Eva so mahsatta ovaditv ksena sakahnameva gato. Tasmi gate aparopi migjino nma tpaso tatheva sampattito vuhya olokento bodhisatta disv mahjana nivattanatthya tassa ovda dassmti tatthevgantv kse attna dassento ha
262. Bah hatth ca asse ca, nagare janapadni ca;
hitv janaka pabbajito, kaple ratimajjhag.
263. Kacci nu te jnapad, mittmacc ca tak;
dubbhimakasu janaka, kasm teta aruccathti.
Tattha kapleti mattikpatta sandhyha. Ida vutta hoti mahrja, tva evarpa issariydhipacca chaetv pabbajito imasmi kaple rati ajjhag adhigatoti pabbajjkraa pucchanto evamha. Dubbhinti ki nu ete tava antare kici apardha karisu, kasm tava evarpa issariyasukha pahya eta kaplameva aruccitthti. Tato mahsatto ha
264. Na migjina jtucche, aha kaci kudcana;
adhammena jine ti, na cpi tayo mamanti.
Tattha na migjinti ambho migjina jtucche ekaseneva aha kaci ti kudcana kismici kle adhammena na jinmi. Tepi ca tayo ma adhammena na jinanteva, iti na koci mayi dubbhi nma aksti attho. Evamassa paha paikkhipitv idni yena kraena pabbajito, ta dassento ha
265. Disvna lokavattanta, khajjanta kaddamkata;
haare bajjhare cettha, yattha sanno puthujjano;
etha upama katv, bhikkhakosmi migjinti.
Tattha disvna lokavattantanti vanugatassa blalokassa vatta tanti pavei ahamaddasa, ta disv pabbajitomhti dpeti. Khajjanta kaddamkatanti kilesehi khajjanta teheva ca kaddamkata loka disv. Yattha sanno puthujjanoti yamhi kilesavatthumhi sanno laggo puthujjano, tattha lagg bah satt haanti ceva andubandhandhi ca bajjhanti. Ethanti ahampi sace ettha bajjhissmi, ime satt viya haissmi ceva bajjhissmi cti eva etadeva kraa attano upama katv kaddamkata loka disv bhikkhako jtoti attho. Migjinti ta nmena lapati. Katha pana tena tassa nma tanti? Paisanthrakle pahamameva pucchitatt. Tpaso ta kraa vitthrato sotukmo hutv gthamha
266. Ko nu te bhagav satth, kasseta vacana suci;
na hi kappa v vijja v, paccakkhya rathesabha;
samaa hu vattanta, yath dukkhassatikkamoti.
Tattha kassetanti eta tay vutta sucivacana kassa vacana nma. Kappanti kappetv kappetv pavattitna abhisampattna lbhi kammavdi tpasa. Vijjanti savakkhayaavijjya samanngata paccekabuddha. Ida vutta hoti rathesabha mahrja, na hi kappasamaa v vijjsamaa v paccakkhya tassovda vin eva paipajjitu sakk. Yath dukkhassa atikkamo hoti, eva vattanta samaa hu. Tesa pana vacana sutv sakk eva paipajjitu, tasm vadehi, ko nu te bhagav satthti. Mahsatto ha
267. Na migjina jtucche, aha kaci kudcana;
samaa brhmaa vpi, sakkatv anupvisinti.
Tattha sakkatvti pabbajjya guapucchanatthya pjetv. Anupvisinti na kaci anupavihapubbosmi, na may ao koci samao pucchitapubboti vadati. Imin hi paccekabuddhna santike dhamma suantenapi na kadci odissakavasena pabbajjya guo pucchitapubbo, tasm evamha. Evaca pana vatv yena kraena pabbajito, ta dito pahya dpento ha
268. Mahat cnubhvena, gacchanto siriy jala;
gyamnesu gtesu, vajjamnesu vaggusu.
269. Triyatasaghuhe, sammatlasamhite;
sa migjina maddakkhi, phali amba tirocchada;
haamna manussehi, phalakmehi jantubhi.
270. So khoha ta siri hitv, orohitv migjina;
mla ambassupgacchi, phalino nipphalassa ca.
271. Phali amba hata disv, viddhasta vinakata;
atheka itara amba, nlobhsa manorama.
272. Evameva nnamhepi, issare bahukaake;
amitt no vadhissanti, yath ambo phal hato.
273. Ajinamhi haate dpi, ngo dantehi haate;
dhanamhi dhanino hanti, aniketamasanthava;
phal ambo aphalo ca, te satthro ubho mamti.
