3. Naravagga
227. Manusso mnuso macco, mnavo manujo naro;
poso pum ca puriso,
poriso pyatha paito.
228. Budho vidv vibhv ca, santo sappaa kovid;
dhm sudh kavi byatto, vicakkhao visrado.
229. Medhv matim pao, vi ca vidro vid;
dhro vipass dosa, buddho ca dabba viddasu.
230. Itth smantin nr, th vadh vanit, gan;
pamad sundar kant, rama dayit, bal.
231. Mtugmo ca mahil, lalan bhru kmin;
kumrik tu ka tha, yuvat taru bhave.
232. Mahes sbhisek,
bhogin rjanriyo;
dhavatthin tu saketa, yti y s, bhisrik.
233. Gaik vesiy vaa, ds nagarasobhin;
rppajvin ves, kula tu ca bandhak.
234. Varroho, ttam matta, ksin varavain;
patibbat tvapi sat, kulitth kulaplik.
235. Vidhav patisu tha, patimbar sayambar;
vijt tu past ca, jtpacc pastik.
236. Dt sacrik ds, tu ce kuadhrik;
vru, kkhaik tuly, khattiyn tu khattiy.
237. Dro jy kalattaca, ghara bhariy piy,
pajpat ca dutiy, s pdaparicrik.
238. Sakh tvl vayass tha, jr cevticrin;
pume ttu rajo puppha, utun tu rajassal.
239. Pupphavat garugabbh, pannasatt ca gabbhin;
gabbhsayo jalbupi, kalala punnapusake.
240. Dhavotu smiko bhatt, kanto pati varo piyo;
atho papati jro th,
pacca puttotrajo suto.
241. Tanujo tanayo snu, puttd dhtaritthiya;
nriya duhit dht,
sajto tvoraso suto.
242. Jypat janipat, jayampat tu dampat [dampatti pada pulliga bahuvacananta ikranta, tudampati (.)];
atha vassavaro vutto, paako ca napusaka.
243. Bandhavo bandhu sajano, sagotto ti tako;
slohito sapio ca,
tto tu janako pit.
244. Amma, mb janan mt, janetti janik bhave;
upamt tu dhtitth,
slo jyya bhtiko.
245. Nanand smibhagin, mtmah tu ayyik;
mtulo mtubht,ssa, mtuln pajpati.
246. Jypatna janan, sassu vutttha tappit;
sasuro bhgineyyotu, putto bhaginiy bhave.
247. Natt vutto paputto tha, smibht tu devaro;
dhtupati tu jmt,
ayyako tu pitmaho.
248. Mtucch mtubhagin, pitucch bhagin pitu;
papitmaho payyako,
suh tu suis hus.
249. Sodariyo sagabbho ca, sodaro sahajo pyatha;
mtpit te pitaro, putt tu puttadhtaro.
250. Sasur sassusasur, bhtubhagin bhtaro;
blatta blat blya, yobbaatu ca yobbana.
251. Sukk tu palita kes, dayo tha jarat jar;
puthuko pillako chpo, kumro bla potak.
252. Athu ttnasayuttna, seyyak thanapopi ca; 253. taruo ca vayaho ca, daharo ca yuv susu;
mavodrakoctha, sukumro sukhedhito.
254. Mahallako ca vuddho ca, thero jio ca jiako;
aggajo pubbajo jeho, kaniyo kaniho nujo.
255. Valittaco tu valino; tsuttnasaydayo; 256. ssottamagni siro, muddh ca matthako bhave;
keso tu kuntalo vlo, ttamagaruha muddhaj.
257. Dhammillo sayat kes,
kkapakkho sikhaako;
pso hattho kesacaye;
tpasna tahi ja.
258. Thiya ve pave ca;
atho c sikh siy;
smanto tu mato nri, kesamajjhamhi paddhati.
259. Loma tanuruha roma, pamha pakhuma makkhiga;
massu vutta pumamukhe, bh tvitth bhamuko bhamu.
260. Bappo [khappo (.)] nettajalassni, nettatr kannik;
vadana tu mukha tua, vatta lapana mnana.
261. Dvijo lapanajo danto, dasano radano rado;
dh tudantabhedasmi, apgo tvakkhikoisu.
