[314] 4. Lohakumbhijtakavaan
Dujjvitamajvimhti ida satth jetavane viharanto kosalarjna rabbha kathesi. Tad kira kosalarj rattibhge catunna nerayikasattna sadda sui. Eko du-krameva bhai, eko sa-kra, eko na-kra, eko so-kramevti. Te kira attabhave svatthiyayeva pradrik rjaputt ahesu. Te paresa rakkhitagopitamtugmesu aparajjhitv cittakei kant bahu ppakamma katv maraacakkena chinn svatthismante catsu lohakumbhsu nibbatt sahi vassasahassni tattha paccitv uggat lohakumbhimukhavai disv kad nu kho imamh dukkh muccissmti cattropi mahantena saddena anupaipiy viravisu. Rj tesa sadda sutv maraabhayatajjito nisinnakova arua uhpesi. Aruuggamanavelya brhma gantv rjna sukhasayita pucchisu. Rj kuto me cariy sukhasayita, ajjha evarpe cattro bhisanakasadde suinti. Brhma hatthe vidhunisu. Ki cariyti? Shasikasadd, mahrjti. Sapaikamm appaikammti? Kma appaikamm, maya pana susikkhit, mahrjti. Ki katv paibhissathti? Mahrja, paikamma mahanta na sakk ktu, maya pana sabbacatukka yaa yajitv hressmti. Tena hi khippa cattro hatth cattro asse cattro usabhe cattro manusseti laukikasakuik di katv cattro cattro pe gahetv sabbacatukkayaa yajitv mama sotthibhva karothti. Sdhu, mahrjti sampaicchitv yenattho, ta gahetv yava paccupahapesu, bahupe thpante katv hapesu. Bahu macchamasa khdissma, bahu dhana labhissmti usshappatt hutv ida laddhu vaati, ida laddhu vaati, devti aparpara caranti. Mallik dev rjna upasakamitv ki nu kho, mahrja, brhma ativiya usshayant vicarantti pucchi. Devi ki tuyhimin, tva attano yaseneva matt pamatt, dukkha pana amhkameva na jnsti? Ki mahrjti. Devi, aha evarpa nma asotabba sui, tato imesa saddna sutatt ki bhavissatti brhmae pucchi, brhma tumhka mahrja rajjassa v bhogna v jvitassa v antaryo payati, sabbacatukkena yaa yajitv sotthibhva karissmti vadisu, te mayha vacana gahetv yava katv yena yenattho, tassa tassa kra gacchantti. Ki pana deva, imesa saddna nipphatti sadevake loke aggabrhmaa pucchitthti? Ko esa devi, sadevake loke aggabrhmao nmti? Mahgotamo sammsambuddhoti. Devi, sammsambuddho me na pucchitoti? Tena hi gantv pucchathti. Rj tass vacana gahetv bhuttaptarso rathavaramruyha jetavana gantv satthra vanditv pucchi aha, bhante, rattibhge cattro sadde sutv brhmae pucchi, te sabbacatukkayaa yajitv sotthi karissmti vatv yave kamma karonti, tesa saddna sutatt mayha ki bhavissatti. Na kici, mahrja, nerayikasatt dukkhamanubhavant eva viravisu, na ime sadd idni tay eva sut, porakarjhipi sutyeva, tepi brhmae pucchitv pasughtayaa kattukm hutv paitna katha sutv na karisu, pait tesa saddna antara kathetv mahjana vissajjpetv sotthimakasti vatv tena ycito atta hari. Atte brasiya brahmadatte rajja krente bodhisatto aatarasmi ksigme brhmaakule nibbattitv vayappatto kmesu dnava disv kme pahya isipabbajja pabbajitv abhi ca sampattiyo ca uppdetv jhnaka kanto himavante ramaye vanasae vasati. Tad brasirj catunna nerayikna imeva cattro sadde sutv bhtatasito iminva niymena brhmaehi tia antaryna aataro bhavissati, sabbacatukkayaena ta vpasamessmti vutte sampaicchi. Purohito brhmaehi saddhi yava paccupahpesi, mahjano thpanto ahosi. Tad bodhisatto mettbhvana purecrika katv dibbacakkhun loka olokento ima kraa disv ajja, may gantu vaati, mahjanassa sotthi bhavissatti iddhibalena vehsa uppatitv brasirao uyyne otaritv magalasilpae kacanarpaka viya nisdi. Tad purohitassa jehantevsiko cariya upasakamitv nanu, cariya, amhka vedesu para mretv sotthikaraa nma