8. Gopakamoggallnasutta
79. Eva me suta eka samaya yasm nando rjagahe viharati veuvane kalandakanivpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena rj mgadho ajtasattu vedehiputto rjagaha paisakhrpeti rao pajjotassa sakamno. Atha kho yasm nando pubbahasamaya nivsetv pattacvaramdya rjagaha piya pvisi. Atha kho yasmato nandassa etadahosi atippago kho tva rjagahe piya caritu. Yannha yena gopakamoggallnassa brhmaassa kammanto, yena gopakamoggallno brhmao tenupasakameyyanti. Atha kho yasm nando yena gopakamoggallnassa brhmaassa kammanto, yena gopakamoggallno brhmao tenupasakami. Addas kho gopakamoggallno brhmao yasmanta nanda dratova gacchanta. Disvna yasmanta nanda etadavoca etu kho bhava nando. Svgata bhoto nandassa. Cirassa kho bhava nando ima pariyyamaksi yadida idhgamanya. Nisdatu bhava nando, idamsana paattanti. Nisdi kho yasm nando paatte sane. Gopakamoggallnopi kho brhmao aatara nca sana gahetv ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho gopakamoggallno brhmao yasmanta nanda etadavoca atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabba sabbathsabba samanngato yehi dhammehi samanngato so bhava gotamo ahosi araha sammsambuddhoti? Natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabba sabbathsabba samanngato yehi dhammehi samanngato so bhagav ahosi araha sammsambuddho. So hi, brhmaa, bhagav anuppannassa maggassa uppdet, asajtassa maggassa sajanet, anakkhtassa maggassa akkht, magga, maggavid, maggakovido; maggnug ca pana etarahi svak viharanti pacch samanngatti. Ayaca hida yasmato nandassa gopakamoggallnena brhmaena saddhi antarkath vippakat ahosi. Atha kho vassakro brhmao magadhamahmatto rjagahe kammante anusayamno yena gopakamoggallnassa brhmaassa kammanto, yenyasm nando tenupasakami; upasakamitv yasmat nandena saddhi sammodi. Sammodanya katha sraya vtisretv ekamanta nisdi. Ekamanta nisinno kho vassakro brhmao magadhamahmatto yasmanta nanda etadavoca kyanuttha, bho nanda, etarahi kathya sannisinn, k ca pana vo antarkath vippakatti? Idha ma, brhmaa, gopakamoggallno brhmao evamha atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabba sabbathsabba samanngato yehi dhammehi samanngato so bhava gotamo ahosi araha sammsambuddhoti. Eva vutte aha, brhmaa, gopakamoggallna brhmaa etadavoca natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabba sabbathsabba samanngato yehi dhammehi samanngato so bhagav ahosi araha sammsambuddho. So hi, brhmaa, bhagav anuppannassa maggassa uppdet, asajtassa maggassa sajanet, anakkhtassa maggassa akkht, magga, maggavid, maggakovido; maggnug ca pana etarahi svak viharanti pacch samanngatti. Aya kho no, brhmaa, gopakamoggallnena brhmaena saddhi antarkath vippakat. Atha tva anuppattoti. 80. Atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi tena bhot gotamena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti, ya tumhe etarahi paipdeyythti [paidhveyythti (s. sy. ka. p.)]? Natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti, ya maya etarahi paipdeyymti. Atthi pana, bho nanda, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti, ya tumhe etarahi paipdeyythti? Natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti, ya maya etarahi paipdeyymti. Eva appaisarae ca pana, bho nanda, ko hetu smaggiyti? Na kho maya, brhmaa, appaisara; sappaisara maya, brhmaa; dhammappaisarati. Atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi tena bhot gotamena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti, ya tumhe etarahi paipdeyythti iti puho samno natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti, ya maya etarahi paipdeyymti vadesi; atthi pana, bho nanda, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti, ya tumhe etarahi paipdeyythti iti puho samno natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti, ya maya etarahi paipdeyymti vadesi; eva appaisarae ca pana, bho nanda, ko hetu smaggiyti iti puho samno na kho maya, brhmaa appaisara; sappaisara maya, brhmaa; dhammappaisarati vadesi. Imassa pana, bho nanda, bhsitassa katha attho dahabboti? 