Namo tassa bhagavato arahato sammsambuddhassa.
Khuddakanikye
Jtaka-ahakath
(Chaho bhgo)
22. Mahnipto
[538] 1. Mgapakkhajtakavaan
M paiccaya vibhvayti ida satth jetavane viharanto mahbhinikkhamana rabbha kathesi. Ekadivasahi bhikkh dhammasabhya sannisinn bhagavato nekkhammaprami vaayant nisdisu. Satth gantv kya nuttha, bhikkhave, etarahi kathya sannisinnti pucchitv imya nmti vutte bhikkhave, idni mama pritapramissa rajja chaetv mahbhinikkhamana nma anacchariya. Ahahi pubbe aparipakke e pramiyo prentopi rajja chaetv nikkhantoyevti vatv tehi ycito atta hari. Atte ksirahe brasiya ksirj nma dhammena rajja kresi. Tassa soasasahass itthiyo ahesu. Tsu ekpi putta v dhtara v na labhi. Ngar amhka rao vasnurakkhako ekopi putto natthti rjagae sannipatitv kusajtake (j. 2.20.1 dayo) gatanayeneva rjna evamhasu deva, putta patthethti. Rj tesa vacana sutv soasasahass itthiyo tumhe putta patthethti pesi. T canddna devatna ycana-upahndni katv patthentiyopi putta v dhtara v na labhisu. Aggamahes panassa maddarjadht canddev nma slasampann ahosi. Rj bhadde, tvampi putta patthehti ha. S puamadivase uposatha samdiyitv casayane nipannva attano sla vajjetv sacha akhaasl imin me saccena putto uppajjatti saccakiriya aksi. Tass slatejena sakkassa bhavana uhkra dassesi. Sakko vajjento ta kraa atv canddev putta pattheti, handha putta dassmti tassnucchavika putta upadhrento bodhisatta passi. Bodhisattopi tadvsativassni brasiya rajja kretv tato cuto ussadaniraye nibbattitv astivassasahassni tattha paccitv tato cavitv tvatisabhavane nibbatti. Tatthpi yvatyuka hatv tato cavitv uparidevaloka gantukmo ahosi. Sakko tassa santika gantv mrisa, tayi manussaloke uppanne pramiyo ca te prissanti, mahjanassa vuhi ca bhavissati, aya ksirao canddev nma aggamahes putta pattheti, tass kucchiya uppajjhti vatv aesaca cavanadhammna pacasatna devaputtna paia gahetv sakahnameva agamsi. So sdhti sampaicchitv pacahi devaputtasatehi saddhi devalokato cavitv saya canddeviy kucchimhi paisandhi gahi. Itare pana devaputt amaccabhariyna kucchsu paisandhi gahisu. Tad canddeviy kucchi vajirapu viya ahosi. S gabbhassa patihitabhva atv rao rocesi. Ta sutv rj gabbhassa parihra dpesi. S paripuagabbh dasamsaccayena dhaapualakkhaasampanna putta vijyi. Ta divasameva amaccagehesu paca kumrasatni jyisu. Tasmi khae rj amaccagaaparivuto mahtale nisinno ahosi. Athassa putto, te deva, jtoti rocayisu. Tesa vacana sutv rao puttapema uppajjitv chaviydni chinditv ahimija hacca ahsi, abbhantare pti uppajji, hadaya stala jta. So amacce pucchi tuh nu kho tumhe, mama putto jtoti? Ki kathetha, deva, maya pubbe anth, idni pana santh jt, smiko no laddhoti hasu. Rj mahsenagutta pakkospetv pesi mama puttassa parivro laddhu vaati, gaccha tva amaccagehesu ajja jt drak kittak nmti olokehti. So sdhti sampaicchitv amaccagehni gantv olokento paca kumrasatni disv pungantv rao rocesi. Rj pacanna drakasatna kumrapasdhanni pesetv puna paca dhtisatni ca dpesi. Mahsattassa pana atidghdidosavajjit alambatthaniyo madhurathayo catusahi dhtiyo adsi. Atidghya hi itthiy passe nisditv thaa pivato drakassa gv dgh hoti, atirassya passe nisditv thaa pivanto drako nippitakhandhahiko hoti, atikisya passe nisditv thaa pivato drakassa r rujjanti, atithlya passe nisditv thaa pivanto drako pakkhapdo hoti, atikikya khra atistala hoti, ati-odtya khra ati-uha hoti, lambatthaniy passe nisditv thaa pivanto drako nippitansiko hoti. Ksnaca pana itthna khra ati-ambila hoti, ssnaca pana itthna khra atikaukdibheda hoti, tasm te sabbepi dose vivajjetv alambatthaniyo madhurathayo catusahi dhtiyo datv mahanta sakkra katv canddeviypi vara adsi. Spi gahitaka katv hapesi. Rj kumrassa nmaggahaadivase lakkhaaphake brhmae pakkospetv tesa mahanta sakkra katv kumrassa antarybhva pucchi. Te tassa lakkhaasampatti disv mahrja, dhaapualakkhaasampanno aya kumro, tihatu ekadpo, dvisahassaparivrna catunnampi mahdpna rajja kretu samattho hoti, nssa koci antaryo payatti vadisu. Rj tesa vacana sutv tussitv kumrassa nma karonto yasm kumrassa jtadivase sakalaksirahe devo vassi, yasm ca rao ceva amaccnaca hadaya stala jta, yasm ca temayamno jto, tasm temiyakumrotissa nma aksi. Atha na dhtiyo