Na tesa kohe openti, na kumbhi na kaopiya.
Paranihitamesn, tena ypenti subbat.
13. Dutiyampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
anavajjapio bhottabbo, na ca kocparodhati.
14. Tatiyampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
nibbuto pio bhottabbo, na ca kocparodhati.
15. Catutthampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
muttassa rahe carato, sago yassa na vijjati.
16. Pacamampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
nagaramhi ayhamnamhi, nssa kici aayhatha.
17. Chahampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
rahe vilumpamnamhi, nssa kici ahratha.
18. Sattamampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
corehi rakkhita magga, ye cae paripanthik;
pattacvaramdya, sotthi gacchati subbato.
19. Ahamampi bhadramadhanassa, angrassa bhikkhuno;
ya ya disa pakkamati, anapekkhova gacchatti.
Tattha angrassti, mahrja, gharvsa pahya angriyabhva pattassa adhanassa akicanassa bhikkhuno sabbakla bhadrameva. Na tesanti, mahrja, tesa adhanna bhikkhna na kohgre dhanadhani openti, na kumbhiya, na pacchiya, te pana subbat paranihita paresa ghare pakka hra saghi prupitv kaplamdya gharapaipiy esn pariyesant tena tato laddhena piena ta hra navanna pikulyna vasena paccavekkhitv paribhujitv jvitavutti ypenti.
Anavajjapio bhottabboti vejjakammdikya anesanya v kuhan lapan nemittikat nippesikat lbhena lbha nijigsanatti evarpena micchjvena v uppdit cattro paccay, dhammena uppditpi apaccavekkhitv paribhutt svajjapio nma. Anesana pana pahya micchjva vajjetv dhammena samena uppdit paisakh yoniso cvara paisevmti vuttanayeneva paccavekkhitv paribhutt anavajjapio nma. Yena evarpo anavajjapio bhottabbo paribhujitabbo, yaca evarpa anavajja pia bhujamnna paccaye nissya koci appamattakopi kileso na uparodhati na peti, tassa dutiyampi bhadra adhanassa angrassa bhikkhuno.
Nibbutoti puthujjanabhikkhuno dhammena uppannapiopi paccavekkhitv paribhujiyamno nibbutapio nma, ekantato pana khsavassa piova nibbutapio nma. Kikra? So hi theyyaparibhogo, iaparibhogo dyajjaparibhogo, smiparibhogoti imesu catsu paribhogesu smiparibhogavasena ta bhujati, tahdsabya atto sm hutv paribhujati, na ta tappaccay koci appamattakopi kileso uparodhati.
Muttassa rahe caratoti upahkakuldsu alaggamnasassa chinnavalhakassa viya rhumukh pamuttassa vimalacandamaalassa viya ca yassa gmanigamdsu carantassa rgasagdsu ekopi sago natthi. Ekacco hi kulehi sasaho viharati sahasok sahanand, ekacco mtpitsupi alaggamnaso vicarati korunagaragmavs daharo viya, evarpassa puthujjanassapi bhadrameva
Nssa kicti yo hi bahuparikkhro hoti, so m me cor parikkhre haristi atirekni ca cvardni antonagare upahkakule nikkhipati, atha nagaramhi ayhamne asukakule nma aggi uhitoti sutv socati kilamati, evarpassa bhadra nma natthi. Yo pana, mahrja, sakuavatta preti, kyapaibaddhaparikkhrova hoti, tassa tdisassa na kici aayhatha, tenassa pacamampi bhadrameva.
Vilumpamnamhti viluppamnamhi, ayameva v pho. Ahrathti yath pabbatagahandhi nikkhamitv raha vilumpamnesu coresu bahuparikkhrassa antogme hapita vilumpati harati, tath yassa adhanassa kyapaibaddhaparikkhrassa na kici ahratha tassa chahampi bhadrameva.
