Athekad thero ssane pabbajitv vipassandhurepi ganthadhurepi ananuyutta eka puggala disv bhusaccbhve dnava paksento appassutyanti gthamha. Tattha appassutyanti ekassa dvinna v pasna, atha v pana vaggna antamaso ekassa dvinna v suttantnampi uggahitna abhvena appassuto aya, kammahna pana uggahetv anuyujanto bahussutova. Balibaddova jratti yath balibaddo jramno vahamno neva mtu na pitu, na sesatakna atthya vahati, atha kho niratthakameva jrati; evameva ayampi na upajjhyavatta karoti, na cariyavatta, na gantukavattdni, na bhvana anuyujati, niratthakameva jrati. Masni tassa vahantti yath balibaddassa kasanabhravahandsu asamattho esoti arae vissahassa yath tath vicarantassa khdantassa pivantassa masni tassa vahanti; evameva imasspi upajjhydhi vissahassa sagha nissya cattro paccaye labhitv uddhavirecandni katv kya posentassa masni vahanti thlasarro hutv vicarati. Pati lokiyalokuttar panassa pa ekagulimattpi na vahati, arae gacchalatdni viya assa chadvrni nissya tah ceva navavidhamno ca vahatti adhippyo.
Bahussutoti gth attano bhusacca nissya aa atimaanta eka bhikkhu uddissa vutt. Tattha sutenti sutahetu attano bhusaccanimitta. Atimaatti atikkamitv maati attna ukkasento para paribhavati. Tathevti yath andho andhakre telapajjota dhrento lokadnena paresayeva atthvaho na attano, tatheva pariyattibhusaccena sutav puggalo sutena anupapanno attano attha apariprento andho lokadnena paresayeva atthvaho, na attano, dpadhro andho viya mayha upahtti.
Idni bhusacce nisasa dassento bahussutanti gthamha. Tattha upseyyti payirupseyya. Sutaca na vinsayeti bahussuta payirupsitv laddha sutaca na vinseyya, na susseyya dhraaparicayaparipucchmanasikrehi vaheyya. Ta mla brahmacariyassti yasm bahussuta payirupsitv laddha ta suta pariyattibhusacca maggabrahmacariyassa mla padhnakraa. Tasm dhammadharo siy vimuttyatanasse hatv yathsutassa dhammassa dhrae pahama pariyattidhammadharo bhaveyya.
Idni pariyattibhusaccena sdhetabbamattha dassetu pubbparati-di vutta. Tattha pubbaca aparaca jntti pubbpara. Ekiss hi gthya pubbabhge apayamnepi pubbabhge v payamne aparabhge apayamnepi imassa aparabhgassa imin pubbabhgena imassa v pubbabhgassa imin aparabhgena bhavitabbanti jnanto pubbpara nma. Attatthdibheda tassa tassa bhsitassa attha jntti attha. Niruttipadakovidoti niruttiya sesapadesupi cti catsupi paisambhidsu cheko. Suggahtaca gahtti teneva kovidabhvena atthato byajanato ca dhamma sugahitameva katv gahti. Atthacopaparikkhatti yathsutassa yathpariyattassa dhammassa attha upaparikkhati iti sla, iti samdhi, iti pa, ime rprpadhammti manas anupekkhati.
Khanty chandikato hotti tesu manas anupekkhitesu dhammesu dihinijjhnakkhantiy nijjhna khampetv rpapariggahdimukhena vipassanbhinivese chandikato chandajto hoti. Tathbhto ca vipassanya kamma karonto ussahitv tuleti tatapaccayanmarpadassanavasena ussha katv tato para tilakkhaa ropetv tuleti aniccantipi, dukkhantipi, anatttipi ta nmarpa treti vipassati. Samaye so padahati, ajjhatta susamhitoti so eva passanto paggahetabbdisamaye cittassa paggahandin padahati, padahanto ca ajjhatta gocarajjhatte vipassansamdhin maggasamdhin ca suhu samhito bhaveyya, asamdhnahetubhte kilese pajaheyya. Svya guo sabbopi yasm bahussuta dhammadhara sappaa buddhasvaka payirupsantassa hoti, tasm asakhata dhamma rabbha dukkhdsu paridivisihakiccatya dhammaviasakhta dhammaa kakhanto tathvidha vuttappakra kalyamitta bhajetha, seveyya payirupseyyti attho.
Eva bahupakratya tassa pjanyaka dassento bahussutoti gthamha. Tassattho suttageyydi bahu suta etassti bahussuto. Tameva desandhamma suvaabhjane pakkhittashavas viya avinassanta dhretti dhammadharo. Tato eva mahesino bhagavato dhammakosa dhammaratana rakkhatti kosrakkho. Yasm sadevakassa lokassa samadassanena cakkhubhto, tasm cakkhu sabbassa lokassa pjanyo mnanyoti, bahussutabhvena bahujanassa pjanyabhvadassanattha nigamanavasena punapi bahussutoti vutta.
Evarpa kalyamitta labhitvpi krakasseva aparihni, na akrakassti dassento dhammrmoti gthamha. Tattha nivsanahena samathavipassandhammo rmo, tasmi eva dhamme rato abhiratoti dhammarato, tasseva dhammassa punappuna vicintanena dhamma anuvicintaya dhamma vajjento manasi karotti attho. Anussaranti tameva dhamma anussaranto. Saddhammti evarpo bhikkhu sattatisapabhed bodhipakkhiyadhamm navavidhalokuttaradhamm ca na parihyati, na kadci tassa tato parihni hotti attho.
