Yamakamahtheramatena bho sakhiti bahuvacana v. Piya pana suvaakakkaajtake hare sakh kissa nu ma jahsti dghavasena vutto sakhsaddo lapanekavacana, tasm yamakamahtheranayo na yujjatti ce No na yujjati. Yasm netdis sakh honti, labbh me jvato sakhti manojajtake sakhsaddo ekavacanampi hoti bahuvacanampi. Tath hi tattha pahamapde bahuvacana, dutiyapde panekavacana, tasm yamakamahtherena paccattlapanabahuvacanahne sakhsaddo vutto. Ettha ca sabbamitto sabbasakho, sabbabhtnukampakoti phnulomena samse labbhamnassa sakhasaddassa nmikapadaml bhavati sabbasakho, sabbasakh, sabbasakha, sabbasakheti-din purisanayena. Tatrya samsaviggaho sabbesa janna sakh, sabbe v jan sakhino etassti sabbasakho, yath sabbaverti. Att, att, attno. Attna, atta, attno. Attan, attena, attanehi, attanebhi. Attano, attna. Attan, attanehi, attanebhi. Attano, attna. Attani, attanesu. Bho atta, bhavanto att, bhonto attno. Ettha pana atta nirakatvna piyni sevati.
Sace gacchasi pacla, khippamatta jahissasi;
miga panthnupannava, mahanta bhayamessatti
Psu attanti dassanato attanti idha vutta, attena v attaniyena vti pidassanato pana attenti. Caniruttiya pana attassti catutthchahnamekavacana gata, eta kaccyane niruttipiake ca na dissati. Katthaci pana attesti gata. Sabbnetni shakatha jinatanti oloketv gahetabbni.
tum tum, tumno. tumna, tuma, tumno. tumena, tumehi, tumebhti-din purisanayena vatv bho tuma, bhavanto tum, tumnoti vattabba. Tatra attasaddassa samse bhvitatto, bhvitatt. Bhvitatta, bhvitatte. Bhvitattena, bhvitattehi, bhvitattebhti purisanayeneva nmikapadaml yojetabb. S, s, sno. Sna, sne. Sn, snehi, snebhi. Sssa, sna. Sn, snehi, snebhi. Sssa, sna. Sne, snesu. Bho s, bhavanto sno. S vuccati sunakho. Ettha ca na yattha s upahito hoti. Sva vrenti skaranti nidassanapadni. Keci pana ssaddassa dutiytatiydsu sa, se. Senti-dni rpni vadanti, ta na yutta. Na hi tni sa, se. Senti-dni rpni buddhavacane ceva ahakathdsu ca niruttipiake ca dissanti. Eva pana niruttipiake vutta s tihati, sno tihanti. Sna passati, sne passati. Sn kata, snehi kata, snebhi kata. Sssa dyate, sna dyate. Sn nissaa, snehi nissaa, snebhi nissaa. Sssa pariggaho, sna pariggaho. Sne patihita, snesu patihita. Bho s, bhavanto snoti, tasm niruttipiake vuttanayeneva nmikapadaml gahetabb. Atrida vattabba yath sehi drehi asantuhoti-dsu pullige vattamnassa sakoiti atthavcakassa sasaddassa attano ayanti soti etasmi atthe so, s. Sa, se. Sena, sehi, sebhi. Sassa, sna. S, sasm, samh, sehi, sebhi. Sassa, sna. Se, sasmi, samhi, sesti purisanayena rpni bhavanti, na tath sunakhavcakassa ssaddassa rpni bhavanti. Yath v hisanti attasambht, tacasrava sa phala. Sni kammni tappenti, kosala senasantuha, jvaggha aghayti-dsu napusakalige vattamnassa sakamiccatthavcakassa sasaddassa sa, sni, s. Sa, sni, se. Sena, sehi, sebhi. Sassa, sna. S, sasm, samh, sehi, sebhi. Sassa, sna. Se, sasmi, samhi, sesti cittanayena rpni bhavanti, na