19. Catthe

Samuccti pikaraa, ko soti ha- sdhanamekamiccdi. Eka sdhana eka kiriya v paicca cyamnatti sambandho, kesanti ha- kiriysdhannanti, kenti ha- attarpabhedenti. Tattha devadatto bhujati tihati pacaticti sdhanampaicca kiriyna attarpabhedena cyamnat veditabb, dhave ca khadire ca palse ca chindti kiriyampaicca attarpabhedena sdhanna cyamnat veditabb.
Soti samuccayo bhavatti seso, kesanti ha- tulya balnamiccdi.
Tulyabalnanti imin visu padhnabhvena kiriybhisambandh aamanapekkhattamha.
Aniyatakkamayogapajjnanti kamo ca yogapajjaca, aniyata kamayogapajja yesa saddna tesa, yathetydin tatthodharaa dasseti, etthyamadhippyo ettha gavdna visu padhnabhvennayanakiriybhisambandh tulyabalat gavdna vuttakkameneva nayanbhv aniyatakkamat gavdna yugapadi nayanbhv aniyata yogapajjat ca hoti, tath aa tdisampti. Anu pacch padhnnurodhena (cayana) anvcayo, ta byajayati yattheccdi, tadanurodhenti tadanuguena, udharati yatheccdi, bhikkhgamanamettha padhnamantaragatt netara bahiragatt, ta karae yadi gvopi passati tpynayati, ettha tu gossnayana bhikkhanamapekkhate, netaramitarassa vinpi tena tadanuhnato. Itarassa itarena yo go itaretarayogo, so ca etdisoti ha- aamaeccdi.
Avayavappadhno cti sbhvikbhidhnasmatthiyenputhubhto ca, vuttivayena sriputtasaddo moggallnattho hoti moggallnasaddo sriputtatthopti aamaatthe padhnato yugapadyadhikaraavacane sati cattha samsoti so-yamadhikaraa samudyo ubhayapadnugata-ubhayatthavasena catubbidhopi yugapadi buddhiy gayhamno kadci ubbhtvayavabhedo teneva sbhvikbhidhnasmatthiyeneccevamavayavappadhno ca, nanu ca jananamaranti viruddhna kathamekenbhidhnanti vuccate- sabbopi saddo payujjamno (itar) tarenvadhraa vattate, tena ekeko saddo ekekassatthassa vcako, tathpi yath sriputtamoggallnti ettha bahuvacanassaathnupapattiy yugapadyadhikaraavacanat hot, tathtrpi bahuvacanassaathnupapattilakkhaena smatthiyena ekenpyabhidhna hoti. Iti hetumhi, yato evamavayavappadhno tatoti attho.
Bahuttti kicpi vkye nesa [vkyenevesa (potthake)] visu bahvatthat, na hi sriputtamnayti vutte moggallnasspi sampaccayo bhavati, tathpi yato vuttivisaye sahabhtnamevesa visu bahvatthat, tato tattha vacanyassa atthassa sakhytedena bahutta. Samharaa pikaraavasena saharaa samhro, so ceva veditabboti dassetumha aamaeccdi.
Ettha ca kicpi itartarayogassa samhrassa ca bhvarpatt adabbarpat, tathptartarayoge tu yath guavaca nna sukka vattha sukko kambalo sukk gvti nissayabhedato ligavacanasiddhi, tath taddhammnamabhidhnato nissayato ligavacana siddhi veditabb, sahatippadhnattcekavacananti yad bahunna samudyo tirohitvayavabhedo saghto pakkamyate, tad samhrocceva sahatippadhnatt ekavacana hotti attho. Tadanuhnatoti tassa karaato. Byatikaro missat, byatikara dasseti piccdin, pacceka parisamattiya vkyabahutta dasseti tattha hiccdi.
Cakkhuca sotaca, mukhaca nsik ca, hanu ca gv ca, chavi ca masaca lohitaca, nmaca rpaca, jar ca maraacti viggayha samso, samhre napusakanti (3-20) sabbattha napusakaliga, sydimhi mukha nsikanti-dsu sydsu rassoti (3-23) rasso. Alabhat gomukha iimo bherivises, ambara paavo, murajo mudago, maddavo mudago. Maddavavdana paavavdanaca sippamassa maddaviko paviko, samma kasata, ta hatthata, alasat ca ambaro ca, murajo ca, gomukho ca, sakho ca iimo ca, maddaviko ca, paviko ca, gtaca vditaca, sammaca tacti viggaho. Yugassa hit yogg go, tesamida yogga kasikamma, tassa aga. Tenha- kasibhananti, phlokasako, pcana patodo, yugo ca nagalacti viggaho. Piamyudhaviseso, asi ca satti ca tomaraca piacti viggaho. Camma saravraaphalaka, kalpo tra, paharaaca varaacti viggaho. Ahi ca nakulo ca, bro ca msiko ca, kko ca ulko ca, ngo ca supaocti viggaho. Sakhy ca parimaca sakhyparima, tattha parimasana yathdgho ca majjhimo ca dghamajjhima. Ekakaca dukacti viggaho, dukatikdsupi esevanayo.
