129. Abbhantara pure si, tato majjhe tato bahi;
pur niddhaman hoti, sayameva vajmaha.
130. Vtasaddha na seveyya, upadnavanodaka;
sacepi na anukhae, vri kaddamagandhika.
131. Pasannameva seveyya, appasanna vivajjaye;
pasanna payirupseyya, rahadavudakatthiko.
132. Bhaje bhajanta purisa, abhajanta na bhajjaye;
asappurisadhammo so, yo bhajanta na bhajjati.
133. Yo bhajanta na bhajati, sevamna na sevati;
sa ve manussappiho, migo skhassito yath.
134. Accbhikkhaasasagg, asamosaraena ca;
etena mitt jranti, akle ycanya ca.
135. Tasm nbhikkhaa gacche, na ca gacche circira;
klena yca yceyya, eva mitt na jyare.
136. Aticira nivsena, piyo bhavati appiyo;
manta kho ta gacchma, pur te homa appiyti.
Tattha sabbasetoti, mahrja, pahamameva tava nivesane mama odano sabbaseto ahosi, ya tva bhujasi, tameva dpesti attho. Tatoti tato pacch paribhedakna vacana gahetv tava mayi virattakle sabalo missakodano jto. Dnti idni sabbalohitako jto. Kloti aguaussa tava santik idni mama pakkamitu klo. Abbhantaranti pahama mama abbhantara sana si, alakatamahtalamhi ussitasetacchatte rjapallakeyeva ma nisdpesu. Majjheti sopnamatthake. Pur niddhaman hotti yva gvya gahetv nikkahan na hoti. Anukhaeti sacepi anudaka udapna patto puriso udaka apassanto kalala viyhitv anukhaeyya, tathpi ta vri kaddamagandhika bhaveyya, amanuatya na piveyya, tatheva vtasaddha payirupsantena laddhapaccaypi paritt ceva lkh ca, amanu aparibhograhti attho. Pasannanti patihitasaddha. Rahadanti gambhra mahrahada. Bhajantanti attna bhajantameva bhajeyya. Abhajantanti paccatthika. Na bhajjayeti na bhajeyya. Na bhajjatti yo puriso attna bhajanta hitacitta puggala na bhajati, so asappurisadhammo nmti. Manussappihoti manussalmako patikuho sabbapacchimako. Skhassitoti makkao. Accbhikkhaasasaggti ativiya abhihasasaggena. Akleti ayuttappattakle parassa piyabhaa ycanya mitt jranti nma, tvampi aticira nivsena mayi mitti bhindi. Tasmti yasm accbhikkhaasasaggena asamosaraena ca mitt jranti, tasm. Circiranti cirakla vtinmetv cira na gacche na upasakameyya. Ycanti ycitabba bhaaka yuttakle yceyya. Na jyareti eva mitt na jranti. Pur te homa appiyti yva tava appiy na homa, tva mantetvva ta gacchmti. Rj ha
137. Eva ce ycamnna, ajali nvabujjhasi;
paricrakna sata, vacana na karosi no;
eva ta abhiycma, puna kayirsi pariyyanti.
Tattha nvabujjhasti sace, bhante, eva ycantena may kata ajali na jnsi, na paiggahasti attho. Pariyyanti puna idhgamanya ekavra kareyysti ycati. Bodhisatto ha
138. Eva ce no viharata, antaryo na hessati;
tuyha vpi mahrja, mayha v rahavaddhana;
appeva nma passema, ahorattnamaccayeti.
Tattha eva ce noti sace, mahrja, eva nn hutv viharantna amhka antaryo na hessati, tuyha v mayha v jvita pavattissatti dpeti. Passemti api nma passeyyma. Eva vatv mahsatto rao dhamma desetv appamatto hohi, mahrjti vatv uyyn nikkhamitv ekasmi sabhgahne bhikkhya caritv brasito nikkhamma anupubbena himavantoksameva gantv kici kla vasitv puna otaritv eka paccantagma nissya arae vasi. Tassa pana gataklato pahya te amacc puna vinicchaye nisditv vilopa karont cintayisu sace mahbodhiparibbjako pungamissati, jvita no natthi, ki nu khvassa angamanakraa kareyymti. Atha nesa etadahosi ime satt paibaddhahna nma jahitu na sakkonti, ki nu khvassa idha paibaddhahnanti. Tato rao aggamahesti atv hna kho paneta vijjati, ya so ima nissya gaccheyya, paikacceva na mrpessmti te rjna etadavocu deva, imasmi divase nagare ek kath syatti. Ki kath nmti? Mahbodhiparibbjako ca kira dev ca aamaa ssanapaissana pesentti. Kinti katvti? Tena kira deviy pesita sakk nu kho attano balena rjna mrpetv mama setacchatta dtunti. Tyapissa pesita rao mraa nma mama bhro, mahbodhiparibbjako khippa gacchatti rj tesa punappuna kathentna saddahitv idni ki kattabbanti pucchitv devi mretu vaatti vutte anupaparikkhitvva tena hi na tumheva mretv khakhaika chinditv vaccakpe khipathti ha. Te tath karisu. Tass mritabhvo sakalanagare pkao ahosi. Athass cattro putt imin no nirapardh mt mritti rao