tath sunakhavcakassa ssaddassa rpni bhavanti. Eva sante kasm tehi cariyehi dutiytatiyhne sa, se. Senti vutta, kasm ca pacamhne s, sasm, samhti vutta, sattamhne ca se, sasmi, samhti ca vutta? Sabbameta akraa, takkaghamattena gahita akraa. Sunakhavcako hi ssaddo krantatpakatiko, na purisa cittasadddayo viya akrantatpakatiko. Yya imassa disni rpni siyu, s ca pakati natthi. Na ceso rj, brahm, sakh, att iccevamdayo viya pahama akrantabhve hatv pacch pailaddhakrantat, atha kho niccamokrantatpakatiko gosaddo viya niccamkrantatpakatiko. Niccamkrantatpakatikassa ca evarpni rpni na bhavanti, tasm niruttipiake pabhinnapaisambhidena yasmat mahkaccyanena na vuttni. Sacepi maeyyu atta, attenti ca dassanato sa, senti imni pana gahetabbnti. Na gahetabbni rj, brahm, sakh, att, s, pumiccevamdna aamaa padamlvasena visadisatt nayavasena gahetabbkrassa asambhavato. dise hi hne nayagghavasena gahaa nma sadosayeva siy, tasm nayagghavasenapi na gahetabbni. Aparampi atra vattabba yath hi shi nrhi te yantti vutte attano nrti, s nrti eva atthavato itthiligassa kasaddena sadisassa ssaddassa s, s, syo. Sa, s, syo. Sya, shi, sbhi. Sya, sna. Sya, shi, sbhi. Sya, sna. Sya, sya, ssti kanayena rpni bhavanti, na tath imassa sunakhavcakassa ssaddassa rpni bhavanti. Eva sante kasm te cariy tatiybahuvacanahne ca shi, sbhti rpni icchanti, kasm ca sattambahuvacanahne ssti? Idampi akraa krantapulligatt. Kasm ca pana catutthchahekavacanahne pubbakkharassa rassavasena sassaiti rpa icchanti? Idampi akraa sunakhavcakassa ssaddassa krantatpakatikatt. krantatpakatikassa ca ssaddassa yath akrantatpakatikassa purisasaddassa purisassti catutthchahekavacanarpa bhavati evarpassa rpassa abhvato. Teneva yasm kaccno niruttipiake sunakhavcakassa ssaddassa rpa dassento catutthchahekavacanahne pubbakkharassa dghavasena sssaiti rpamha. Kasm ca pana te cariy catutthekavacanahne syaiti rpa icchanti? Idampi akraa, hapetv hi krantitthilige ghasaato krato paresa ndna ydesaca akrantato punnapusakaligato parassa catutthekavacanassa ydesaca krantapullige aghato krantato parassa catutthekavacanassa katthacipi ydeso na dissati. Niruttipiake ca tdisa rpa na vutta, avacanayeva yuttatara buddhavacane ahakathdsu ca angamanato. Y panamhehi niruttipiaka nissya buddhavacanaca sunakhavcakassa ssaddassa nmikapadaml vutt, syeva srato paccetabb. Etthpi nn-atthesu vattamnna ligattayapariypannna s so saiccetesa tia padna pakatirpassa nmikapadamlsu padna sadissadisat dahabb. Ettha siy yo tumhehi ssaddo tasaddatthe ca sunakhe ca sakamiccatthe ca vattatti icchito, katha ta sti vutteyeva imassa atthassa vcakoti jnantti? Na jnanti, payogavasena pana jnanti lokiyajan ceva pait ca. Payogavasena hi s madd ngamruhi, ntibaddhava kujaranti-dsu ssaddassa tasaddatthat viyati, eva ssaddo tasaddatthe ca vattati. Na yattha s upahito hoti. Bhagavato sjtimpi sutv satt amatarasabhgino bhavantti-dsu ssaddassa sunakhavcakat viyati.