Tattha vaggusti madhurassaresu triyesu vajjamnesu. Triyatasaghuheti triyna titehi saghuhe uyyne. Sammatlasamhiteti sammehi ca tlehi ca samanngate. Sa migjinti migjina, so aha adakkhi. Phali ambanti phalita ambarukkhanti attho. Tirocchadanti tiropkra uyynassa antohita bahipkra nissya jta ambarukkha. Haamnanti pothiyamna. Orohitvti hatthikkhandh otaritv. Vinakatanti nipattanaa kata. Evamevti eva eva. Phalti phalasampanno. Ajinamhti cammatthya cammakra. Dantehti attano dantehi, haate dantanimitta haateti attho. Hantti haati. Aniketamasanthavanti yo pana niketa pahya pabbajitatt aniketo nma sattasakhravatthukassa tahsanthavassa abhv asanthavo nma, ta aniketa asanthava ko hanissatti adhippyo. Te satthroti te dve rukkh mama satthro ahesunti vadati. Ta sutv migjino appamatto hohti rao ovda datv sakahnameva gato. Tasmi gate svalidev rao pdamle patitv ha
274. Sabbo jano pabyathito, rj pabbajito iti;
hatthroh ankah, rathik pattikrak.
275. Asssayitv janata, hapayitv paicchada;
putta rajje hapetvna, atha pacch pabbajissasti.
Tattha pabyathitoti bhto utrasto. Paicchadanti amhe ayhamnepi viluppamnepi rj na oloketti pabyathitassa mahjanassa varaa rakkha hapetv putta dghvukumra rajje hapetv abhisicitv pacch pabbajissasti attho. Tato bodhisatto ha
276. Catt may jnapad, mittmacc ca tak;
santi putt videhna, dghvu rahavahano;
te rajja krayissanti, mithilya pajpatti.
Tattha santi puttti svali samana putt nma natthi, videharahavsna pana putt dghvu atthi, te rajja krayissanti. Pajpatti devi lapati. Dev ha deva, tumhesu tva pabbajitesu aha ki karomti. Atha na so bhadde, aha ta anusikkhmi, vacana me karohti vatv gthamha
277. Ehi ta anusikkhmi, ya vkya mama ruccati;
rajja tuva krayasi, ppa duccarita bahu;
kyena vc manas, yena gacchasi duggati.
278. Paradinnakena paranihitena, piena ypehi sa dhradhammoti;
tattha tuvanti tva puttassa chatta usspetv mama puttassa rajjanti rajja anussamn bahu ppa karissasi; gacchasti yena kydhi katena bahuppena duggati gamissasi; sa dhradhammoti piiylopena ypetabba, esa paitna dhammoti; eva mahsatto tass ovda adsi; tesa aamaa sallapantna gacchantnaeva sriyo atthagato; dev patirpe hne khandhvra nivspesi; mahsattopi eka rukkhamla upagato; so tattha ratti vasitv punadivase sarrapaijaggana katv magga paipajji; devpi sen pacchatova gacchatti vatv tassa pacchatova ahosi; te bhikkhcravelya tha nma nagara ppuisu; tasmi khae antonagare eko puriso sato mahanta masakhaa kiitv slena agresu pacpetv nibbpanatthya phalakakoiya hapetv ahsi; tassa aavihitassa eko sunakho ta dya palyi; so atv ta anubandhanto yva bahidakkhiadvra gantv nibbindo nivatti; rj ca dev ca sunakhassa purato gacchant dvidh ahesu so bhayena masakhaa chaetv palyi; mahsatto ta disv cintesi aya sunakho chaetv anapekkho palto, aopissa smiko na payati, evarpo anavajjo pasuklapiapto nma natthi, paribhujissmi nanti; so mattikpatta nharitv ta masakhaa dya puchitv patte pakkhipitv udakaphsukahna gantv paribhujitu rabhi; tato dev sace esa rajjenatthiko bhaveyya, evarpa jeguccha pasumakkhita sunakhucchihaka na khdeyya; sace khdeyya, idnesa amhka smiko na bhavissatti cintetv mahrja, evarpa jeguccha khdasti ha; devi, tva andhablatya imassa piaptassa visesa na jnsti vatv tasseva patitahna paccavekkhitv amata viya paribhujitv mukha vikkhletv hatthe dhovati; tasmi khae dev nindamn ha
279. yopi catutthe bhattakle na bhuje, ajuhamrva khudya miyye;
na tveva pia luita anariya, kulaputtarpo sappuriso na seve;
tayida na sdhu tayida na suhu, sunakhucchihaka janaka bhujase tuvanti.
Tattha ajuhamrvti anthamaraameva. Luitanti pasumakkhita. Anariyanti asundara. Na seveti na-kro paripucchanatthe nipto. Ida vutta hoti sace catutthepi bhattakle na bhujeyya, khudya mareyya, nanu eva santepi kulaputtarpo sappuriso evarpa pia na tveva seveyyti. Tayidanti ta ida. Mahsatto ha
280. Na cpi me svali so abhakkho, ya hoti catta gihino sunassa v;
ye keci bhog idha dhammaladdh, sabbo so bhakkho anavayoti vuttoti.
