Aparantakappikavdavaan

74. Aparante a, aparantnudihinoti-dsu viya apara-saddo idha angataklavcakoti ha angatakohsasakhtanti. Aparanta kappetvti-dsu pubbanta kappetvti-dsu vuttanayena attho veditabbo. Visesamattameva vakkhma.

Savdavaan

75. Uddhamghtanti pavatto vdo uddhamghtano, so etesa atthti uddhamghtanik. Yasm pana te dihigatik uddha mara att nibbikroti vadanti, tasm uddhamghtan attna vadantti uddhamghtanikti vutta. Savdo etesa atthti savd buddha assa atthti buddhoti yath. Atha v sati pavatto vdo sa sahacaraanayena, sa vdo etesanti savd.
76-77. Rp attti ettha nanu rpavinimuttena attan bhavitabba saya viya rpassapi attaniyatt. Na hi sa attti ettha sa att. Teneva hi tattha pavattasaacassa sati gahetvti vutta. Eva sati kasm kasiarpa attti gahetv vuttanti? Na kho paneta eva dahabba rpa assa atthti rpti, atha kho ruppanaslo rpti. Ruppanacettha rpasarikkhatya kasiarpassa vahitvahitaklavasena visespatti, s ca natthti na sakk vattu parittavipulatdivisesasabbhvato. Yadi eva imassa vdassa sassatadihisagaho na yujjatti? No na yujjati kyabhedato uddha attano nibbikratya tena adhippetatt. Tath hi vutta arogo para marati. Atha v rpa assa atthti rpti vuccamnepi na doso. Kappansiddhenapi hi bhedena abhedasspi niddesadassanato, yath silputtakassa sarranti. Ruppana v rpasabhvo rpa, ta etassa atthti rp, att rpino dhammti-dsu (dha. sa. dukamtik 11) viya. Evaca katv rpasabhvatt attano rp attti vacana ygatamevti kasiarpa attti gahetvti vutta. Niyatavditya kammaphalapaikkhepato natthi jvakesu jhnasampattilbhoti ha jvakdayo viya takkamatteneva v rp attti. Tath hi kahbhijti-dsu chabhijtsu aatara attna ekacce jvak paijnanti. Natthi etassa rogo bhagoti arogoti aroga-saddassa niccapariyyat veditabb, rogarahitatssena v nibbikratya niccata paijnti dihigatikoti ha arogoti niccoti.
Kasiugghimksapahamruppavianatthibhva-kicayatanni arpasampattinimitta nimbapae tittakaraso viya sarraparimo arp att tattha tihatti nigahti ha nigahdayo viyti. Missakaghavasenti rprpasampattna nimittni ekajjha katv eko attti, tattha pavattasaacassa sati gahaavasena. Ayahi dihigatiko rprpasampattilbhitya tannimitta rpabhvena arpabhvena ca att upatihati, tasm rp ca arp cti abhinivesa janesi ajjhattavdino viya, takkamatteneva v rprpadhammna missakaggahaavasena rp arp ca att hotti.
Takkaghenevti sakhrvasesasukhumabhvappattadhamm viya accantasukhumabhvappattiy sakiccasdhansamatthatya thambhakuahatthapddisaghto viya neva rp, rpasabhvnativattanato na arpti eva pavattatakkaghena. Atha v antnantikacatukkavde viya aamaapaikkhepavasena attho veditabbo. Kevala pana tattha desaklabhedavasena tatiyacatutthavd dassit, idha klavatthubhedavasenti ayameva visesoti. Klabhedavasena cettha tatiyavdassa pavatti rprpanimittna saha anupahnato. Catutthavdassa pana vatthubhedavasena pavatti rprpadhammna samhato eko attti takkanavasenti tattha vuttanaynusrena veditabba.
Dutiyacatukke ya vattabba, ta amati gacchati ettha bhvo osnanti-din antnantikavde vuttanayena veditabba.
Yadipi ahasampattilbhino dihigatikassa vasena sampattibhedena sabhedasambhavato nnattasa attti ayampi vdo sampannakavasena labbhati. Tathpi sampattiya ekarpeneva saya upahnato sampannakavasena ekattasati ha. Tenevettha sampannakaggahaa kata. Ekasampattilbhino eva v vasena attho veditabbo. Sampattibhedena sabhedasambhavepi bahiddh puthuttrammae sannattena orikena nnattasaita dassetu asampannakavasena nnattasati vutta. Parittakasiavasena parittasati imin satipi savinimutte dhamme sayeva attti vadatti dassita hoti. Kasiaggahaacettha saya visayadassana, eva vipulakasiavasenti etthpi attho veditabbo. Evaca katv antnantikavde idha ca antnantikacatukke pahamadutiyavdehi imesa dvinna vdna viseso siddho hoti, aath vuttappakresu vdesu pubbantparantakappanabhedena satipi kehici visese kehici natthi yevti. Atha v aguhappamo att, yavappamo, aumatto v attti didassanavasena paritto sa cti parittasa, kapilakaddayo viya attano sabbagatabhvapaijnanavasena appamo sa cti appamasati evampettha attho dahabbo.
Dibbacakkhuparibhaatya yathkammpagaassa dibbacakkhupabhvajanitena yathkammpagaena dissamnpi sattna sukhdisamagit dibbacakkhunva dih hotti ha dibbena cakkhunti-di. Nanu ca ekantasukh attti-divdna aparantadihibhvato nibbattamna disvti vacana anupannanti? Nnupapanna, angatassa ekantasukhibhvdikassa pakappana paccuppannya nibbattiy dassanena adhippetanti. Tenevha nibbattamna disv ekantasukhti gahtti. Ettha ca tassa tassa bhmiya bahula sukhdisahitadhammappavattidassanena tesa ekantasukhti gho dahabbo. Atha v hatthidassaka-andh viya dihigatik ya yadeva passanti, ta tadeva abhinivissa voharantti na ettha yutti maggitabb.