Anna taveda pakata yasassi,
ta khajjare bhujare piyyare ca;
jnsi ma tva paradattpajvi,
uttihapia labhata sapkoti
Ettha pana ssaddassa rassabhvakaraena sapkoti pi hitti attha aggahetv sna sunakhna ida masanti samiti attha gahetv sa pacatti sapkoti vuttanti dahabba. Ahakathya pana sapkoti sapkacalo icceva vutta. Tampi etadevattha dpeti. Eva ssaddo sunakhe ca vattati. S dr jantna piyti vutte pana sak dr sattna piyti atthadpanavasena ssaddassa sakavcakat payati. Eva ssaddo sakamiccatthe ca vattati. Iti ssadda payogavasena disatthassa vcakoti jnanti. Atrida vuccati
Tasaddatthe ca sunakhe,
sakasmimpi ca vattati;
ssaddo so ca kho eyyo,
payogna vasena ve.
Ettha ca piya na yattha s upahito hotti ekavacanappayogadassanato ca,
Asant kira ma jamm, tta ttti bhsare;
rakkhas puttarpena, sva vrenti skaranti
Bahuvacanappayogadassanato ca, niruttipiake snoiccdidassanato ca s, s, sno. Sna, sne. Snti-din sunakhavcakassa ssaddassa nmikapadaml kathit.
Idni pumasaddassa nmikapadaml vuccate Pum, pum, pumno. Pumna, pumne. Pumn, pumun, pumena, pumnehi, pumnebhi. Pumassa, pumuno, pumna. Pumn, pumun, pumnehi, pumnebhi. Pumassa, pumuno, pumna. Pumne, pumnesu. Bho puma, bhavanto pum, pumno. Bho pumiti bahuvacane nayopi eyyo. Ettha pana
Thiyo tassa pajyanti, na pum jyare kule;
yo jna pucchito paha, aath na viykareti
Aya pi pumasaddassa bahuvacanabhvasdhik, kaccyane he pumaiti snusra lapanekavacana dissati. Tadanekesu pippadesesu ca ahakathsu ca snusrna lapanavacanna adassanato idha na vadmi. Upaparikkhitv yutta ce, gahetabba. Yasassi na paavanta visayhti ettha pana chandnurakkhaattha gamavasenevnusro hoti, na sabhvatoti dahabba. Ayamkrantavasena nmikapadaml.
Soasitthisahassna,
na vijjati pumo tad;
ahorattnamaccayena,
nibbatto ahamekakoti ca,
Yath balkayonimhi, na vijjati pumo sad;
meghesu gajjamnesu, gabbha gahanti t tadti ca
Pidassanato pana okrantavasenapi nmikapadaml veditabb.
Pumo, pum. Puma, pume. Pumena, pumehi, pumebhi. Pumassa, pumna. Pum, pumasm, pumamh, pumehi, pumebhi. Pumassa, pumna. Pume, pumasmi, pumamhi, pumesu. Bho puma, bhavanto pum. Bho pumiti v, eva pumasaddassa dvidh nmikapadaml bhavati. Idni missakanayo vuccate Pum pumo, pum, pumno. Pumna, puma, pumne, pume. Pumn, pumun, pumena, pumnehi, pumnebhi, pumehi, pumebhi. Pumassa, pumuno, pumna. Pumn, pumun, pum, pumasm, pumamh, pumnehi, pumnebhi, pumehi, pumebhi. Pumassa, pumuno, pumna. Pumne, pume, pumasmi, pumamhi, pumnesu, pumesu. Bho puma, bhavanto pumno, bhavanto pum. Bho pumno, bho pumiti v. Idni rahasaddassa nmikapadaml vuccate Rah vuccati ppadhammo. Rah, rah, rahino. Rahna, rahne. Rahin, rahinehi, rahinebhi. Rahassa, rahna. Rah, rahnehi, rahnebhi. Rahassa, rahna. Rahne, rahnesu. Bho raha, bhavanto rahino, bhavanto rah. Idni dahadhammasaddassa nmikapadaml vuccate Dahadhamm, dahadhamm, dahadhammno. Dahadhammna, dahadhammne. Dahadhammin, dahadhammehi, dahadhammebhi. Dahadhammassa, dahadhammna. Dahadhammin, dahadhammehi, dahadhammebhi. Dahadhammassa, dahadhammna. Dahadhamme