6. krantapulliganmikapadaml
Atha pubbcariyamata purecara katv krantapulligna pakatirpesu abhibhavitu iccetassa pakatirpassa nmikapadamla vakkhma satth, satth, satthro. Satthra, satthro. Satthr, satthrehi, satthrebhi. Satthu, satthussa, satthuno, satthna, satthrna. Satthr, satthrehi, satthrebhi. Satthu, satthussa, satthuno, satthna, satthrna. Satthari, satthresu. Bho sattha, bho satth, bhavanto satthro. Aya yamakamahtherena katya caniruttiy gato nayo. Ettha ca niruttipiake ca kaccyane ca satthunti pada angatampi gahetabbameva dhammarjena satthunti dassanato. Satthr, satthun, satthrehi, satthrebhti kamo ca veditabbo. Ettha ca asatipi atthavisese byajanavisesavasena, byajanavisesbhvepi atthannatthatvasena saddantarasandassana niruttikkamoti satthti pada ekavacanabahuvacanavasena dvikkhattu vuttanti veditabba. Niruttipiakdsu pana satthti pahambahuvacana na gata. Kicpi na gata, tathpi avitakkit maccumupabbajantti piya avitakkitti pahambahuvacanassa dassanato satthti padassa pahambahuvacanatta avassamicchitabba. Tath vatt, dht, gantdnampi taggatikatt. Tath niruttipiake satthreti dutiybahuvacanaca satthussa, satthnanti catutthchahekavacanabahuvacanni ca gatni, caniruttiya pana na gatni. Tattha mtpitaro poseti. Bhtaro atikkamatti dassanato satthreti dutiybahuvacanarpa ayutta viya dissati. Kaccyandsu bho sattha, bho satth iti rassadghavasena lapanekavacanadvaya vutta. Niruttipiake bho sattha itirassavasena lapanekavacana vatv bhavanto satthroti rdesavasena lapanabahuvacana vutta. Caniruttiya bho sattha iti rassavasena lapanekavacana vatv bho satth iti dghavasena lapanabahuvacana lapita. Sabbameta game upaparikkhitv yath na virujjhati, tath gahetabba. Idni satthusaddassa ya rpantara amhehi diha, ta dassessma tath hi imesa mahnma tia satthna ek nih udhu puthu nihti piya satthnanti pada diha, tasm ayampi kamo veditabbo satthu, satthussa, satthuno, satthna, satthrna, satthnanti. Abhibhavit, abhibhavit, abhibhavitro. Abhibhavitra, abhibhavitro. Abhibhavitr, abhibhavitun, abhibhavitrehi, abhibhavitrebhi. Abhibhavitu, abhibhavitussa, abhibhavituno, abhibhavitna, abhibhavitrna, abhibhavitna. Abhibhavitr, abhibhavitrehi, abhibhavitrebhi. Abhibhavitu, abhibhavitussa, abhibhavituno, abhibhavitna, abhibhavitrna. Abhibhavitari, abhibhavitresu. Bho abhibhavita, bho abhibhavit, bhavanto abhibhavitro. Yath panettha abhibhavitu iccetassa pakatirpassa nmikapadaml satthunayena yojit, eva paribhavitudnaca aesaca tasadisna nmikapadaml satthunayena yojetabb. Etthani tasadisni nma vatt, dhticcdna padna vattudhtu iccdni pakatirpni.
Vatt dht gant net,
dt katt cet tt;
chett bhett hant met,
jet boddh t sot.
Gajjit vassit bhatt, mucchit paisedhit;
bhsit pucchit khant, uhtokkamit tat.
Natt panatt akkht, sahit paisevit;
net vinet iccd, vattare suddhakattari.
Uppdet vipet, sandasset pabrhet;
bodhetd cae sadd, eyy hetusmi atthasmi.
Katt khatt nett bhatt, pit bhttime pana;
kici bhijjanti suttasmi, ta pabheda kathessaha.