Ye cae paripanthikti ye ca aepi tesu tesu hnesu sukagahaatthya hapit paripanthik, tehi ca rakkhita. Pattacvaranti corna anupakra sukikna asukraha mattikpattaceva katadahkammaparibhaa pasuklacvaraca appagghni kyabandhanaparissvanascivsipattatthavikni cti sabbepi aha parikkhre kyapaibaddhe katv maggappaipanno kenaci avihehiyamno sotthi gacchati. Subbatoti lobhanyni hi cvardni disv cor haranti, sukikpi ki nu kho etassa hattheti pattatthavikdni sodhenti, subbato pana sallahukavutti tesa passantnaeva sotthi gacchati, tenassa sattamampi bhadrameva.
Anapekkhova gacchatti kyapaibaddhato atirekassa vihre paismitassa kassaci parikkhrassa abhv vasanahna nivattitvpi na oloketi. Ya ya disa gantukmo hoti, ta ta gacchantto anapekkhova gacchati anurdhapur nikkhamitv thprme pabbajitna dvinna kulaputtna vuhataro viya.
Iti soakapaccekabuddho aha samaabhadrakni kathesi. Tato uttari pana satampi sahassampi aparimni samaabhadrakni esa kathetu samatthoyeva. Rj pana kmbhiratatt tassa katha pacchinditv mayha samaabhadrakehi attho natthti attano kmdhimuttata paksento ha
20. Bahni samaabhadrni, ye tva bhikkhu pasasasi;
ahaca giddho kmesu, katha khmi soaka.
21. Piy me mnus km, atho dibypi me piy;
atha kena nu vaena, ubho loke labhmaseti.
Tattha vaenti kraena.
Atha na paccekabuddho ha
22. Kme giddh kmarat, kmesu adhimuccit;
nar ppni katvna, upapajjanti duggati.
23. Ye ca kme pahantvna, nikkhant akutobhay;
ekodibhvdhigat, na te gacchanti duggati.
24. Upama te karissmi, ta suohi arindama;
upamya midhekacce, attha jnanti pait.
25. Gagya kuapa disv, vuyhamna mahaave;
vyaso samacintesi, appapao acetaso.
26. Ynaca vatida laddha, bhakkho cya anappako;
tattha ratti tattha div, tattheva nirato mano.
27. Khda ngassa masni, piva bhgrathodaka;
sampassa vanacetyni, na palettha vihagamo.
28. Taca otara gag, pamatta kuape rata;
samudda ajjhaghsi, agat yattha pakkhina.
29. So ca bhakkhaparikkho, udapatv vihagamo;
na pacchato na purato, nuttara nopi dakkhia.
30. Dpa so najjhaggachi, agat yattha pakkhina;
so ca tattheva ppattha, yath dubbalako tath.
31. Taca smuddik macch, kumbhl makar sus;
pasayhakr khdisu, phandamna vipakkhaka.
32. Evameva tuva rja, ye cae kmabhogino;
giddh ce na vamissanti, kkapava te vid.
33. Es te upam rja, atthasandassan kat;
tvaca payase tena, yadi khasi v na vti.
Tattha ppnti, mahrja, tva kmagiddho, nar ca kme nissya kyaduccaritdni ppni katv yattha supinantepi dibb ca mnusik ca km na labbhanti, ta duggati upapajjantti attho. Pahantvnti kheapia viya pahya. Akutobhayti rgdsu kutoci angatabhay. Ekodibhvdhigatti ekodibhva ekavihrikata adhigat. Na teti te evarp pabbajit duggati na gacchanti.
Upama teti, mahrja, dibbamnusake kme patthentassa hatthikuape paibaddhakkasadisassa tava eka upama karissmi, ta suohti attho. Kuapanti hatthikaevara. Mahaaveti gambhraputhule udake Eko kira mahvrao gagtre caranto gagya patitv uttaritu asakkento tattheva mato gagya vuyhi, ta sandhyeta vutta. Vyasoti ksena gacchanto eko kko. Ynaca vatidanti so eva cintetv tattha nilyitv ida may hatthiyna laddha, ettha nilno sukha carissmi, ayameva ca me anappako bhakkho bhavissati, idni may aattha gantu na vaatti sannihnamaksi. Tattha rattinti tattha rattica div ca tattheva mano abhirato ahosi. Na paletthti na uppatitv pakkmi.