262. Dantvaraa moho c, pyadharo dasanacchado;
gao kapolo hanvitth [gaatth (.) hanvatth=hanu+itth; hana+u (vdi)],
cubuka tva dhar adho.
263. Galo ca kaho gv ca, kandhar ca sirodhar;
kambugv tu y gv, suvaligasannibh;
akit thi lekhhi, kambugv thav mat.
264. Aso nitth bhujasiro, khandho tassandhi jattu ta;
bhumla tu kaccho, dho, tvassa passa manitthiya.
265. Bhu bhujdvsu bh, hattho tu kara payo;
maibandho pakohanto, kapparo tu kapoyatha.
266. Maibandha kanihna, pissa karabho,ntara;
karaskh, gul t tu, paca, guho ca tajjan;
majjhim nmik cpi, kanihti kam siyu.
267. Padeso tlagoka, vidatthi,tth kam tate;
tajjanydiyuteguhe, pasato pi kucito.
268. Ratana kukku hattho tha, pume karapuo,jali;
karajo tu nakho nitth, khaako muhi ca dvsu.
269. Bymo sahakar bhu, dve passadvayavitthat;
uddhantata bhujaposa, ppame porisa tisu.
270. Uro ca hadaya ctha, thano kuca payodhar;
ccuka tu thanaggasmi, piha tu pihi nriya.
271. Majjhonitth vilaggo ca, majjhima kucchi [catukka udare; 944-gthpi passitabb] tu dvisu;
gahatthyudara gabbho, kohonto kucchisambhave.
272. Jaghana tu nitambo ca, so ca kai nriya;
agajta rahassaga, vatthaguyhaca mehana.
273. %21 Nimittaca varagaca, bjaca phalameva ca;
liga aa tu koso ca,
yoni tvitthpumebhaga.
274. Asuci sambhavo sukka, pyu tu purise guda;
v pume gtha karsa, vaccni ca mala chaka.
275. Uccro mha mukkro, passvo mutta muccate;
ptimuttaca gomutte, ssdna chakaa male.
276. Dvsvadho nbhiy vatthi, ucchagak tubho pume;
ru satthi pume ru, pabba tu ju jau ca.
277. Gopphako pdagahipi, pume tu pahi psai;
pdagga papado pdo, tu pado caraaca v.
278. Agatvavayavo vutto, phsulik tu phsuk;
paake ahi dhtvitth, galantahi tu akkhako.
279. Kapparo tu kapla v, kaar tu mahsir;
pume nhru citth sir, dhaman tha rasaggas.
280. Rasaharayatho masa, mmisa pisita bhave;
tiligika tu vallra, muttatta atha lohita.
281. Rudhira soita ratta, ll kheo el bhave;
purise myu pittaca, semho nitth silesumo.
282. Vas vilnasneho tha, medo ceva vap bhave;
kappo veso nepaccha, maana tu pasdhana.
283. Vibhsana cbharaa, alakro pilandhana;
kira makunitth, cmai siromai.
284. Sirovehana muhsa, kuala kaavehana;
kaik kaapro ca, siy kaavibhsana.
285. Kahabhs tu gveyya, hro muttvalitthiya;
niyuro valayo nitth, kaaka parihraka.
286. Kakaa karabhs tha, kiki [kika ki kaik (ka.)] khuddaghaik;
agulyaka maguly, bharaa, skkhara tu ta.
287. Muddikgulimudd tha, rasan mekhal bhave;
keyra magadaceva, bhumlavibhsana.
288. Pdagada tu majro, pdakaaka npur; 289. alakrappabhed tu, mukhaphulla tathoata;
uggatthana gigamaka, miccevamdayo siyu.
290. Cela macchdana vattha, vso vasana masuka;
ambaraca pao nitth, dussa colo ca sako.
291. Khoma dukla koseyya, pattua kambalo ca v;
sa koambura bhaga, ntydi vatthantara mata.
292. Nivsana ntarynya, ntaramantaravsako;
pvro tuttarsago, upasabyna muttara.
293. Uttarya matho vattha, mahatanti mata nava;
nantaka kappao jia, vasana tu paaccara.
294. Kacuko vrava v, tha vatthvayave das;
nlipaoti kathito, uttamagamhi kacuko.
295. ymo dghat roho,
pariho vislat.
296. Arahaddhajo ca ksya, ksvni ca cvara;
maala tu tadagni, vivaa kusidayo.
