[527] 2. Ummdantjtakavaan

Nivesana kassanuda sunandti ida satth jetavane viharanto ukkahitabhikkhu rabbha kathesi. So kirekadivasa svatthiya piya caranto eka alakatapaiyatta uttamarpadhara itthi oloketv paibaddhacitto hutv citta nivattetu asakkonto vihrameva gantv tato pahya sallaviddho viya rgturo bhantamigapaibhgo kiso dhamansanthatagatto uppauppaukajto anabhirato ekiriypathepi cittassda alabhanto cariyavattdni pahya uddesaparipucchkammahnnuyogarahito vihsi. So sahyabhikkhhi pubbe tva, vuso, santindriyo vippasannamukhavao, idni no tath, ki nu kho kraanti puho, vuso, anabhiratomhti ha. Atha na te abhiramvuso, ssane, buddhuppdo nma dullabho, tath saddhammassavana manussapailbho ca, so tva manussapailbha pailabhitv dukkhassantakiriya patthayamno assumukha tijana pahya saddhya pabbajitv kikra kilesavasa ysi, kiles nmete gauppdakapaka updya sabbablajanasdhra, ye tesa vatthubht, tepi appassd km bahudukkh bahupys, dnavo ettha bhiyyo. Ahikakalpam km, masapespam km, tiukkpam km, agrakspam km, supinakpam km, ycitakpam km, rukkhaphalpam km, asisnpam km, sattislpam km, sappasirpam km, aggikkhandhpam km, tva nma evarpe buddhassane pabbajitv eva anatthakrakna kilesna vasa gatosti ovaditv attano katha ghpetu asakkont satthu santika dhammasabha netv ki, bhikkhave, anicchamnaka bhikkhu nayitthti vutte, bhante, aya kira bhikkhu ukkahitoti hasu. Satth sacca kirti pucchitv sacca, bhanteti vutte bhikkhu porakapait rajja anussantpi kilese uppanne tassa vasa agantv citta nivretv na ayuttaka karisti vatv atta hari.
Atte sivirahe arihapuranagare sivi nma rj rajja kresi. Bodhisatto tassa aggamahesiy kucchismi nibbatti, sivikumrotvevassa nma karisu. Senpatissapi putto jyi, abhiprakotissa nma karisu. Te ubhopi sahy hutv abhivahant soasavassik hutv takkasila gantv sippa uggahitv gamisu. Rj puttassa rajja adsi. Sopi abhipraka senpatihne hapetv dhammena rajja kresi. Tasmiyeva nagare tiriivacchassa nma astikoivibhavassa sehino dht nibbatti uttamarpadhar sobhaggappatt subhalakkhaena samanngat, tass nmaggahaadivase ummdantti nma karisu. S soasavassikakle atikkantamnusava devacchar viya abhirp dassany psdik paramya vaapokkharatya samanngat ahosi. Ye ye puthujjan ta passanti, te te sakabhvena sahtu asakkont surpnamadamatt viya kilesamadena matt hutv sati paccupahpetu samatth nma nhesu.
Athass pit tiriivaccho rjna upasakamitv deva, mama gehe itthiratana uppanna, raova anucchavika, lakkhaaphake brhmae pesetv ta vmaspetv yathruci karohti ha. Rj sdhti vatv brhmae pesesi. Te sehigeha gantv katasakkrasammn pysa paribhujisu. Tasmi khae ummdant sabblakrapaimait tesa santika agamsi. Te ta disv sati paccupahpetu asakkont kilesamadamatt hutv attano vippakatabhojanabhva na jnisu. Ekacce lopa gahetv bhujissmti saya sse hapesu, ekacce upakacchantare khipisu, ekacce bhitti paharisu, sabbeva ummattak ahesu. S te disv ime kira mama lakkhaa vmasissanti, gvya ne gahetv nharathti nharpesi. Te makubht rjanivesana gantv ummdantiy kuddh deva, s itth kaka, na tumhka anucchavikti vadisu. Rj kaka kirti na ta pesi. S ta pavatti sutv aha kira kakati ra na gahit, kakaiyo nma na evarp hontti vatv hotu, sace pana ta rjna passissmi, jnissmti tasmi ghta bandhi. Atha na pit abhiprakassa adsi, s tassa piy ahosi manp.
Kassa pana kammassa nissandena s eva abhirp ahosti? Rattavatthadnassa nissandenti. S kira atte brasiya daliddakule nibbattitv ussavadivase puasampann itthiyo kusumbharattavattha nivsetv alakat kantiyo disv tdisa vattha nivsetv kitukm hutv mtpitna rocetv tehi, amma, maya dalidd, kuto no evarpa vatthanti vutte tena hi ma ekasmi ahakule bhati ktu anujntha te mama gua atv dassantti vatv tehi anut eka kula upasakamitv kusumbharattavatthena bhati karomti ha. Atha na te ti savaccharni kamme kate tava gua atv dassmti vadisu. S sdhti paissuitv kamma paipajji. Te tass gua atv aparipuesuyeva tsu savaccharesu tass ghanakusumbharattavatthena saddhi aampi vattha datv tava sahyikhi saddhi gantv nhatv nivsehti ta pesayisu. S sahyik dya gantv rattavattha nadtre hapetv nhyi.