dahadhammesu. Bho dahadhamma, bhavanto dahadhammno, bhavanto dahadhamm. Bho dahadhammno, bho dahadhammiti puthuvacanampi eyya, eva paccakkhadhammasaddassa nmikapadaml yojetabb. Ettha ca seyyathpi bhikkhave cattro dhanuggah dahadhammti ida nidassana. Imissa pana piya dahadhamm iti bahuvacanavasena gatatt dahadhammasaddo krantotipi okrantotipi appasiddho tadantna bahuvacanabhve tulyarpatt. Tathpi amhehi padaml krantavaseneva yojit. disesu hi hnesu dahadhammasaddo krantotipi okrantotipi vattu yujjateva aparibyattarpatt. Aasmi pana pippadese atva paribyatto hutv okranta dahadhammasaddo dvidh dissati guasaddapaattivcakasaddavasena. Tattha issatte casmi kusalo, dahadhammoti vissutoti ettha dahadhammasaddo okranto guasaddo. Brasiya dahadhammo nma rj rajja kresti ettha pana paattivcakasaddo. Eva okranto dahadhammasaddo dvidh diho. Tassa pana dahadhammo, dahadhamm. Dahadhamma, dahadhammeti purisanayena nmikapadaml eyy, krantokrantna vasena missakapadaml ca. Katha? Dahadhamm, dahadhammo, dahadhammno, dahadhamm. Dahadhammna, dahadhamma, dahadhammne, dahadhamme. Dahadhammin, dahadhammena, dahadhammehi, dahadhammebhi. Dahadhammassa, dahadhammna. Daadhammin, dahadhamm, dahadhammasm, dahadhammamh, dahadhammehi, dahadhammebhi. Dahadhammassa, dahadhammna. Dahadhamme, dahadhammasmi, dahadhammamhi, dahadhammesu. Bho dahadhamma, bhavanto dahadhammno, bhavanto dahadhammti. Eva paccakkhadhamm, paccakkhadhammoti missakapadaml ca yojetabb. Idni vivaacchadasaddassa nmikapadaml vuccate Vivaacchad, vivaacchad, vivaacchadno. Vivaacchadna, vivaacchadne. Vivaacchadena, vivaacchadehi, vivaacchadebhi. Vivaacchadassa, vivaacchadna. Vivaacchad, vivaacchadehi, vivaacchadebhi. Vivaacchadassa, vivaacchadna. Vivaacchade, vivaacchadesu. Bho vivaacchada, bhavanto vivaacchad, bhavanto vivaacchadno. Aya nmikapadaml sace pana agrasm anagriya pabbajati araha hoti sammsambuddho loke vivaacchadti pidassanato krantavasena kathit. Loke vivaacchadotipi pidassanato pana okrantavasenapi kathetabb vivaacchado, vivaacchad, vivaacchada, vivaacchadeti. Missakavasenapi kathetabb vivaacchad, vivaacchado, vivaacchadno, vivaacchad. Vivaacchadna, vivaacchada, vivaacchadne, vivaacchadeiti. Idni vattahasaddassa nmikapadaml vuccate vattahti sakko. Vattah, vattahno. Vattahna, vattahne. Vattahn, vattahnehi, vattahnebhi. Vattahino, vattahna. Vattahn, vattahnehi, vattahnebhi. Vattahino, vattahna. Vattahne, vattahnesu. Bho vattaha, bhavanto vattahno. Atha v bho vattah, bho vattahnoiccapi. Idni vuttasirasaddassa nmikapadaml vuccate Vuttasir, vuttasir, vuttasirno. Vuttasirna, vuttasirne. Vuttasirn, vuttasirnehi, vuttasirnebhi. Vuttasirassa, vuttasirna, vuttasir, vuttasirehi, vuttasirebhi. Vuttasirassa, vuttasirna. Vuttasire, vuttasiresu. Bho vuttasira, bhnto vuttasirnoti. Vuttasiroti okrantaphopi