Paritta kahamryha, yath sde mahaave;
eva kustamgamma, sdhajvpi sdatti.
Kustoti cettha dassa tatta sugatoti ettha viya satasmti hotti ettha viya ca. Tath hi sdatti sata, aniccasseta adhivacana. Imin ucchedadihi vutt. Sataiti cettha avibhattiko niddeso. Sannisvesti parissamavinodanattha sabbaso nisdantesu, vissamamnesti attho, dakrassa vakra katv niddeso. Nisdananti nisdanakriy. Macaphdika v sana. Tahi nisdanti etthti nisdananti vuccati. Nisinnanti nisdanakriy eva. Ettha pana gate hite nisinne sutte jgarite bhsite tuhbhve sampajnakr hoti. Mtugmena saddhi raho mae tay nisinnanti kukkucca upadahatti-dsu cassa payogo veditabbo. Ettha hi gamana gabha, hna hita, nisdana nisanna, supana sutta, jgaraa jgarita, bhsana bhsitanti vuccati. Nisajjti nisdan. Gonisdoti gonisajjan. Upanisti upanisdati phala etthti upanis, kraa. Nisdetunti nisdpetu. Nisdetvti nisdpetv.
Bhve napusako eyyo, nisinnanti ravo pana;
vccaligo tiligo so, gatdsupyaya nayo.
Cada ycane. Ycana ajjhesana. Cadati. Mida meda medhhissu. Midati. Medati. Nida neda kucchsannikarisesu. Kucch garah. Sannikarisa vohraviseso. Nidati. Nedati. Bundi nisne. Nisna tejana tikkhat. Bundati. Bondi. Ettha ca bondti sarra. Tahi bundni tikkhni pisuapharusavcdni v pavriydni v ettha santti bondti vuccati, saogaparattepi ukrassokrdeso, ppakalyajanavasenesa attho dahabbo. Bondisaddassa sarravcakat pana
Nha puna na ca puna, na cpi apunappuna;
hatthibondi pavekkhmi, tath hi bhayatajjitoti-dsu
Dahabb. Imnissa nmni
Kyo deha sarraca, vapu bimbaca viggaha;
bondi gatta tanu ceva, attabhvo tathpadhi;
samussayoti cetni, dehanmni honti hi.
Vada viyattiya vcya. Vadati, vajjati. Vadeti, ovadati, ovadeti, paivadati. Abhivadati, anuvadati, upavadati, apavadati. Nivadati. Anipi yojetabbni. Tattha vajjantu bhonto ammanti pidassanato vajjatti pada vutta. Keci pana gar vajjetti rpa icchanti, ta upaparikkhitv yuttace gahetabba, upsako bhikkhu vadeti. Tena yogena janakya, ovadeti mahmunti ca dassanato vadeti ovadetti ca vutta. Sabbnetni suddhakattupadni. Ovdeti vdayati, vdpeti, vdpayati. Vajjento, vajjayanto, imni hetukattupadni. Kamme vadiyati, ovadiyati, vajjiyati. Vadiyamno, vajjamno, ovadiyamno, ovajjamno na karoti ssana iccdni bhavanti. Vdo, ovdo, paivdo, pavdo, abhivdana, anuvdo, upavdo, apavdo, vivdo, nivdana, vajja, vadana iccevamdni nmikapadni yojetabbni. Vaditu, vaditv, vivaditv iccevamdni ca tumantdni padni. Tattha vdoti kath. Vaditabba vattabbanti vajja, ki ta? Vacana. Etena saccavajjena, samagin smikena homti ettha hi vacana vajjanti vuccati. Vadanti etenti vadana, mukha. Mukhassa hi imni nmni
Vadana lapana tua, mukha massaca nana;
skardimukha tua-miti eyya visesato.
Tatra vadatti pit putta vadati. Apica vadatti bher vadati, nda mucatti attho. Esa nayo vajjatti etthpi. Tatrya padaml, vadati, vadanti. Vadasi, vadatha. Vadmi, vadma. Vadate, vadante. Vadase, vadavhe. Vade, vadamhe. Vadatu, vadantu. Vadhi, vada, vadatha. Vadmi, vadma. Vadata, vadanta. Vadassu, vadavho. Vade, vadmase. Vajjati, vajjanti. Vajjasi, vajjatha. Vajjmi, vajjma. Vajjate, vajjante. Vajjase, vajjavhe. Vajje, vajjamhe. Vajjatu vajjantu. Vajjhi, vajja, vajjatha. Vajjmi, vajjma. Vajjata, vajjanta. Vajjassu, vajjavho. Vajje, vajjmhase. Im dve padaml vadadhtussa vajjdesavasena vuttti dahabba. Atrya sukhumatthavinicchayo, mnussak ca dibb ca, triy vajjanti tvadeti pi. Ettha vajjantti ida suddhakattupada taddpakatt. Ki viya?