Tattha abhakkhoti so piapto mama abhakkho nma na hoti. Ya hotti ya gihino v sunassa v catta hoti, ta pasukla nma asmikatt anavajjameva hoti. Ye kecti tasm aepi ye keci dhammena laddh bhog, sabbo so bhakkho. Anavayoti anu-avayo, anupunappuna olokiyamnopi avayo paripuaguo anavajjo, adhammaladdha pana sahassagghanakampi jigucchanyamevti. Eva te aamaa kathentva thanagaradvra samppuisu. Tatra driksu kantsu ek kumrik khuddakakullakena vluka papphoeti. Tass ekasmi hatthe eka valaya, ekasmi dve valayni. Tni aamaa saghaenti, itara nissadda. Rj ta kraa atv svalidev mama pacchato carati, itth ca nma pabbajitassa mala, aya pabbajitvpi bhariya jahitu na sakkotti garahissanti ma. Sacya kumrik pait bhavissati, svalideviy nivattanakraa kathessati, imiss katha sutv svalidevi uyyojessmti cintetv ha
281. Kumrike upaseniye, nicca niggaamaite;
kasm te eko bhujo janati, eko te na janat bhujoti.
Tattha upaseniyeti mtara upagantv senike. Niggaamaiteti agalitamaanena maanasliketi vadati. Janatti sadda karoti. Kumrik ha
282. Imasmi me samaa hatthe, paimukk dunvar;
saght jyate saddo, dutiyasseva s gati.
283. Imasmi me samaa hatthe, paimukko ekanvaro;
so adutiyo na janati, munibhtova tihati.
284. Vivdappatto dutiyo, keneko vivadissati;
tassa te saggakmassa, ekattamuparocatanti.
Tattha dunvarti dve valayni. Saghtti sahananato saghaanatoti attho. Gatti nibbatti. Dutiyasseva hi evarp nibbatti hotti attho. Soti so nvaro. Munibhtovti pahnasabbakileso ariyapuggalo viya tihati. Vivdappattoti samaa dutiyako nma vivdampanno hoti, kalaha karoti, nngha gahti. Kenekoti ekako pana kena saddhi vivadissati. Ekattamuparocatanti ekbhvo te ruccatu. Sama nma bhaginimpi dya na caranti, ki pana tva evarpa uttamarpadhara bhariya dya vicarasi, aya te antarya karissati, ima nharitv ekakova samaakamma karohti na ovadati. So tass kumrikya vacana sutv paccaya labhitv deviy saddhi kathento ha
285. Susi svali kath, kumriy pavedit;
pesiy ma garahittho, dutiyasseva s gati.
286. Aya dvedhpatho bhadde, anucio pathvihi;
tesa tva eka gahhi, ahameka punpara.
287. Mvaca ma tva pati meti, nha bhariyti v punti;
tattha kumriy paveditti kumrikya kathit; pesiyti sacha rajja kreyya, es me pesiy vacanakrik bhaveyya, oloketumpi ma na visaheyya; idni pana attano pesiya viya ca maati, dutiyasseva s gatti ma ovadati; anucioti anusacarito; pathvihti pathikehi; ekanti tava ruccanaka eka magga gaha, aha pana tay gahitvasesa apara gahissmi; mvaca ma tvanti svali ito pahya puna ma pati meti m avaca, aha v tva bhariy meti nvaca; s tassa vacana sutv deva, tumhe uttam, dakkhiamagga gahatha, aha vmamagga gahissmti vatv thoka gantv soka sandhretu asakkont pungantv ra saddhi kathent ekatova nagara pvisi; tamattha paksento satth upahagthamha
imameva kathayant, tha nagarupgamunti.
Tattha nagarupgamunti nagara pavih. Pavisitv ca pana mahsatto piatthya caranto usukrassa gehadvra patto. Svalidevpi ekamanta ahsi. Tasmi samaye usukro agrakapalle usu tpetv kajiyena temetv eka akkhi nimletv ekena akkhin olokento uju karoti. Ta disv mahsatto cintesi sacya paito bhavissati, mayha eka kraa kathessati, pucchissmi nanti. So upasakamitv pucchati. Tamattha paksento satth ha
288. Kohake usukrassa, bhattakle upahite;
tatr ca so usukro, eka daa uju kata;
ekaca cakkhu niggayha, jimhamekena pekkhatti.
Tattha kohaketi bhikkhave, so rj attano bhattakle upahite usukrassa kohake ahsi. Tatr cti tasmica kohake. Niggayhti nimletv. Jimhamekenti ekena akkhin vaka sara pekkhati. Atha na mahsatto ha
289. Eva no sdhu passasi, usukra suohi me;
yadeka cakkhu niggayha, jimhamekena pekkhasti.
