3. Sappurisasutta
105. Eva me suta eka samaya bhagav svatthiya viharati jetavane anthapiikassa rme. Tatra kho bhagav bhikkh mantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav etadavoca sappurisadhammaca vo, bhikkhave, desessmi asappurisadhammaca. Ta sutha, sdhuka manasi karotha; bhsissmti. Eva, bhanteti kho te bhikkh bhagavato paccassosu. Bhagav etadavoca Katamo ca, bhikkhave, asappurisadhammo? Idha, bhikkhave, asappuriso ucckul pabbajito hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi ucckul pabbajito, ime panae bhikkh na ucckul pabbajitti. So tya ucckulnatya attnukkaseti, para vambheti. Aya [ayampi (s. p.)], bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho ucckulnatya lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi ucckul pabbajito hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tya ucckulnatya nevattnukkaseti na para vambheti. Aya, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso mahkul pabbajito hotipe [yath ucckulavre tath vitthretabba] mahbhogakul pabbajito hotipe urabhogakul pabbajito hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi urabhogakul pabbajito, ime panae bhikkh na urabhogakul pabbajitti. So tya urabhogatya attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho urabhogatya lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi urabhogakul pabbajito hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tya urabhogatya nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. 106. Puna capara, bhikkhave, asappuriso to hoti yasass. So iti paisacikkhati aha khomhi to yasass, ime panae bhikkh appat appesakkhti. So tena attena [tena (s. ka.), tattena (sy. ka. p.)] attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho attena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi to hoti yasass; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena attena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso lbh hoti cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajjaparikkhrna. So iti paisacikkhati aha khomhi lbh cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajjaparikkhrna, ime panae bhikkh na lbhino cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajjaparikkhrnanti. So tena lbhena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho lbhena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi lbh hoti cvarapiaptasensanagilnappaccayabhesajjaparikkhrna; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena lbhena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso bahussuto hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi bahussuto, ime panae bhikkh na bahussutti. So tena bhusaccena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave iti paisacikkhati na kho bhusaccena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi bahussuto hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena bhusaccena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso vinayadharo hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi vinayadharo, ime panae bhikkh na vinayadharti. So tena vinayadharattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho vinayadharattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi vinayadharo hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena vinayadharattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso dhammakathiko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi dhammakathiko, ime panae bhikkh na dhammakathikti. So tena dhammakathikattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho dhammakathikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi dhammakathiko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena dhammakathikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. 107. Puna capara, bhikkhave, asappuriso raiko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi raiko ime panae bhikkh na raikti. So tena raikattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho raikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi raiko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena raikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso pasukliko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi pasukliko, ime panae bhikkh na pasuklikti. So tena pasuklikattena attnukkaseti, para vambheti Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho pasuklikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi pasukliko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena pasuklikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso piaptiko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi piaptiko, ime panae bhikkh na piaptikti. So tena piaptikattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho piaptikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi piaptiko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena piaptikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso rukkhamliko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi rukkhamliko, ime panae bhikkh na rukkhamlikti. So tena rukkhamlikattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho rukkhamlikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi rukkhamliko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena rukkhamlikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso sosniko hotipe abbhoksiko hoti nesajjiko hoti yathsanthatiko hoti eksaniko hoti. So iti paisacikkhati aha khomhi eksaniko, ime panae bhikkh na eksanikti. So tena eksanikattena attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati na kho eksanikattena lobhadhamm v parikkhaya gacchanti, dosadhamm v parikkhaya gacchanti, mohadhamm v parikkhaya gacchanti. No cepi eksaniko hoti; so ca hoti dhammnudhammappaipanno smcippaipanno anudhammacr, so tattha pujjo, so tattha psasoti. So paipadayeva antara karitv tena eksanikattena nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. 108. Puna capara, bhikkhave, asappuriso vivicceva kmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka savicra vivekaja ptisukha pahama jhna upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi pahamajjhnasampattiy lbh, ime panae bhikkh pahamajjhnasampattiy na lbhinoti. So tya pahamajjhnasampattiy attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati pahamajjhnasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya pahamajjhnasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso vitakkavicrna vpasam ajjhatta sampasdana cetaso ekodibhva avitakka avicra samdhija ptisukha dutiya jhnape tatiya jhna catuttha jhna upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi catutthajjhnasampattiy lbh, ime panae bhikkh catutthajjhnasampattiy na lbhinoti. So tya catutthajjhnasampattiy attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti paisacikkhati catutthajjhnasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya catutthajjhnasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso sabbaso rpasana samatikkam paighasana atthagam nnattasana amanasikr ananto ksoti ksnacyatana upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi ksnacyatanasampattiy lbh, ime panae bhikkh ksnacyatanasampattiy na lbhinoti. So tya ksnacyatanasampattiy attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati ksnacyatanasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya ksnacyatanasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso sabbaso ksnacyatana samatikkamma ananta vianti viacyatana upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi viacyatanasampattiy lbh, ime panae bhikkh viacyatanasampattiy na lbhinoti. So tya viacyatanasampattiy attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati viacyatanasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya viacyatanasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso sabbaso viacyatana samatikkamma natthi kicti kicayatana upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi kicayatanasampattiy lbh, ime panae bhikkh kicayatanasampattiy na lbhinoti. So tya kicayatanasampattiy attnukkaseti, para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave, iti paisacikkhati kicayatanasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya kicayatanasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, asappuriso sabbaso kicayatana samatikkamma nevasansayatana upasampajja viharati. So iti paisacikkhati aha khomhi nevasansayatanasampattiy lbh, ime panae bhikkh nevasansayatanasampattiy na lbhinoti. So tya nevasansayatanasampattiy attnukkaseti para vambheti. Ayampi, bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho, bhikkhave iti paisacikkhati nevasansayatanasampattiypi kho atammayat vutt bhagavat. Yena yena hi maanti tato ta hoti aathti. So atammayataeva antara karitv tya nevasansayatanasampattiy nevattnukkaseti, na para vambheti. Ayampi, bhikkhave, sappurisadhammo. Puna capara, bhikkhave, sappuriso sabbaso nevasansayatana samatikkamma savedayitanirodha upasampajja viharati. Paya cassa disv sav [ekacce sav (ka.)] parikkh honti. Aya [aya kho (sy. ka.)], bhikkhave, bhikkhu na kici maati, na kuhici maati, na kenaci maatti. Idamavoca bhagav. Attaman te bhikkh bhagavato bhsita abhinandunti.
Sappurisasutta nihita tatiya.