Otarati samuddbhimukh otaramn. Ohritipi pho, s samuddbhimukh avahriti attho. Agat yatthti samuddamajjha sandhyha. Bhakkhaparikkhoti parikkhabhakkho. Udapatvti khe camme ca mase ca ahisaghto mivegena bhinno udake nimujji. Atha so kko udake patihtu asakkonto uppati, eva uppatitvti attho. Agat yattha pakkhinanti yasmi samuddamajjhe pakkhna agati, tattha so eva uppatito pacchima disa gantv tattha patiha alabhitv puratthima, tato uttara, tato dakkhianti catassopi dis gantv attano patihna na ajjhag ngachti attho. Atha v vyaso eva uppatitv pacchimdsu ekeka disa gachi, dpa pana najjhgamti evamettha attho dahabbo. Ppatthti papatito. Yath dubbalakoti yath dubbalako pateyya, tatheva patito. Susti susunmak caamacch. Pasayhakrti anicchamnakayeva balakkrena. Vipakkhakanti viddhastapakkhaka.
Giddh ce na vamissantti yadi giddh hutv kme na vamissanti, na chaessanti. Kkapava teti kkassa samnapa iti te buddhdayo pait vid vidanti, jnantti attho. Atthasandassanti atthappaksik. Tvaca payaseti tvaca payissasi. Ida vutta hoti mahrja, may hitakmena tava ovdo dinno, ta pana tva yadi khasi, devaloke nibbattissasi, yadi na khasi, kmapake nimuggo jvitapariyosne niraye nibbattissasti eva tvameva tena kraena v akraena v sagge v niraye v payissasi. Aha pana sabbabhavehi mutto appaisandhikoti.
Ima pana ovda dentena paccekabuddhena nad dassit, tya vuyhamna hatthikuapa dassita, kuapakhdako kko dassito, tassa kuapa khditv pnyapivanaklo dassito, ramayavanasaadassanaklo dassito, kuapassa nadiy vuyhamnassa samuddapaveso dassito, samuddamajjhe kkassa hatthikuape patiha alabhitv vinsa pattaklo dassito. Tattha nad viya anamataggo sasro dahabbo, nadiy vuyhamna hatthikuapa viya sasre paca kmagu, kko viya blaputhujjano, kkassa kuapa khditv pnyapivanaklo viya puthujjanassa kmague paribhujitv somanassikaklo, kkassa kuape laggasseva ramayavanasaadassana viya puthujjanassa kmaguesu laggasseva savanavasena ahatisrammaadassana, kuape samudda pavihe kkassa patiha labhitu asakkontassa vinsa pattaklo viya blaputhujjanassa kmaguagiddhassa ppaparyaassa kusaladhamme patiha labhitu asakkontassa mahniraye mahvinsapatti dahabbti.
Evamassa so imya upamya ovda datv idni tameva ovda thira katv patihapetu gthamha
34. Ekavcampi dvivca, bhaeyya anukampako;
tatuttari na bhseyya, dsovayyassa santiketi.
Tattha na bhseyyti vacana aggahantassa hi tato uttari bhsamno smikassa santike dso viya hoti. Dso hi smike katha gahantepi aggahantepi kathetiyeva. Tena vutta tatuttari na bhseyyti.
35. Ida vatvna pakkmi, soako amitabuddhim;
vehse antalikkhasmi, anussitvna khattiyanti.

Aya abhisambuddhagth.

Tattha ida vatvnti, bhikkhave, so paccekabuddho amitya lokuttarabuddhiy amitabuddhim ida vatv iddhiy uppatitv sace pabbajissasi, taveva, no ce pabbajissasi, taveva, dinno te may ovdo, appamatto hohti eva anussitvna khattiya pakkmi.