Tasmi khae eko kassapadasabalassa svako acchinnacvaro skhbhaga nivsetv ca prupitv ca ta padesa ppui. S ta disv aya bhadanto acchinnacvaro bhavissati, pubbepi adinnabhvena me nivsana dullabha jtanti ta vattha dvidh phletv eka kohsa ayyassa dassmti cintetv uttaritv attano nivsana nivsetv tihatha, bhanteti vatv thera vanditv rattavattha majjhe phletv tasseka kohsa adsi. So ekamante paicchanne hatv skhbhaga chaetv tasseka kaa nivsetv eka prupitv nikkhami. Athassa vatthobhsena sakalasarra taruasriyo viya ekobhsa ahosi. S ta disv mayha ayyo pahama na sobhati, idni taruasriyo viya virocati, idampi etasseva dassmti dutiyampi kohsa datv bhante, aha bhave bhave vicarant uttamarpadhar bhaveyya, ma disv koci puriso sakabhvena sahtu m asakkhi, may abhirpatar nma a m hotti patthana pahapesi. Theropi anumodana katv pakkmi.
S devaloke sasarant tasmi kle arihapure nibbattitv tath abhirp ahosi. Atha tasmi nagare kattikachaa ghosayisu, kattikapuamya nagara sajjayisu. Abhiprako attano rakkhahna gacchanto ta mantetv bhadde, ummdanti ajja kattikarattivro chao, rj nagara padakkhia karonto pahama ima gehadvra gamissati, m kho tassa attna dassesi, sopi ta disv sati upahpetu na sakkhissatti ha. S gaccha tva, smi, aha jnissmti sampaicchitv tasmi gate dsi pesi rao ima gehadvra gatakle mayha roceyysti. Atha sriye atthagate uggahe puacande devanagare viya nagare alakate sabbadissu dpesu jalitesu rj sabblakrapaimaito jaarathavaragato amaccagaaparivuto mahantena yasena nagara padakkhia karonto pahamameva abhiprakassa gehadvra agamsi. Ta pana geha manosilvaapkraparikkhitta alakatadvralaka sobhaggappatta psdika. Tasmi khae ds ummdantiy rocesi. S pupphasamugga ghpetv kinnarilya vtapna nissya hit rao pupphni khipi. So ta ulloketv kilesamadamatto sati upahpetu asakkonto abhiprakasseta gehanti sajnitumpi nsakkhi, atha srathi mantetv pucchanto dve gth abhsi
57. Nivesana kassa nuda sunanda, pkrena paumayena gutta;
k dissati aggisikhva dre, vehyasa pabbataggeva acci.
58. Dht nvaya kassa sunanda hoti, suis nvaya kassa athopi bhariy;
akkhhi me khippamidheva puho, avva yadi v atthi bhattti.
Tattha kassa nudanti kassa nu ida. Paumayenti rattihakamayena. Dissatti vtapne hit payati. Accti analajlakkhandho. Dht nvayanti dht nu aya. Avvati apetvara apariggah. Bhattti yadi v ass smiko atthi, eta me akkhhti.
Athassa so cikkhanto dve gth abhsi
59. Ahahi jnmi janinda eta, maty ca pety ca athopi ass;
taveva so puriso bhmipla, rattindiva appamatto tavatthe.
60. Iddho ca phto ca suvahito ca, amacco ca te aataro janinda;
tasses bhariybhiprakassa, ummdant nmadheyyena rjti.
Tattha maty ca pety cti mtito ca pitito ceta jnmi. Athopi assti atha smikampi ass jnmti vadati. Iddhoti samiddho. Phtoti vatthlakrehi supupphito. Suvahitoti suhu vuddho. Nmadheyyenti nmena. Ayahi yo na passati, ta ummdeti, satimassa paccupahpetu na deti, tasm ummdantti vuccati.
Ta sutv rj nmamass thomento anantara gthamha
61. Ambho ambho nmamida imiss, maty ca pety ca kata susdhu;
tad hi mayha avalokayant, ummattaka ummadant aksti.
Tattha maty ca pety cti mtar ca pitar ca. Mayhanti upayogatthe sampadnavacana. Avalokayantti may avalokit sayampi ma avalokayant ma ummattaka aksti attho.
S tassa kampitabhva atv vtapna thaketv sirigabbhameva agamsi. Raopi tass dihaklato pahya nagara padakkhiakarae cittameva nhosi. So srathi mantetv, samma sunanda, ratha nivattehi, aya chao amhka nnucchaviko, abhiprakassa senpatissevnucchaviko, rajjampi tassevnucchavikanti ratha nivattpetv psda abhiruyha sirisayane nipajjitv vippalapanto ha
62. Y puamse migamandalocan, upvisi puarkattacag;
dve puamyo tadah amaaha, disvna prvatarattavsini.
63. Arapamhehi subhehi vaggubhi, palobhayant ma yad udikkhati;
vijambhamn harateva me mano, jt vane kimpurisva pabbate.
64. Tad hi brahat sm, muttamaikual;
ekaccavasan nr, mig bhantvudikkhati.
65. Kadssu ma tambanakh sulom, bh mud candanasralitt;
vaagul sannatadhrakuttiy, nr upaissati ssato subh.
66. Kadssu ma kacanajluracchad, dht tirissa vilaggamajjh;
mudhi bhhi palissajissati, brahvane jtadumava mluv.