natthti ha. Purohito tva rjadhana rakkhasi, bahu macchamasa khdissma, dhana labhissma, tuh hohti ta paibhi. So nha ettha sahyo bhavissmti nikkhamitv rjuyyna gantv bodhisatta disv vanditv katapaisanthro ekamanta nisdi. Bodhisatto ki, mava, rj dhammena rajja kretti pucchi. Bhante, rj dhammena rajja kreti, rattibhge pana cattro sadde sutv brhmae pucchi. Brhma sabbacatukkayaa yajitv sotthi karissmti vadisu. Rj pasughtakamma katv attano sotthi ktukmo mahjano thpanto, ki nu kho, bhante, tumhdisna slavantna tesa saddna nipphatti vatv mahjana maraamukh mocetu vaatti. Mava, rj amhe na jnti, mayampi ta na jnma, imesa pana saddna nipphatti jnma, sace rj amhe upasakamitv puccheyya, rjna nikkakha katv kathessmti. Tena hi, bhante, muhutta idheva hotha, aha rjna nessmti. Sdhu, mavti. So gantv rao tamattha rocetv rjna nesi. Atha rj bodhisatta vanditv ekamanta nisinno pucchi sacca kira tumhe may sutasaddna nipphatti jnthti? ma, mahrjti. Kathetha, bhanteti. Mahrja, ete purimabhave paresa rakkhitagopitesu dresu critta pajjitv brasismante catsu lohakumbhsu nibbatt pakkuthite khralohodake pheuddehaka paccamn tisa vassasahassni adho gantv kumbhitala hacca uddha rohant tisavassasahasseneva klena kumbhimukha disv bahi oloketv cattro jan catasso gth paripua katv vattukmpi tath ktu asakkont ekekameva akkhara vatv puna lohakumbhsuyeva nimugg. Tesu du-kra vatv nimuggasatto eva vattukmo ahosi
53. Dujjvitamajvimha ye sante na dadamhase;
vijjamnesu bhogesu, dpa nkamha attanoti.
Ta gtha paripua ktu nsakkhti vatv bodhisatto attano ena ta gtha paripua katv kathesi. Sessupi eseva nayo.
Tesu sa-kra vatv vattukmassa aya gth
54. Sahi vassasahassni, paripuni sabbaso;
niraye paccamnna, kad anto bhavissatti.
Na-kra vatv vattukmassa aya gth
55. Natthi anto kuto anto, na anto paidissati;
tad hi pakata ppa, mama tuyhaca mristi.
So-kra vatv vattukmassa aya gth
56. Soha nna ito gantv, yoni laddhna mnusi;
vada slasampanno, khmi kusala bahunti.
Tattha dujjvitanti ti duccaritni caranto dujjvita lmakajvita jvati nma, sopi tadeva sandhyha dujjvitamajvimhti. Ye sante na dadamhaseti ye maya deyyadhamme ca paigghake ca savijjamneyeva na dna dadimha. Dpa nkamha attanoti attano patiha na karimha. Paripunti annni anadhikni. Sabbasoti sabbkrena. Paccamnnanti amhka imasmi niraye paccamnna. Natthi antoti amhka asukakle nma mokkho bhavissatti eva klaparicchedo natthi. Kuto antoti kena kraena anto payissati. Na antoti anta dahukmnampi no dukkhassa anto na paidissati. Tad hi pakatanti tasmi kle mris mama ca tuyhaca pakata ppa pakaha kata atibahumeva kata. Tath hi pakatantipi pho, tena kraena kata, yenassa anto dahu na sakkti attho. Mristi may sadis, piylapanameta etesa. Nnti ekasatthe nipto, so aha ito gantv yoni mnusi laddhna vada slasampanno hutv ekaseneva bahu kusala karissmti ayamettha attho. Iti bodhisatto ekameka gtha vatv mahrja, so nerayikasatto ima gtha paripua katv vattukmo attano ppassa mahantatya tath kathetu nsakkhi, iti so attano kammavipka anubhavanto viravi. Tumhka etassa saddassa savanapaccay antaryo nma natthi, tumhe m bhyitthti rjna sapesi. Rj mahjana vissajjpetv suvaabheri carpetv yava viddhaspesi. Bodhisatto mahjanassa sotthi katv katipha vasitv tattheva gantv aparihnajjhno brahmaloke uppajji. Satth ima dhammadesana haritv saccni paksetv jtaka samodhnesi tad purohitassa jehantevsikamavo sriputto ahosi, tpaso pana ahameva ahosinti.
Lohakumbhijtakavaan catutth.