Udrayantu sakhapaav, vadantu ekapokkhar;
nadantu bhe- sannaddh, vagg vadantu dundubhti
Ettha udrayantu vadantudni viya. Tath hi ahakathya vajjantti vajjisti attavacane vattamnavacana veditabbanti suddhakattuvasena vivaraa kata, tasm disesu hnesu vadadhtussa vajjdeso dahabbo.
Sakh ca paav ceva, athopi diim bah;
antalikkhamhi vajjanti, disvnaccheraka nabheti
Ettha pana vajjantti hetukattupada taddpakatt. Taca kho vaasandhivisayatt vdayantti kritapadarpena siddha. Tath hi vdayantti padarpa patihapetv yakre pare saralopo kato, dyakrasaogassa jjakradvaya pubbakkharassa rassattaca bhavati. Tenha ahakathya vajjantti vdayantti hetukattuvasena vivaraa. Tath hi devat nabhe accheraka bhagavato yamakapihriya disv antalikkhe etni sakhapaavdni triyni vdayantti hetukattuvasena attho gahetabbo bhavati, tasm disesu hnesu vadassa vajjdeso na bhavati.
Kecettha vadeyyu antalikkhamhi vajjanti, disvnaccheraka nabheti etthpi vajjantti pada suddhakattupadameva, na hetukattupada vajjantti vdayantti vivarae katepi, tath hi ye kecime dihiparibbasn, idameva saccanti vivdayantti ca evampi viggayha vivdayantti ca evamdsu vadantipadena samnattha vdayantti padaca ssane dihanti? Tanna, disvti dassanakriyvacanato. Na hi sakhapaavdna pihriydidassana upapajjati dassanacittassa abhvatoti. Sacca, tathpi
Rdante drake disv, ubbiddh vipul dum;
sayamevonamitvna, upagacchanti draketi
Ettha viya upacaritatt upapajjateva dassanavacana. Tasm vajjantti vdayantti vivaraa suddhakattuvasena katanti? Tanna, heh
Sagtiyo ca vattanti, ambare anilajase;
cammanaddhni vdenti, disvnaccheraka nabheti
Iminn gthya vdentti vdayanti devatti saphasesassa atthavivaraassa hetukattuvasena katatt. Athpi vadeyyu sakh ca paav ceva, athopi diim bahti paccattavacanavasena vuttatt vajjantti pada kammavcakapadanti ce? Tampi na, kammavasena vivaraassa akatatt, kattuvasena pana katattti nihamettha gantabba.
Ayamettha vinicchayo veditabbo. Dvigaiko vadadhtu bhvdigaiko ca curdigaiko ca. So hi bhvdigae vattanto vadati vajjatti suddhakatturpni janetv vdeti, vdayati, vdpeti, vdpayatti cattri hetukatturpni janeti, curdigae pana vdeti, vdayatti suddhakatturpni janetv vdpeti, vdpayatti ca dve hetukatturpni janeti, tasm ssane vdenti vdayantti suddhakattupadni dissanti. Vadeyya, vadeyyu iccdi sabba neyya. Vajjeyya, vajjeyyu iccdi ca sabba neyya vajjdesavasena. Atha v vadeyya, vadeyyu, vajju. Pit mt ca te dajjunti padamiva. Ettha ca vajju v te na v vajju, natthi nsya rhanti pi nidassana. Vadeyyu vna vadeyyuvti attho. Vadeyysi, vajjsi, vajjesi iccapi. Vutto vajjsi vandana. Vajjesi kho tva vmra. Vadeyytha, vajjtha. Amma aroga vajjtha. Vadeyymi, vajjmi, vadeyyma, vajjma. Vadetha, vadera. Vadetho, vadeyyvho, vajjvho. Vadeyya, vajja, vadeyymhe, vajjmhe. Pubbe viya idhpi yakre pare saralopo dahabbo. Anipi upaparikkhitv gahetabbni. Idni parokkhdirpni kathayma. Vada, pvada, yath babhuva. Dakralope pva itipi rpa bhavati, paipa vadehi bhaddanteti ettha paipanti pada viya. Tath hi yo tumna sayameva pva iti pi dissati. Ettha pasaddo upasaggo dgha katv vutto pvadati pvacananti-dsu viya, pvti ca ida attavacana, ahakathya pana attavacana idanti jnantopi garu vattamnavacanavasena pvti vadatti vivaraamaksi disesu hnesu klavipallsavasena atthassa vattabbatt. yasmpi ca sriputto niddese yo tumna sayameva pvti pada nikkhipitv tum vuccati att, sayameva pvti sayameva attna pvadati, ahamasmi slasampannoti v vatasampannoti vti vattamnavacanena attha niddisi. Atha v pvti ida na kevala vadadhtuvaseneva nipphanna, atha kho udhtuvasenapi. Tath hi ida papubbassa usadde iti dhtussa payoge ukrassa okrdesa katv tato parokkhbhte akre pare okrassa vdesa tato ca sandhikicca katv sijjhati, tasm udhtussa vadadhtuy samnatthatt tannipphannarpassa ca