Tassattho samma usukra, eva nu tva sdhu passasi, ya eka cakkhu nimletv ekena cakkhun vaka sara pekkhasti. Athassa so kathento ha
290. Dvhi samaa cakkhhi, visla viya khyati;
asampatv parama liga, nujubhvya kappati.
291. Ekaca cakkhu niggayha, jimhamekena pekkhato;
sampatv parama liga, ujubhvya kappati.
292. Vivdappatto dutiyo, keneko vivadissati;
tassa te saggakmassa, ekattamuparocatanti.
Tattha visla viyti vitthia viya hutv khyati. Asampatv parama liganti parato vakahna appatv. Nujubhvyti na ujubhvya. Ida vutta hoti visle khyamne parato ujuhna v vakahna v na ppueyya, tasmi asampatte adissamne ujubhvya kicca na kappati na sampajjatti. Sampatvti cakkhun patv disvti attho. Vivdappattoti yath dutiye akkhimhi ummlite liga na payati, vakahnampi ujuka payati, ujuhnampi vaka payatti vivdo hoti, eva samaassapi dutiyo nma vivdampanno hoti, kalaha karoti, nngha gahti. Kenekoti eko pana kena saddhi vivadissati. Ekattamuparocatanti ekbhvo te ruccatu. Sama nma bhaginimpi dya na caranti, ki pana tva evarpa uttamarpadhara bhariya dya vicarasi. Aya te antarya karissati, ima nharitv ekakova samaadhamma karohti so ta ovadati. Evamassa so ovda datv tuh ahosi. Mahsattopi piya caritv missakabhatta sakahitv nagar nikkhamitv udakaphsukahne nisditv katabhattakicco mukha vikkhletv patta thavikya osretv svalidevi mantetv ha
293. Susi svali kath, usukrena vedit;
pesiy ma garahittho, dutiyasseva s gati.
294. Aya dvedhpatho bhadde, anucio pathvihi;
tesa tva eka gahhi, ahameka punpara.
295. Mvaca ma tva pati meti, nha bhariyti v punti;
tattha susti sua, tva kath; pesiy manti ida pana kumrikya ovdameva sandhyha; s kira mvaca ma tva pati meti vuttpi mahsatta anubandhiyeva; rj na nivattetu na sakkoti; mahjanopi anubandhi; tato pana aav avidre hoti; mahsatto nlavanarji disv ta nivattetukmo hutv gacchantoyeva maggasampe mujatia addasa; so tato sika lucitv passasi svali, aya idha puna ghaetu na sakk, evameva puna mayha tay saddhi savso nma ghaetu na sakkti vatv ima upahagthamha
mujvesik pavh, ek vihara svalti.
Tattha ek viharti aha ekbhvena viharissmi, tvampi ek viharhti tass ovdamadsi. Ta sutv svalidev itodni pahya natthi mayha mahjanakanarindena saddhi savsoti soka sandhretu asakkont ubhohi hatthehi ura paharitv mahmagge pati. Mahsatto tass visaibhva atv pada vikopetv araa pvisi. Amacc gantv tass sarra udakena sicitv hatthapde parimajjitv saa labhpesu. S tt, kuhi rjti pucchi. Nanu tumheva jnthti? Upadhretha ttti. Te ito cito dhvitv vicinantpi mahsatta na passisu. Dev mahparideva paridevitv rao hitahne cetiya kretv gandhamldhi pjetv nivatti. Mahsattopi himavanta pavisitv satthabbhantareyeva paca abhi ca, aha sampattiyo ca nibbattetv puna manussapatha ngami. Devpi usukrena saddhi kathitahne, kumrikya saddhi kathitahne, masaparibhogahne, migjinena saddhi kathitahne, nradena saddhi kathitahne cti sabbahnesu cetiyni kretv gandhamldhi pjetv senagaparivut mithila patv ambavanuyyne puttassa abhiseka kretv ta senagaparivuta nagara pesetv saya isipabbajja pabbajitv tattheva uyyne vasant kasiaparikamma katv jhna nibbattetv brahmalokaparya ahosi. Mahsattopi aparihnajjhno hutv brahmalokaparyao ahosi. Satth ima dhammadesana haritv na, bhikkhave, idneva, pubbepi tathgato mahbhinikkhamana nikkhantoyevti vatv jtaka samodhnesi tad samuddarakkhik devadht uppalava ahosi, nrado sriputto, migjino moggallno, kumrik khem bhikkhun, usukro nando, svalidev rhulamt, dghvukumro rhulo, mtpitaro mahrjakulni, mahjanakanarindo pana ahameva sammsambuddho ahosinti.
Mahjanakajtakavaan dutiy.