Bodhisattopi ta ksena gacchanta yva dassanapath olokento hatv tasmi cakkhupathe atikkante savega pailabhitv cintesi aya brhmao hnajacco samno asambhinne khattiyavase jtassa mama matthake attano pdaraja okiranto ksa uppatitv gato, maypi ajjeva nikkhamitv pabbajitu vaatti. So rajja niyydetv pabbajitukmo gthdvayamha
36. Ko nume rjakattro, sudd veyyattamgat;
rajja niyydayissmi, nha rajjena matthiko.
37. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaganti.
Tattha ko numeti kuhi nu ime. Rjakattroti ye rjraha abhisicitv rjna karonti. Sudd veyyattamgatti sudd ca ye ca ae byattabhva gat mukhamagalik. Rajjena matthikoti rajjena atthiko. Ko ja maraa suveti maraa ajja v suve vti ida ko jnitu samattho.
Eva rajja niyydentassa sutv amacc hasu
38. Atthi te daharo putto, dghvu rahavahano;
ta rajje abhisicassu, so no rj bhavissatti.
Tato para ra vuttagthamdi katv udnasambandhagth pinayeneva veditabb
39. Khippa kumramnetha, dghvu rahavahana;
ta rajje abhisicissa, so vo rj bhavissati.
40. Tato kumramnesu, dghvu rahavahana;
ta disv lap rj, ekaputta manorama.
41. Sahi gmasahassni, paripuni sabbaso;
te putta paipajjasu, rajja niyydaymi te.
42. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kko va dummedho, kmna vasamanvaga.
43. Sahi ngasahassni, sabblakrabhsit;
suvaakacch mtag, hemakappanavsas.
44. rh gmayebhi, tomarakusapibhi;
te putta paipajjassu, rajja niyydaymi te.
45. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaga.
46. Sahi assasahassni, sabblakrabhsit;
jnyva jtiy, sindhav sghavhino.
47. rh gmayebhi, illiycpadhribhi;
te putta paipajjassu, rajja niyydaymi te.
48. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaga.
49. Sahi rathasahassni, sannaddh ussitaddhaj;
dp athopi veyyaggh, sabblakrabhsit.
50. rh gmayebhi, cpahatthehi vammibhi;
te putta paipajjassu, rajja niyydaymi te.
51. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaga.
52. Sahi dhenusahassni, roha pugavsabh;
t putta paipajjassu, rajja niyydaymi te.
53. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaga.
54. Soasitthisahassni, sabblakrabhsit;
vicitravatthbhara, muttamaikual;
t putta paipajjassu, rajja niyydaymi te.
55. Ajjeva pabbajissmi, ko ja maraa suve;
mha kkova dummedho, kmna vasamanvaga.
56. Daharasseva me tta, mt matti me suta;
tay vin aha tta, jvitumpi na ussahe.
57. Yath raaka nga, poto anveti pacchato;
jessanta giriduggesu, samesu visamesu ca.
58. Eva ta anugacchmi, pattamdya pacchato;
subharo te bhavissmi, na te hessmi dubbharo.
59. Yath smuddika nva, vijna dhanesina;
vohro tattha gaheyya, vij byasan siy.
60. Evamevya puttakali, antaryakaro mama;
ima kumra ppetha, psda rativahana.
61. Tattha kambusahatthyo, yath sakkava acchar;
t na tattha ramessanti, thi ceso ramissati.
62. Tato kumra ppesu, psda rativahana;
ta disv avacu ka, dghvu rahavahana.
63. Devatnusi gandhabbo, adu sakko purindado;
ko v tva kassa v putto, katha jnemu ta maya.
64. Namhi devo na gandhabbo, npi sakko purindado;
ksirao aha putto, dghvu rahavahano;
mama bharatha bhadda vo, aha bhatt bhavmi vo.
65. Ta tattha avacu ka, dghvu rahavahana;
kuhi rj anuppatto, ito rj kuhi gato.