81. Atthi kho, brhmaa, tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena bhikkhna sikkhpada paatta, ptimokkha uddiha. Te maya tadahuposathe yvatik eka gmakhetta upanissya viharma te sabbe ekajjha sannipatma; sannipatitv yassa ta pavattati ta ajjhesma. Tasmi ce bhaamne hoti bhikkhussa patti hoti vtikkamo ta maya yathdhamma yathnusiha kremti. Na kira no bhavanto krenti; dhammo no kreti. Atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi ya tumhe etarahi sakkarotha garu karotha [garukarotha (s. sy. ka. p.)] mnetha pjetha; sakkatv garu katv [garukatv (s. sy. ka. p.)] upanissya viharathti? Natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi ya maya etarahi sakkaroma garu karoma mnema pjema; sakkatv garu katv upanissya viharmti. Atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi tena bhot gotamena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti ya tumhe etarahi paipdeyythti iti puho samno natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena hapito aya vo mamaccayena paisaraa bhavissatti ya maya etarahi paipdeyymti vadesi; atthi pana, bho nanda, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti ya tumhe etarahi paipdeyythti iti puho samno natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi saghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhhi hapito aya no bhagavato accayena paisaraa bhavissatti ya maya etarahi paipdeyymti vadesi; atthi nu kho, bho nanda, ekabhikkhupi ya tumhe etarahi sakkarotha garu karotha mnetha pjetha; sakkatv garu katv upanissya viharathti iti puho samno natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi ya maya etarahi sakkaroma garu karoma mnema pjema; sakkatv garu katv upanissya viharmti vadesi. Imassa pana, bho nanda, bhsitassa katha attho dahabboti? 82. Atthi kho, brhmaa, tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena dasa pasdany dhamm akkht. Yasmi no ime dhamm savijjanti ta maya etarahi sakkaroma garu karoma mnema pjema; sakkatv garu katv upanissya viharma. Katame dasa? Idha brhmaa, bhikkhu slav hoti, ptimokkhasavarasavuto viharati cragocarasampanno, aumattesu vajjesu bhayadassv, samdya sikkhati sikkhpadesu. Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhamm dikaly, majjhekaly, pariyosnakaly, sttha, sabyajana [stth sabyajan (s. sy. ka.)], kevalaparipua parisuddha brahmacariya abhivadantntti tathrpssa dhamm bahussut honti dht [dhat (s. sy. ka. p.)] vacas paricit manasnupekkhit dihiy suppaividdh. Santuho hoti ( ) [(itartarehi) d. ni. 3.345] cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajjaparikkhrehi. Catunna jhnna bhicetasikna dihadhammasukhavihrna nikmalbh hoti akicchalbh akasiralbh. Anekavihita iddhividha paccanubhoti ekopi hutv bahudh hoti, bahudhpi hutv eko hoti; vibhva tirobhva; tirokua [tirokua (s. sy. ka. p.)] tiropkra tiropabbata asajjamno gacchati, seyyathpi kse; pathaviypi ummujjanimujja karoti, seyyathpi udake; udakepi abhijjamne gacchati, seyyathpi pathaviya; ksepi pallakena kamati, seyyathpi pakkh sakuo; imepi candimasriye evamahiddhike evamahnubhve pin parimasati [parmasati (ka.)] parimajjati, yva brahmalokpi kyena vasa vatteti. Dibbya sotadhtuy visuddhya atikkantamnusikya ubho sadde suti dibbe ca mnuse ca, ye dre santike ca. Parasattna parapuggalna cetas ceto paricca pajnti. Sarga v citta sarga cittanti pajnti, vtarga v citta vtarga cittanti pajnti, sadosa v citta sadosa cittanti pajnti, vtadosa v citta vtadosa cittanti pajnti, samoha v citta samoha cittanti pajnti, vtamoha v citta vtamoha cittanti pajnti, sakhitta v citta sakhitta cittanti pajnti, vikkhitta v citta vikkhitta cittanti pajnti mahaggata v citta mahaggata cittanti pajnti, amahaggata v citta amahaggata cittanti pajnti, sa-uttara v citta sa-uttara cittanti pajnti, anuttara v citta anuttara cittanti pajnti, samhita v citta samhita cittanti pajnti, asamhita v citta asamhita cittanti pajnti, vimutta v citta vimutta cittanti pajnti, avimutta v citta avimutta cittanti pajnti. Anekavihita pubbenivsa anussarati, seyyathida ekampi jti dvepi jtiyo tissopi jtiyo catassopi jtiyo pacapi jtiyo dasapi jtiyo vsampi jtiyo tisampi jtiyo cattrsampi jtiyo pasampi jtiyo jtisatampi jtisahassampi jtisatasahassampi anekepi savaakappe anekepi vivaakappe anekepi savaavivaakappe amutrsi evanmo evagotto evavao evamhro evasukhadukkhappaisaved evamyupariyanto, so tato cuto amutra udapdi; tatrpsi evanmo evagotto evavao evamhro evasukhadukkhappaisaved evamyupariyanto, so tato cuto idhpapannoti. Iti skra sa-uddesa anekavihita pubbenivsa anussarati. Dibbena cakkhun visuddhena atikkantamnusakena satte passati cavamne upapajjamne hne pate suvae dubbae, sugate duggate yathkammpage satte pajnti. savna khay ansava cetovimutti pavimutti diheva dhamme saya abhi sacchikatv upasampajja viharati. Ime kho, brhmaa, tena bhagavat jnat passat arahat sammsambuddhena dasa pasdany dhamm akkht. Yasmi no ime dhamm savijjanti ta maya etarahi sakkaroma garu karoma mnema pjema; sakkatv garu katv upanissya viharmti. 