paccatthik ahesu. Rj mahbhayappatto ahosi. Mahsatto paramparya ta pavatti sutv cintesi hapetv ma ao te kumre sapetv pitara khampetu samattho nma natthi, rao ca jvita dassmi, kumre ca ppato mocessmti. So punadivase paccantagma pavisitv manussehi dinna makkaamasa khditv tassa camma ycitv gahetv assamapade sukkhpetv niggandha katv nivsesipi prupesipi asepi hapesi. Kikra? Bahpakro meti vacanatthya. So ta camma dya anupubbena brasi gantv kumre upasakamitv pitughtakakamma nma drua, ta vo na ktabba, ajarmaro satto nma natthi, aha tumhe aamaa samagge karissmicceva gato, tumhe may pahite ssane gaccheyythti kumre ovaditv antonagare uyyna pavisitv makkaacamma attharitv silpae nisdi. Atha na uyynaplako disv vegena gantv rao rocesi. Rj sutvva sajtasomanasso hutv te amacce dya tattha gantv mahsatta vanditv ekamanta nisditv paisanthra ktu rabhi. Mahsatto tena saddhi asammoditv makkaacammameva parimajji. Atha na evamha bhante, tumhe ma akathetv makkaacammameva parimajjatha, ki vo ida may bahpakrataranti? ma mahrja, bahpakro me esa vnaro, ahamassa pihe nisditv vicari, aya me pnyaghaa hari, vasanahna sammajji, bhisamcrikavattapaivatta mama aksi, aha pana attano dubbalacittatya assa masa khditv camma sukkhpetv attharitv nisdmi ceva nipajjmi ca, eva bahpakro esa mayhanti. Iti so tesa vde bhindanatthya vnaracamme vnaravohra ropetv ta ta pariyya sandhya ima katha kathesi. So hi tassa nivutthapubbatt pihe nisditv vicarinti ha; ta ase katv pnyaghaassa haapubbatt pnyaghaa harti ha; tena cammena bhmiya sammahapubbatt vasanahna sammajjti ha; nipannakle tena cammena pihiy, akkantakle pdna phuhapubbatt vattapaivatta me aksti ha. Chtakle pana tassa masa labhitv khditatt aha pana attano dubbalacittatya tassa masa khdinti ha. Ta sutv te amacc ptipto tena katoti saya passatha, bho, pabbajitassa kamma, makkaa kira mretv masa khditv camma gahetv vicaratti pi paharitv parihsamakasu. Mahsatto te tath karonte disv ime attano vdabhedanatthya mama camma dya gatabhva na jnanti, jnpessmi neti ahetukavdi tva mantetv pucchi vuso, tva kasm ma parihasasti? Mittadubbhikammassa ceva ptiptassa ca katattti. Tato mahsatto yo pana gatiy ceva dihiy ca te saddahitv eva kareyya, tena ki dukkaanti tassa vda bhindanto ha
139. Udra ce sagaty, bhvyamanuvattati;
akm akaraya v, karaya vpi kubbati;
akmakarayamhi, kvidha ppena lippati.
140. So ce attho ca dhammo ca, kalyo na ca ppako;
bhoto ce vacana sacca, suhato vnaro may.
141. Attano ce hi vdassa, apardha vijniy;
na ma tva garaheyysi, bhoto vdo hi tdisoti.
Tattha udrati kath. Sagatyti sagatiy channa abhijtna ta ta abhijti upagamanena. Bhvyamanuvattatti bhvena anuvattati, karaatthe sampadna. Akmti akmena anicchya. Akaraya v karaya vpti akattabba ppa v kattabba kusala v. Kubbatti karoti. Kvidhti ko idha. Ida vutta hoti tva ahetukavd natthi hetu natthi paccayo sattna sakilesyti-didihiko, aya loko sagatiy ceva sabhvena ca anuvattati pariamati, tattha tattha sukhadukkha paisavedeti. Akmakova ppa v pua v karotti vadasi, aya tava udra sace tath, eva sante akmakarayasmi attano dhammatya pavattamne ppe ko idha satto ppena lippati, sace hi attan akatena ppena lippati, na koci na lippeyyti. So ceti so ahetukavdasakhto tava bhsitattho ca atthajotako dhammo ca kalyo na ca ppako. Ahet appaccay satt sakilissanti, sukhadukkha paisavediyantti ida bhoto vacana sacca ce, suhato vnaro may, ko ettha mama dosoti attho. Vijniyti, samma, sace hi tva attano vdassa apardha jneyysi, na ma garaheyysi. Kikra? Bhoto vdo hi tdiso, tasm aya mama vda karotti ma pasaseyysi, attano pana vda ajnanto ma garahasti. Eva mahsatto ta niggahitv appaibha aksi. Sopi rjaparisati makubhto pattakkhandho nisdi. Mahsattopi tassa vda bhinditv issarakatavdi mantetv tva, vuso, ma kasm parihasasi, yadi issaranimmitavda srato paccesti vatv ha
142. Issaro sabbalokassa, sace kappeti jvita;
iddhi byasanabhvaca, kamma kalyappaka;
niddesakr puriso, issaro tena lippati.
143. So ce attho ca dhammo ca, kalyo na ca ppako;