ekamsika alakaritv rao santika nayisu. Rj piyaputta ligitv sse cumbitv ake nisdpetv ramayamno nisdi. Tasmi khae cattro cor nt. Rj te disv tesu ekassa corassa sakaakhi kashi pahrasahassa karotha, ekassa sakhalikya bandhitv bandhangrapavesana karotha, ekassa sarre sattipahra karotha, ekassa slropana karothti pesi. Atha mahsatto pitu vacana sutv bhtatasito hutv aho mama pit rajja nissya atibhriya nirayagmikamma aksti cintesi. Punadivase pana ta setacchattassa heh alakatasirisayane nipajjpesu. So thoka niddyitv pabuddho akkhni ummletv setacchatta olokento mahanta sirivibhava passi. Athassa pakatiypi bhtatasitassa atirekatara bhaya uppajji. So kuto nu kho aha ima corageha gatomhti upadhrento jtissaraena devalokato gatabhva atv tato para olokento ussadaniraye pakkabhva passi, tato para olokento tasmiyeva nagare rjabhva asi. Athassa aha vsativassni brasiya rajja kretv astivassasahassni ussadaniraye pacci, idni punapi imasmiyeva coragehe nibbattomhi, pit me hiyyo catsu coresu ntesu tathrpa pharusa nirayasavattanika katha kathesi, sacha rajja kressmi, punapi niraye nibbattitv mahdukkha anubhavissmti vajjentassa mahanta bhaya uppajji. Bodhisattassa kacanavaa sarra hatthena parimaddita paduma viya milta dubbaa ahosi. So katha nu kho imamh corageh mucceyyanti cintento nipajji. Atha na ekasmi attabhve mtubhtapubb chatte adhivatth devadht asssetv tta temiyakumra, m bhyi, m soci, m cintayi. Sace ito muccitukmosi, tva aphasapppi phasapp viya hohi, abadhiropi badhiro viya hohi, amgopi mgo viya hohi, imni ti agni adhihya attano paitabhva m paksehti vatv pahama gthamha
1. M paiccaya vibhvaya, blamato bhava sabbapina;
sabbo ta jano ocinyatu, eva tava attho bhavissatti.
Tattha paiccayanti paicca, ayameva v pho. Blamatoti blo iti sammato. Sabbo janoti sakalo antojano ceva bahijano ca. Ocinyatti nharatheta kakainti avamaatu, avajntti attho. So tass vacanena asssa pailabhitv
2. Karomi te ta vacana, ya ma bhaasi devate;
atthakmsi me amma, hitakmsi devateti.
Ima gtha vatv tni ti agni adhihsi. S ca devadht antaradhyi. Rj puttassa anukkahanatthya tni paca kumrasatni tassa santikeyeva hapesi. Te drak thaatthya rodanti paridevanti. Mahsatto pana nirayabhayatajjito rajjato me sussitv matameva seyyoti na rodati na paridevati. Athassa dhtiyo ta pavatti atv canddeviy rocayisu. Spi rao rocesi. Rj nemittake brhmae pakkospetv pucchi. Atha brhma hasu deva, kumrassa pakativela atikkamitv thaa dtu vaati, eva so rodamno thana daha gahetv sayameva pivissatti. Tato pahya dhtiyo kumrassa pakativela atikkamitv thaa denti. Dadamn ca kadci ekavra atikkamitv denti, kadci sakaladivasa khra na denti.
Vmasanakaa
So nirayabhayatajjito sussantopi thaatthya na rodati, na paridevati. Atha na arodantampi disv putto me chtoti mt v thaa pyeti, kadci dhtiyo v pyenti. Sesadrak thaa aladdhavelyameva rodanti paridevanti. Mahsatto pana nirayabhayatajjito na rodati, na paridevati, na niddyati, na hatthapde samijati, na sadda karoti. Athassa dhtiyo phasappna hatthapd nma na evarp honti, mgna hanukapariyosna nma na evarpa hoti, badhirna kaasotni nma na evarpni honti, bhavitabbamettha kraena, vmasissma nanti cintetv khrena tva na vmasissmti sakaladivasa khra na denti. So sussantopi khratthya sadda na karoti. Athassa mt putto me chtoti sayameva thaa pyeti. Eva antarantar khra adatv ekasavacchara vmasantpissa antara na passisu. Tato amaccdayo rao rocesu ekavassikadrak nma pvakhajjaka piyyanti, tena na vmasissmti paca kumrasatni tassa santikeyeva nisdpetv nnpvakhajjakni upanmetv bodhisattassa avidre hapetv yathruci tni pvakhajjakni gahathti paicchannahne tihanti. Sesadrak kalaha karont aamaa paharant ta ta gahetv khdanti. Mahsatto pana attna ovaditv tta temiyakumra, nirayabhaya icchanto pvakhajjaka icchhti nirayabhayatajjito pvakhajjaka na olokesi. Eva pvakhajjakenapi ekasavacchara antarantar vmasantpissa neva antara passisu. Tato dvivassikadrak nma phalphala piyyanti, tena na vmasissmti nnphalni upanmetv bodhisattassa avidre hapetv vmasisu. Sesadrak kalaha katv yujjhant ta ta gahetv khdanti. So nirayabhayatajjito tampi na olokesi. Eva phalphalenapi ekasavacchara antarantar vmasantpissa neva antara passisu.