83. Eva vutte vassakro brhmao magadhamahmatto upananda senpati mantesi ta ki maati bhava senpati [maasi eva senpati (sy. ka. p.), maasi senpati (s.), maasi bhava senpati (ka.)] yadime bhonto sakktabba sakkaronti, garu ktabba garu karonti, mnetabba mnenti pjetabba pjenti? Tagghime [taggha me (ka.)] bhonto sakktabba sakkaronti, garu ktabba garu karonti, mnetabba mnenti, pjetabba pjenti. Imaca hi te bhonto na sakkareyyu na garu kareyyu na mneyyu na pjeyyu; atha kicarahi te bhonto sakkareyyu garu kareyyu mneyyu pjeyyu, sakkatv garu katv mnetv pjetv upanissya vihareyyunti? Atha kho vassakro brhmao magadhamahmatto yasmanta nanda etadavoca kaha pana bhava nando etarahi viharatti? Veuvane khoha, brhmaa, etarahi viharmti. Kacci pana, bho nanda, veuvana ramayaceva appasaddaca appanigghosaca vijanavta manussarhasseyyaka [manussarhaseyyaka (s. sy. ka. p.)] paisallnasruppanti? Taggha, brhmaa, veuvana ramayaceva appasaddaca appanigghosaca vijanavta manussarhasseyyaka paisallnasruppa, yath ta tumhdisehi rakkhakehi gopakehti. Taggha, bho nanda, veuvana ramayaceva appasaddaca appanigghosaca vijanavta manussarhasseyyaka paisallnasruppa, yath ta bhavantehi jhyhi jhnaslhi. Jhyino ceva bhavanto jhnaslino ca. Ekamidha bho nanda, samaya so bhava gotamo vesliya viharati mahvane kgraslya. Atha khvha, bho nanda, yena mahvana kgrasl yena so bhava gotamo tenupasakami. Tatra ca pana so [tatra ca so (s. p.)] bhava gotamo anekapariyyena jhnakatha kathesi. Jhy ceva so bhava gotamo ahosi jhnasl ca. Sabbaca pana so bhava gotamo jhna vaesti. 84. Na ca kho, brhmaa, so bhagav sabba jhna vaesi, napi so bhagav sabba jhna na vaesti. Katha rpaca brhmaa, so bhagav jhna na vaesi? Idha, brhmaa, ekacco kmargapariyuhitena cetas viharati kmargaparetena, uppannassa ca kmargassa nissaraa yathbhta nappajnti; so kmargayeva antara karitv jhyati pajjhyati nijjhyati apajjhyati. Bypdapariyuhitena cetas viharati bypdaparetena, uppannassa ca bypdassa nissaraa yathbhta nappajnti; so bypdayeva antara karitv jhyati pajjhyati nijjhyati apajjhyati. Thinamiddhapariyuhitena cetas viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraa yathbhta nappajnti; so thinamiddhayeva antara karitv jhyati pajjhyati nijjhyati apajjhyati. Uddhaccakukkuccapariyuhitena cetas viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraa yathbhta nappajnti; so uddhaccakukkuccayeva antara karitv jhyati pajjhyati nijjhyati apajjhyati. Vicikicchpariyuhitena cetas viharati vicikicchparetena, uppannya ca vicikicchya nissaraa yathbhta nappajnti; so vicikicchayeva antara karitv jhyati pajjhyati nijjhyati apajjhyati. Evarpa kho, brhmaa, so bhagav jhna na vaesi. Katha rpaca, brhmaa, so bhagav jhna vaesi? Idha, brhmaa, bhikkhu vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka savicra vivekaja ptisukha pahama jhna upasampajja viharati. Vitakkavicrna vpasam ajjhatta sampasdana cetaso ekodibhva avitakka avicra samdhija ptisukha dutiya jhnape tatiya jhna catuttha jhna upasampajja viharati. Evarpa kho, brhmaa, so bhagav jhna vaesti. Grayha kira, bho nanda, so bhava gotamo jhna garahi, psasa pasasi. Handa, ca dni maya, bho nanda, gacchma; bahukicc maya bahukarayti. Yassadni tva, brhmaa, kla maasti. Atha kho vassakro brhmao magadhamahmatto yasmato nandassa bhsita abhinanditv anumoditv uhysan pakkmi. Atha kho gopakamoggallno brhmao acirapakkante vassakre brhmae magadhamahmatte yasmanta nanda etadavoca ya no maya bhavanta nanda apucchimh ta no bhava nando na byksti. Nanu te, brhmaa, avocumh natthi kho, brhmaa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabba sabbathsabba samanngato yehi dhammehi samanngato so bhagav ahosi araha sammsambuddho. So hi, brhmaa, bhagav anuppannassa maggassa uppdet, asajtassa maggassa sajanet, anakkhtassa maggassa akkht, magga, maggavid, maggakovido Maggnug ca pana etarahi svak viharanti pacch samanngatti.
Gopakamoggallnasutta nihita ahama.