Satthti-dsu keci, upayogena smin;
saheva nicca vattanti, neva vattanti keci tu.
Tatra kattusadddayo rpantaravasena satthusaddato kici bhijjanti. Tath hi uhehi katte taramno, gantv vessantaravadti ettha katteti ida lapanekavacanarpa, evahi bho kattti rpato rpantara nma. Tena hi bho khatte yena campeyyak brhmaagahapatik tenupasakamti ettha khatteti idaclapanekavacanarpa. Evampi bho khattti rpato rpantara nma. Nette uju gate satti ettha netteti ida sattamiy ekavacanarpa, etampi nettarti rpato rpantara. rdhayati rjna, pja labhati bhattusti ettha bhattsti ida sattamiy bahuvacanarpa. Bhattresti rpato rpantara, atra bhattsti dassanato, mtpitsu paitti ettha pitsti dassanato ca vattsu dhtsu gantsu netsu dtsu kattsti evamdinayopi gahetabbo. Aya nayo satthusaddepi icchitabbo viya amhe paibhti. Pit, pit, pitaro. Pitara, pitaro. Pitar, pitun, pety, pitarehi, pitarebhi, pithi, pitbhi. Pitu, pitussa, pituno pitna, pitarna, pitna. Pitar, pety, pitarehi, pitarebhi, pithi, pitbhi. Pitu, pitussa, pituno, pitna, pitarna, pitna. Pitari, pitaresu, pitsu. Bho pita, bho pit, bhavanto pitaro. Ettha pana pety, pitnanti ima nayadvaya vajjetv bhtusaddassa ca padaml yojetabb. Tattha maty ca pety ca kata susdhu, anutosi mtpithi, mtpitna accayenti ca dassanato pitusaddassa pety, pithi, pitbhi. Pitnanti rpabhedo ca, pitaro iccdsu rassattaca satthusaddato viseso. Tattha ca petyti ida jantuyo, hetuyo, hetuy, adhipatiyti padni viya acinteyya pulligarpanti dahabba. Codan sodhan ctra bhavati satth pit iccevamdni nipphannattamupdya krantnti ca, pahama hapetabba pakatirpamupdya ukrantnti ca tumhe bhaatha, hetu satthradassana. Amtpitarasavaho. Kattraniddesoti-dsu pana satthra iccdni katha tumhe bhaathti? Etnipi maya pakatirpamupdya ukrantnti bhamti. Nanu ca bho etni akrantnti? Na, ukrantniyeva tni. Nanu ca bho yo a ndni parabhtni vacanni na dissanti yehi ukrantasaddnamantassa rdeso siy, tasm akrantnti? Na, dise hne parabhtna yo a ndna vacannamanoksatt. Tath hi samsavisayo eso. Samsavisayasmihi acinteyynipi rpni dissantti. Eva santepi bho gmato nikkhamatti payogassa viya asamsavisaye satthrato satthra gacchatti niddesapidassanato hetu satthradassananti-dsu satthra iccdni akrantnti cintetabbnti? Na cintetabbni satthrato satthra gacchatti etthpi ukrantatt. Ettha hi asamsattepi topaccaya paicca satthusaddassa ukro rdesa labhati. Yni pana tumhe ukrassa rdesanimittni yo andni vacanni icchatha, tni dise hne vina pama na honti. Kni pana hontti ce? Asamsavisaye topaccayo ca samsavisaye parapadni ca parapadbhve sydivibhattiyo cti imneva dise hne ekantena pama honti. Tath hi dhammapadahakathya yvadeva anatthya, atta blassa jyatti imiss piy atthasavaanya aya nimmtpitaroti imasmi pahae dao natthti ettha nimmtpitaroti imassa samsavisayatt simhi pare ukro rdesa labhati, tato sissa okrdeso, icceta pada pakatirpavasena ukranta bhavati. Nipphannattamupdya puriso, uragoti padni viya okrantaca bhavati. Aya panettha samsaviggaho mt ca pit ca mtpitaro, natthi mtpitaro etassti nimmtpitaroti. Pakatirpavasena hi nimmtpitu iti hite sivacanasmi pare ukrassa rdeso hoti. Katthaci pana dhammapadahakathpotthake aya nimmtpitikoti pho dissati, eso pana aya nimmtpitaroti padassa ayuttata maamnehi hapitoti mama, na so ayutto ahakathpho. So hi umagajtakahakathya ekapitaroti simhi rdesapayogena sameti. Tath hi