297. Phala,ttaca, kimi, rom, nyet vatthassa yoniyo;
phla kappsika tsu, khomd tu tacabbhav.
298. Koseyya kimija, roma, maya tu kambala bhave;
samnatth javanik, s tirokara pyatha.
299. Punnapusaka mulloca, vitna dvaya mrita;
nahnaca sinne tho, bbaanummajjana sama.
300. Visesako tu tilako, tybho nitth ca cittaka;
candano nitthiya gandha, sro malayajo pyatha.
301. Gossa telapaika, pume v haricandana;
tilapa tu pattaga, rajana rattacandana.
302. Knusr kiya, loha tvgaru cgau;
kgarutu kesmi, turukkhotu ca piako.
303. Katthrik migamado, kuha tu ajaplaka;
lavaga devakusuma, kasmraja tu kukuma.
304. Yakkhadhpo sajjulaso, takkola tu ca kolaka;
kosaphala matho jti, kosa jtiphala bhave.
305. Ghanasro sitabbho ca, kappra punnapusake;
alattako yvako ca, lkh jatu napusake.
306. Sirivso tu sarala, ddavo jana tu kajjala;
vsacua vsayogo, vaaka tu vilepana.
307. Gandhamlydisakhro, yo ta vsana muccate;
ml mlya pupphadme [puppha dma (ka.)], bhvita vsita tisu.
308. Uttaso sekhar ve, muddhamlye vaasako;
seyy ca sayana sena, pallako tu ca macako.
309. Macdhro paipdo, macage tvaan tthiya, 310. kurapdo hacca, pdo ceva masrako;
cattro bundikbaddho, time macantar siyu.
311. Bibbohana co padhna, phik pha msana;
koccha tu bhaddaphe th, sand phantare mat.
312. Mahanto kojavo dgha,
lomako gonako mato;
umaya tvattharaa, cittaka vnacittaka.
313. Ghanapuppha paalik, seta tu paik pyatha;
dvidasekadasnyu dda,lomi ekantalomino.
314. Tadeva soasitthna, naccayoggahi kuttaka;
shabyagghdirpehi, citta vikatik bhave.
315. Kaissa koseyya ratana, parisibbita mattharaa kam;
kosiyakaissamaya, kosiyasuttena pakataca.
316. Dpo padpo pajjoto, pume tvdsa dappa;
geuko kauko tla, vaa tu bjantthiya.
317. Cakoako karao ca, samuggo sampuo bhave;
gmadhammo asaddhammo, byavyo methuna rati.
318. Vivho payam pi, ggaho pariayo pyatha;
tivaggo dhamma, kma,tth, catuvaggo samokkhak.
319. Khujjo ca gaulo rassa, vman tu lakuako;
pagulo phasapp ca, pagu chinniriypatho.
320. Pakkho khajo tu khoo tha,
mgo suavaco bhave;
ku hatthdivako ca, valiro tu ca kekaro.
321. Nikkesasso khallo,
muo tu bhau muiko;
ko akkhna mekena,
suo andho dvayena tha.
322. Badhiro sutihno tha, gilno bydhittur;
ummdavati ummatto, khujjd vccaligik.
323. tako mayo bydhi, gado rogo rujpi ca;
gelakalla mbdho,
soso tu ca khayo siy.
324. Pnaso [pnsotipi pho] nsikrogo,
ghne sighnik ssavo;
eyya tvaru vao nitth, phoo tu piak bhave.
325. Pubbo pyo tha rattti, sro pakkhandik pyatha;
apamro apasmro, pdaphoo vipdik.
326. Vuhirogo tu vtaa, spada bhrapdat;
ka kati kay, khajju kavana pyatha.
327. Pma vitacchik kacchu, sotho tu sayathdito;
dunnmakaca arisa, chaddik vamathdito.
328. Davathu paritpo tha, tilako tilakako;
viscik iti mah, vireko tha bhagandalo [bhagandaro (ka.)].
329. Meho jaro ksa ss, kuha slmayantar;
vutto vejjo bhisakko ca, rogahr tikicchako.
330. Sallavejjo sallakatto, tikicch tu patikriy;
bhesajja magado ceva, bhesaja mosadha pyatha.
331. Kusal nmay rogya,
atha kallo nirmayoti,
Naravaggo nihito.