Athekadivasa kye avtarga kusta hnavriya kosally ti nma bhikkhu savejento kyamaccheragarunoti gthamha. Tattha kyamaccheragarunoti kyadahbahulassa kye mamattassa cariyupajjhynampi kyena kattabba kici akatv vicarantassa. Hiyyamneti attano kye jvite ca khae khae parihiyyamne. Anuhaheti sldna paripraavasena uhnavriya na kareyya. Sarrasukhagiddhassti attano sarrassa sukhpaneneva gedha pannassa. Kuto samaaphsutti evarpassa puggalassa smaavasena kuto sukhavihro, phsuvihro na tassa vijjatti attho.
Na pakkhantti-dik yasmato sriputtassa dhammasenpatino parinibbutabhva sutv therena bhsit. Tattha na pakkhanti dis sabbti puratthimdibhed sabb dis na pakkhayanti, dismhoti attho. Dhamm na paibhanti manti pubbe suhu pagupi pariyattidhamm idni sakkacca samannhariyamnpi mayha na upahahanti. Gate kalyamittamhti sadevakassa lokassa kalyamittabhte dhammasenpatimhi anupdisesanibbna gate. Andhakrava khyatti sabbopya loko andhakro viya upahti.
Abbhattasahyassti apagatasahyassa, kalyamittarahitassti attho. Attagatasatthunoti yasmato atto hutv nibbnagatasatthukassa, satthari parinibbuteti attho. Yath kyagat satti kyagatsatibhvan takkarassa yath ekantahitvah, eva etdisa anthassa puggalassa ekantahitvaha aa mitta nma natthi, santhassa api bhvan hitvah evti adhippyo.
Purti por, sriputtdike kalyamitte sandhya vadati. Navehti navakehi. Na sameti meti mayha citta na samgacchati, na te mama citta rdhentti attho. Svajja ekova jhymti soha ajja vuhatarehi virahito ekova hutv jhymi jhnapasuto homi. Vassupetoti vassakle kulvaka upeto pakkh viya. Vsupetotipi pi, vsa upagatoti attho.
Dassanya abhikkanteti gth satthr bhsit. Tassattho mama dassanya abhikkante nnvidhavidesapavsikabahujane, nanda, mama upasakamana m vresi. Kasm? Te sotro dhammassa, mama passantu, ayameva dassanya samayoti.
Ta sutv thero dassanya abhikkanteti apara gthamha. Imya hi gthya sambandhattha purimagth idha nikkhitt. Teneva sacha desantarato gatgate tvadeva dassetu lacchmti etassa padassa atthasiddhi dasseti.
Paavsati vassnti paca gth attano aggupahkabhva dpetu vutt. raddhakammahnabhvena hi satthu upahnapasutabhvena ca therassa maggena asamucchinnpi kmasadayo na uppajjisu, kyavacmanokammni ca sabbakla satthari mettpubbagamni mettnuparivattni ahesu. Tattha paavsati vassnti pacavsati savaccharni. Sekhabhtassa me satoti sekhabhmiya sotpattiphale hitassa me sato. Kmasati kmasahagat sa na uppajji, ettha ca kmasadi-anuppattivacanena attano sayasuddhi dasseti, mettena kyakammenti-din payogasuddhi. Tattha gandhakuiya paribhaakaradin satthu vattapaivattakaraena ca metta kyakamma veditabba, dhammadesanklrocandin metta vackamma, rahogatassa satthra uddissa hitpasahramanasikrena metta manokamma. a me udapajjathti attano sekkhabhmipattimha.
Aha sakarayomhti satthu parinibbne upahite maalama pavisitv kapissa lambitv sokbhibhtena vuttagth Tattha sakarayomhti dukkhaparijnandin karayena sakarayo amhi. Appattamnasoti anadhigatrahatto. Satthu ca parinibbnanti mayha satthu parinibbnaca upahita. Yo amha anukampakoti yo satth mayha anugghako.
Tadsi ya bhisanakanti gth satthu parinibbnakle pathavkampanadevadundubhiphalandike disv sajtasavegena vuttagth.
Bahussutoti-dik tisso gth thera pasasantehi sagtikrehi hapit. Tattha gatimantoti asadisya agatiy samanngato. Satimantoti paramena satinepakkena samanngato. Dhitimantoti asdhraya byajanatthvadhraasamatthya dhitisampattiy samanngato. Ayahi thero ekapadeyeva hatv sahipadasahassni satthr kathitaniymeneva gahti, gahitaca suvaabhjane pakkhittashavas viya sabbakla na vinassati, avipartabyajanvadhraasamatthya satipubbagamya paya, atthvadhraasamatthya papubbagamya satiy ca samanngato. Tenha bhagav etadagga bhikkhave, mama svakna bhikkhna bahussutnanti-di (a. ni. 1.219). Tath cha dhammasenpati yasm nando atthakusaloti-di (a. ni. 5.169). Ratankaroti saddhammaratanassa karabhto.
Paricioti gth parinibbnakle therena bhsit, s vuttatth eva.

nandattheragthvaan nihit.

Tisaniptavaan nihit.