako niccamabhinayo. Ruddassa tu bhkuydi anubhvo.
Vrobhinyate cga-
vesrajjdito tath;
akkhepascatdhi,
therasordito bhave.
Bbhacchassa tu
Aya pacchdan byatta-
pdabhacchiklan;
ubbejandhi mato,
tajjehibhinayo sad.
Abbhuta pana
Dantalocanavitthr,
pasdopasamdihi;
romacasedatsassu,
sdhuvdehi dassaye.
Sttikna tvahanna thambhasedaromacasarabhedavepathuvevaamassupalayna yathkkama nikriyat, vta, ccsta, dobhaggapgapraa, mukhacchyvipallsa, locanamajjana, mahiptdayo abhinay. Eva byabhicrnampi nibbeda, gilni, sakiss, mada, samlasydna yathkkama ssa, santpa, disvalokana, guamacchera, bhta, gamaddana, samdayo abhinayti. Byabhicrsu sak nma sakacittat. Gilni gelaat. Nibbedo attvamnana. Mado pamdukkaso. Samo khedo. Dnat cetaso dukkhat. Dhiti santoso. Hariso cetopasdo. P ruddcrdhi mukhavikro. vego sambhamo. Jaat appaipatti, uggat druatta. Sutta supana. Tso cittakkhobho. Ussho ussukka. Visdo khedo. Abahitth kraguttat. Amariso akkhamat. Vibodho viniddat. Ses papacabhay na vitthritti. Rasavaan. 105. Silokena vacaso nmni. Bhsitabbanti bhsita. Lapa vacane, lapita. Bhsyateti bhs. Voharyateti vohro, hara harae vipubbo, vohra vacaneti v dhtu. Vuccateti vacana. Vacopi, manogaoya. Uccateti utti,ti. Vuccateti vc, a. Gianti saddyanti tanti gir, ge sadde, iro, gyitabbti v gir. Vyate saddyateti v, yu, ca, paresa mammavijjhanahena vo viyti v v, . Bharato nma satthakro isi, tasses bhrat. Kathyateti kathit. Vuccateti vac, . Brahm, sarovattipi vacaso nmni. 106. Ekamevkhytapada yattha ekkhyto savisesanena krakapadena sahitatt sakrako padacayo sambandhattho padasamudyo vkya nma siy, yath vessantaro rj sukhavipka kamma karoti, puriso gacchati. khytaggahaacettha kriysaddopalakkhaa, tena devadatto kaa katav iccdnipi vkya nma siy. Amarakose pana tisydyantacayo vkya, kriy v kraknvitti [amara 6.2] dvhi lakkhaehi vkyamha. Tassattho tisydyantacayo tydisydyantapadna cayo samho sambandhattho vkya, ta yath ucca pahati, odana pacati. Tath ca bhvkhya khyta sbyayakrakavisesana vkya, khyta tydyanta sbyaya v sakraka v savisesana v vkyamuccate. Tydiggahaa kriysaddopalakkhaa, tena devadatto kaa katav iccdnipi vkya. Upalakkhaanirapekkha apara vkyalakkhaamha kriy v kraknvitti. Kriypada v krakasambandha vkya, yath rj gacchati, rj gato. Imasmi pakkhe sbyayassapi anabyayassapi sabbassa kriykrakapadasamhassa vkyattamha. Bhaydhi ya dvikkhattu v tikkhattu v udraa kathana sappo sappo, vijjha vijjhtydika, ta meita eyya. Mei ummdane, pubbo dvattikkhattumuccrae vattati. Yath etadeva yad vkya, meayati vsavo [harivaseti cintmaikya vutta]. Devadattenmeo kato iccatrpyayamevattho, sokdin hi bht bhtityuccryate, bhve kammani ca to. Kammaca pada vkyamh. 107. meitassa visaya dassetumha bhayeccdi. Sappo sappo, coro corotydsu bhaye. Vijjha vijjha, pahara pahartydsu kodhe. Sdhu sdhtydsu pasasya. Gaccha gaccha, lunhi lunhtydsu turite. gaccha gacchtydsu kothale. Buddho buddhoti cintayantotydsu acchare. Abhikkamathyasmanto abhikkamathyasmantotydsu hse. Kaha ekaputtaka, kaha ekaputtaktydsu soke. Aho sukha aho sukhantydsu pasde. Casaddo avuttasamuccayattho, tena garahsammndna sagaho dahabbo. Tattha ppo ppotydsu garahya. Abhirpaka, abhirpaktydsu asammne. Evametesu navasu, aesu ca meitavacana budho paito kare kareyya yojeyya meana punappunuccraa meiyati v punappunuccryatti meitanti katv. 108. Iru, yaju, smanti tayo ved siyu, tatra irusaddo nr itthiligo. Ica thutiya, iccante dev etyti iru, u, cassa ro. Yajante aneneti yaju, u. So antakammani, karae mo, soyanti ppamaneneti sma, oss, s tanukaravasnesti v dhtvattho. Vidanti dhammametehti ved. Ete eva tayo ved tay nma, tayo avayav assti tay. Aya taysaddo nr itthiligo. Tika vede. Munti jnti dhamma anenti manto, to, ussa a. Suyyate dhamma etyti suti. Itthiya sutisaddo. 109. Vedasatthakrake dasa isayodassetumha ahakoccdi. Attha hita, atthe v satthe karotti ahako. Vma kalyavacana karotti vmako, rassasarratt v vmano, so eva vmako, nassa kakratta katv. Vmo nma haro, so devo assa vmadevo.
Vma sabye patpe [patpeti paikle] ca, davie [davieti dhane] ctisundare;
payodhare hare kme, ja vmamapitthiyanti.
Hi nnatthasagahe. Agirasassa isino apacca agiraso, citrasikhaino apacca putto. Atha v agimhi kye raso siddhippatto prado yassti agiraso. Teneva tassa putta surcariya jvoti vadati. Jvayati rae asuranihate deveti jvo [amara 3.24 cintmaik oloketabb]. Bharatti bhagu, bha vnakkhatta gacchati jntti bhagu, u. Yama sayama dadti paresanti yamado ca so dakkhieyyaggitt aggi ceti yamadaggi, rmassa pit [parasurmassa pit (saddakappaddume)]. Vasihassa apacca vsiho. Bhradvjassa apacca bhradvjo. Kassapassa apacca kassapo. Vessmittassa apacca vessmitto. Iti ime dasa isayo mantna vedna kattro krak. 110. Vede dassetv tassa chaagni dassetumha kappoccdi. Yaakammnamupadesako kappo kappate pabhavatti katv. Sdhusaddnamanvkhyyaka bykaraa visesena karyante pakaticcdin bypdyante anena saddti, yu. Jotisattha gaanasattha subhsubhakammaphalajotanaka. Sikkhyante abbhasyante [ajjhayante (ka.)] etyti sikkh, akrdivana hnakaraapayatanna paipdik. Nicchayena, nissesato v utti nirutti, vagamo vaavipariyayoccdik. Chandasi anuhubhdivuttna paipdik chandoviciti, etni cha vedna agnti vadanti. 111. Purvuttanibandhanapyatt purvutta, tassa pabandho vitthro, santno v bhratdiko bhratayuddhakathdiko bysdipakato gantho itihso nma, itihasaddo prampariyopadese nipto, itihtthi asminti itihso.