Yathpi niyako bht,
sa-udariyo ekamtuko;
eva paclacando te,
dayitabbo rathesabhti
Imiss piy attha savaentehi pinayahi garhi niyakoti ajjhattiko ekapitaro ekamtuy jtoti simhi rdesapayogaracan kat. Na kevalaca simhi rdese pulligappayogoyevamhehi diho, atha kho itthiligappayogopi ssane diho. Tath hi vinayapiake cavagge assama hoti asakyadhtarti pada dissati. Aya panettha samsaviggaho sakyakule uppannatt sakyassa bhagavato dht sakyadhtar, na sakyadhtar asakyadhtarti. Idhpi simhi pare ukrassa rdeso kato, itthiligabhvassa icchitatt paccayo, tato silopo ca dahabbo. Eva samsapadatte satthu pitu kattusaddna nmikapadamlya vuttarpato koci koci rpaviseso dissati. Aesampi rpaviseso nayaun maggitabbo suttantesu. Ko hi nma samattho nissesato buddhavacanasgare sakini vicitrni paitajanna hadayavimhpanakarni padarparatanni samuddharitv dassetu, tasm amhehi appamattakniyeva dassitni.
Adandhajtiko viu-jtiko satata idha;
yoga karoti ce satthu, piya so na kakhati.
Ye panidha amhehi satth, abhibhavit, vatt, kattdayo sadd paksit, tesu keci upayogavacanena saddhi nicca vattanti pucchit, okkamiticcdayo. Tath hi abhijnsi no tva mahrja ima paha ae samaabrhmae pucchit. Nidda okkamitti-dipayog bah dissanti. Keci smivacanena saddhi nicca vattanti abhibhavit, vatticcdayo. Tath hi paccmittna abhibhavit, tassa bhavanti vattro. Amatassa dt. Parissayna sahit. Anuppannassa maggassa, uppdet naruttamoti-dipayog bah dissanti. Keci pana upayogavacanenapi saddhi neva vattanti niyog paattiya pavattanato. Ta yath? Satth, pit, bht, natticcdayo. Ettha pana upayogavacanena saddhi nicca vattantti-divacana kammabhta attha sandhya katanti veditabba. Eva ukrantatpakatikna krantapadna pavatti viditv saddesu atthesu ca kosallamicchantehi puna liga-antavasena satth, sattho, satthanti tika katv padnamattho ca pakatirpassa nmikapadaml ca padna sadissadisat ca vavatthapetabb. Tatra hi satthti ida pahama ukrantatpakatiya hatv pacch krantabhta pulliga, satthoti ida pahama akrantatpakatiya hatv pacch okrantabhta pulliga, satthantida pana pahama akrantatpakatiya hatv pacch niggahtantabhta napusakaliga. Tatra satthti sadevaka loka ssati anussatti satth, ko so? Bhagav. Satthoti saha atthenti sattho, bhaamla gahetv vijjya desantara gato janasamho. Satthanti ssati cikkhati atthe etenti sattha, bykaradigantho, atha v sasati hisati satte etenti sattha, asi-di. Satth, satth, satthro. Satthra, satthroti pure viya padaml. Sattho, satth. Sattha, sattheti purisanayena padaml. Sattha, satthni, satth. Sattha, satthni, sattheti napusake vattamna cittanayena padaml yojetabb. Eva tidh bhinnsu nmikapadamlsu padna sadissadisat vavatthapetabb.