vadadhtuy nipphannarpena samnarpatt sayameva attna pvadatti vadadhtuvasena niddisti dahabba. Idni vicchinn padaml ghayati. Vada, vadu. Vade, vadittha, vada, vadimha. Vadittha, vadire. Vadittho, vadivho. Vadi, vadimhe. Pvada, pva iccapi. Pvadu. Pvade, pvadittha. Pvada, pvadimha. Pvadittha, pvadire. Pvadittho, pvadivho. Pvadi, pvadimhe. Tath vajja, vajju iccdni parokkhrpni. Avad, avad. Avajj, avajj iccdni hiyyattanrpni. Avadi, vadi, avadu, vadu, avadisu, vadisu. Avajji, vajji iccdni ajjatanrpni. Vadissati, vadissanti. Vajjissati, vajjissanti iccdni bhavissantrpni. Avadiss, vadiss, avajjiss, vajjiss iccdni kltipattirpni. Sesni sabbnipi yathsambhava vitthretabbni. Y panettha vadadhtu viyattiya vcya vutt, s katthaci vadanta ekapokkhar. Bherivdakoti-dsu abyattasaddepi vattati upacaritavasenti dahabba. Vida e. a jnana. Vidati. Vedo. Vid. Krite vedeti. Vedayati. Saya abhi sacchikatv pavedeti. Vedayanti ca te tuhi, dev mnusak ubhoti payog. Tattha pavedetti bodheti peti pakseti. Vedoti vidati sukhumampi kraa jntti vedo, payeta nma. Vedehamunti ettha hi a vedoti vuccati. Vedoti v vedaganthassapi nma vidanti jnanti etena uccritamattena taddhra puggala brhmao ayanti, vidanti v etena brhma attan kattabbakiccanti vedo. So pana iruvedayajuvedasmavedavasena tividho. thabbaaveda pana patajjhsay na sikkhanti parpaghtasahitatt. Tasm piya tia vedna pragti vutta. Eteyeva chando, manto, sutti ca vuccanti.
Paya tuhiya vede, vedasaddo pavattati;
pvakepi ca so diho, jtasaddapurecaro.
Pacchnuge jtasadde, sati tuhajanepi ca;
vedag sabbadhammeti etthpi viditesu ca.
Vidti paitamanusso. So hi yathsabhvato kammaca phalaca kusaldibhede ca dhamme vidatti vidti vuccati. Ruda assuvimocane, sakammikavasenimiss attho gahetabbo. Rodati, rudati iccapi. Rua. Rudita. Rodana. Rodanto. Rodamno. Rodant. Rodamn. Rudamukh. Ruda. Rudanto. Tattha rodatti ki rodati? Mata putta v bhtara v rodati. Tatrya pi nha bhante eta rodmi, ya ma bhante bhagav evamha. Aya panettha attho ya ma bhante bhagav evamha, aha eta bhagavato bykaraa na parodmi na paridevmi na anutthunmti eva sakammikavasenattho veditabbo, na assumucanamattena.
Mata v amma rodanti, yo v jva na dissati;
jvanta amma passanti, kasm ma amma rodasti
Ayacettha payogoti idamahakathvacana. Ida pana kvacana yath sakammak dhtusadd atthavisesavasena akammak honti vibuddho puriso vibuddho kamalasaoti, eva atthavisesavasena akammakpi sakammak hontti dassetu na paridevmi na anutthunmti ha. Anutthunasaddo sakammakavasena payujjati purni anutthunanti-dsu. Ayacettha payogoti imin gthya anutthunana rudana adhippetanti dassetti.
Dalidda duggatiya. Dukkhassa gati patihti duggatti aya attho apya duggativinipta niraya upapajjatti-dsu yujjati, idha pana ida attha aggahetv ao attho gahetabbo. Katha duggatti? Dukkhena kicchena gati gamana annapndilbho duggatti. Daliddati. Daliddo, dalidd, dliddiya. Tattha daliddatti sabba icchiticchita para ycitv eva dukkhena adhigacchati, na aycitvti attho. Duliddoti duggatamanusso. Daliddti duggat nr. Daliddassa bhvo dliddiya. Ettha ca sabbameva daliddatti lokikappayogadassanato daliddatti kriypada vibhvita. Ssane pana ta kriypada na gata, daliddo daliddti nmapadniyeva gatni. Angatampi ta nthatti padamiva ssannulomatt gahetabbameva. Gar pana kaccyanamatavasena dala duggatimhti duggativcakadaladhtuto iddapaccaya katv daliddoti nmapada dassesu. Tuda byathane. Tudati, vitudati. Kammani tujjati, vitujjamno, vedanbhibhunnoti rpni.
Tudanti vchi jan asaat,
sarehi sagmagatava kujara;
sutvna vkya pharusa udrita,
adhivsaye bhikkhu aduhacitto.
Nuda perae. Peraa cuikaraa pisana, nudati, panudati. Panudana. Vidi lbhe. Vindati. Uht vindate dhana. Govindo. Khadi parighte. Parighta samantato hanana. Khandati.
Dakrantadhturpni.