dissati. Idni yuvasaddassa nmikapadaml vuccate Yuv, yuv, yuvno, yuvn. Yuvna, yuva, yuvne, yuve. Yuvn, yuvena, yuvnena, yuvnehi, yuvnebhi, yuvehi, yuvebhi. Yuvnassa, yuvassa, yuvnna, yuvna. Yuvn yuvnasm, yuvnamh, yuvnehi, yuvnebhi, yuvehi, yuvebhi. Yuvnassa, yuvassa, yuvnna, yuvna. Yuvne, yuvnasmi, yuvnamhi, yuve, yuvasmi, yuvamhi, yuvnesu, yuvsu, yuvesu. Bho yuva, yuvna, bhavanto yuvn. Imasmi hne ekadesena krantanayo ca sabbath okrantanayo ca ekadesena ca okrantanayoti tayo nay dissanti. Maghavasaddassapi maghav, maghav, maghavno, maghavnti-din yuvasaddasseva nmikapadamlyojana kubbanti gar. Niruttipiake pana maghav tihati, maghavanto tihanti. Maghavanta passati, maghavante passati. Maghavat kata, maghavantehi kata, maghavantebhi kata. Maghavato dyate, maghavantna dyate. Maghavat nissaa, maghavantehi nissaa, maghavantebhi nissaa. Maghavato pariggaho, maghavantna pariggaho. Maghavati patihita, maghavantesu patihita. Bho maghav, bhavanto maghavantoti guavpadanayena vutta, tath caniruttiyampi. Ta piy sasandati sameti. Piyahi sakko mahli devnamindo pubbe manussabhto samno magho nma mavo ahosi, tasm maghavti vuccatti vutta. Etena maghoti nma assa atthti maghavti atthi atthavcakavantupaccayavasena padasiddhi dassit hoti, tasmssa guavantusaddassa viya ca nmikapadaml yojetabb. Idni addhasaddassa nmikapadaml vuccate addhasaddassa hi ya kle magge ca vattamnassa atto addh. Dgho addh suduggamoti-dsu addhti pahamanta rpa dissati, ta addh ida mantapada sududdasanti-dsu ekasatthe vattamnena addhti niptapadena samna. Niptna pana padaml na rhati, nmiknayeva rhati. Addh, addh, addhno. Addhna, addhne. Addhun, addhnehi, addhnebhi. Addhuno, addhna. Addhun, addhnehi, addhnebhi. Addhuno, addhna. Addhani, addhne, addhnesu. Bho addha, bhavanto addh, addhno. Ettha kici payoga dassessma tayo addh. Addhna vtivatto. Imin dghena addhun. Dghassa addhuno accayena. Pathaddhuno pannaraseva cando. Ah attamaddhne, samao khantidpano. Addhne gacchante payissati. Iccdayo eyy. Ayampi panettha nti veditabb addhnanti dutiyekavacanantavasena catutthchahbahuvacanavasena ca vutta rpa. Addhnamaggapaippanno hotti-dsu dghamaggavcakena addhnanti napusakena sadisa sutismaavasenti. Idni muddhasaddassa nmikapadaml vuccate Muddh, muddh, muddhno. Muddha, muddhe, muddhne. Muddhn, muddhehi, muddhebhi. Muddhassa, muddhna. Muddhn, muddhehi, muddhebhi. Muddhassa, muddhna. Muddhani, muddhanesu. Bho muddha, bhavanto muddh, muddhno. Eva abhibhavitpadena visadisapadni bhavanti. Iti nnnayehi abhibhavitpadena sadisni vattdni visadisni guavdni rjasiccdni ca krantapadni dassitni saddhi nmikapadamlhi.
Ettha yoga sace poso, kare paitajtiko;
tassa vohrabhedesu, vijambhe amuttama.
Iti navage shakathe piakattaye byappathagatsu vina
Kosallatthya kate saddantippakarae
Savinicchayo krantapulligna pakatirpassa
Nmikapadamlvibhgo nma
Chaho paricchedo.
Ukranta avaantatpakatika
krantapulliga nihita.