66. Paka rj atikkanto, thale rj patihito;
akaaka agahana, paipanno mahpatha.
67. Ahaca paipannosmi, magga duggatigmina;
sakaaka sagahana, yena gacchanti duggati.
68. Tassa te svgata rja, shasseva giribbaja;
anussa mahrja, tva no sabbsamissaroti.
Tattha khippanti tena hi na sgha netha. lapti sahi gmasahassnti-dni vadanto lapi. Sabblakrabhsitti te ng sabbehi sspagdhi alakrehi bhsit. Hemakappanavsasti suvaakhacitena kappanena paicchannasarr. Gmayebhti hatthcariyehi. jnyvti krakraavijnanak va. Jtiyti sindhavajtiy sindhurahe sindhunadtre jt. Gmayebhti asscariyehi. Illiy cpadhribhti illiyvudhaca cpvudhaca dhrentehi. Dp athopi veyyagghti dpicammabyagghacammaparivr. Gmayebhti rathikehi. Vammibhti sannaddhavammehi. Rohati rattava. Pugavsabhti usabhasakhtena jehakapugavena samanngat.
Daharasseva me, ttti atha na kumro, tta, mama daharasseva sato mt mat iti may suta, soha tay vin jvitu na sakkhissmti ha. Pototi taruapotako. Jessantanti vicaranta. Smuddikanti samudde vicaranta. Dhanesinanti dhana pariyesantna. Vohroti vicitravohro hehkahanako vamaccho v udakarakkhaso v vao v. Tatthti tasmi samudde. Vij byasan siyti atha te vij byasanappatt bhaveyyu. Siyyuntipi pho Puttakalti puttalmako puttakaka. Kumro puna kici vattu na visahi. Atha rj amacce pento imanti-dimha. Tattha kambusahatthyoti kambusa vuccati suvaa, suvabharaabhsitahatthyoti attho. Yathti yath icchanti, tath karonti.
Eva vatv mahsatto tattheva ta abhisicpetv nagara phesi. Saya pana ekakova uyyn nikkhamitv himavanta pavisitv ramaye bhmibhge paasla mpetv isipabbajja pabbajitv vanamlaphalhro ypesi. Mahjanopi kumra brasi pavesesi. So nagara padakkhia katv psda abhiruhi. Tamattha paksento satth tatoti-dimha. Ta disv avacu kati ta mahantena parivrena sirisobhaggena gata disv asuko nmesoti ajnantiyova t nakitthiyo gantv avocu. Mama bharathti mama icchatha. Pakanti rgdikilesapaka. Thaleti pabbajjya. Akaakanti rgakaakdivirahita. Teheva gahanehi agahana. Mahpathanti saggamokkhagmina mahmagga paipanno. Yenti yena micchmaggena duggati gacchanti, ta aha paipannoti vadati. Tato t cintesu rj tva amhe pahya pabbajito, ayampi kmesu virattacittarpo, sace na nbhiramessma, nikkhamitv pabbajeyya, abhiramankramassa karissmti. Atha na abhinandantiyo osnagthamhasu. Tattha giribbajanti shapotakna vasanahna kacanaguha kesarashassa gata viya tassa tava gata su-gata. Tva noti tva sabbsampi amhka issaro, smti.
Evaca pana vatv sabb triyni paggahisu, nnappakrni naccagtni pavattisu Yaso mah ahosi, so yasamadamatto pitara na sari, dhammena rajja kretv yathkamma gato. Bodhisattopi jhnbhi nibbattetv yupariyosne brahmalokpago ahosi.
Satth ima dhammadesana haritv na, bhikkhave, idneva, pubbepi tathgato mahbhinikkhamana nikkhantoyevti vatv jtaka samodhnesi tad paccekabuddho parinibbyi, putto rhulakumro ahosi sesaparis buddhaparis, arindamarj pana ahameva ahosinti.

Soakajtakavaan paham.