Khuddajantu siy- nahi, athav khuddakova yo;
sata v pasate yesa, keci nakul api.
Ko ca patago ca, kuntho ca kipilliko ca, aso ca makaso ca, makkhik ca kipillikcti viggaho. Pacanacalti o rabbhikdna ruhsa. Urabbhe hantv jvatti orabbhiko, eva sesesu. Sna sunakha pacatti sapko, ven tacchak, rathakr cammakr. Sdhra samn, caraasaddo- ya idha gayhatti sambandho, yath sakamajjhayanya caryanti vatnyetesti carani, kahdivjhnyajjhayanni skhsaakni. Yasm etehi carati ariyasvako gacchati amata disa, tasm carani sldayo paarasa dhamm. Tenha- kahdhti-di, kahdhti pasiddhivasena kamtikkamenpi vutta, tato disaddena atisdayo gayhanti. Atisena bhradvjena kahena vutta vidantyadhyanti vti aasmiti (4-121) o, lopoti (4-123) lopo atis bhradvj kah. Kalpin vutta vidantyadhyanti vti, teneva o, kalp, kah di yesa te kahdayo, tehi ajjhenavisese ca purise ca upacrti sambandho.
Sldayoti-disaddena indriyasavardayo gayhanti. Slaca paaca, samatho ca vipassan ca vijj ca caraacti viggaho. Ekato ajjhayanametesti ekajjhayanni, pakahni vacanni pvacanni saddhammo, ekajjhayanni ca tni pvacanni ca tesa, dgho ca dghgamo ca majjhimo ca majjhimgamo ca, ekuttaro ca aguttargamo ca sayuttgamo ca, khandhako ca vibhagocti viggaho.
Tesanti imin ligavisesnanti chahiyantata dpeti, itth ca pum ca, ds ca dso ca, cvaraca piapto ca sensanaca gilnapaccayo bhesajjaparikkhro ca, tiaca kaho ca skh ca palso cti viggaho. Cheko dakkho, pubb ca parcti-din viggaho.
Pubbadakkhianti-dsu byajane dgharassti (1-33) rasso. Kso ca kuso ca usiro ca braaca, mujaca babbajacti viggaho. Khadiro ca palsocti-din ca, gajo ca gavajo cti-din ca, hatth ca goca asso ca vaavcti ca, haso ca balv cti-din ca, bako ca balkcti ca. Hiraaca suvao ca, mai ca sakho ca mutt ca veuriyo ca jtarpaca rajatacti ca, sli ca yavakocti-din ca, skaca suvacti-dinca, ksiyo ca kosalcti-din ca viggaho, janapadavcin ca bahuvacanant.
Ekavsaticcdino ekaca ta vsaticti visesanasamso v siy, ekaca vsati ca ekavsatti catthasamso v, samhre napusakattantu na pappoti, nnussanya liga sokanissayatt ligasseti loke napusakaligassehnabhidhnato napusakaliga na bhavissattyadhippyo, sabhparisyti pakato v samhre napusakaligamatra byabhicaratti dahabba.
Pubbappayogo-bhimatoti upasajjanasaakassa sydti pahamya niddihassa samse pubbanipto upasajjana pubbamiccanena (2-2-31) iho kamassa padhnabhvena vattumihattti sydisydinekatthanti (3-1) ettha sydti pahamniddihasssakhydino pubbamavahnato sydineti tatiyniddihassa pacchvahnato sydisydinti sutte paipiy padhnabhvena vattumihatt.
Parappayogo-bhimatoti heh vuttasuttena pubbanipte patte rjadantdsu parantmin (2-2-30) paranipto-bhimato, vacanenti- bahulanti vacanena, pubbak layuttassa parappayogo-bhimatoti rjadantdiphato ev-bhimato.
Kamampaccandarti imin padhnabhven-kkamassa vattumihattamha. Saro di yassa ta sardi, sakho ca dundubhi ca v ca, udukkhalaca musalo ca, dhanapati ca rmo ca kesavocti viggaho. Jadasadd jysaddasamnatth asakhy-jaca pati ca, daca paticti viggaho, avantayo ca assakca, aggi ca indocti viggaho, tanivsimhi gahite avanti ca assakocti ekattenapi viggaho vattati. Dvandasamso- ya dvandasadisatt dvando, dve ca dve ca padni dvandnti hi ubhayatthappadhno- ya dvandasaddo.