5. Indriyavibhago

1. Abhidhammabhjanya

219. Bvsatindriyni cakkhundriya, sotindriya, ghnindriya, jivhindriya, kyindriya, manindriya, itthindriya, purisindriya, jvitindriya, sukhindriya, dukkhindriya, somanassindriya, domanassindriya, upekkhindriya, saddhindriya vriyindriya [viriyindriya (s. sy.)], satindriya, samdhindriya, paindriya, anataassmtindriya, aindriya, atvindriya.
220. Tattha katama cakkhundriya? Ya cakkhu catunna mahbhtna updya pasdope suo gmopeso ida vuccati cakkhundriya.
Tattha katama sotindriyape ghnindriyape jivhindriyape kyindriya? Yo kyo catunna mahbhtna updya pasdope suo gmopeso ida vuccati kyindriya.
Tattha katama manindriya? Ekavidhena manindriya phassasampayutta. Duvidhena manindriya atthi sahetuka, atthi ahetuka. Tividhena manindriya atthi kusala, atthi akusala, atthi abykata. Catubbidhena manindriya atthi kmvacara, atthi rpvacara, atthi arpvacara, atthi apariypanna. Pacavidhena manindriya atthi sukhindriyasampayutta, atthi dukkhindriyasampayutta, atthi somanassindriyasampayutta, atthi domanassindriyasampayutta, atthi upekkhindriyasampayutta Chabbidhena manindriya cakkhuviape manovia. Eva chabbidhena manindriya.
Sattavidhena manindriya cakkhuviape kyavia, manodhtu, manoviadhtu. Eva sattavidhena manindriya.
Ahavidhena manindriya cakkhuviape kyavia atthi sukhasahagata, atthi dukkhasahagata, manodhtu, manoviadhtu. Eva ahavidhena manindriya.
Navavidhena manindriya cakkhuviape kyavia, manodhtu, manoviadhtu atthi kusal, atthi akusal, atthi abykat. Eva navavidhena manindriya.
Dasavidhena manindriya cakkhuviape kyavia atthi sukhasahagata, atthi dukkhasahagata, manodhtu, manoviadhtu atthi kusal, atthi akusal, atthi abykat. Eva dasavidhena manindriyape eva bahuvidhena manindriya. Ida vuccati manindriya.
Tattha katama itthindriya? Ya itthiy itthiliga itthinimitta itthikutta itthkappo itthatta itthibhvo ida vuccati itthindriya.
Tattha katama purisindriya? Ya purisassa purisaliga purisanimitta purisakutta puriskappo purisatta purisabhvo ida vuccati purisindriya.
Tattha katama jvitindriya? Jvitindriya duvidhena atthi rpajvitindriya, atthi arpajvitindriya.
Tattha katama rpajvitindriya? Yo tesa rpna dhammna yu hiti yapan ypan iriyan vattan plan jvita jvitindriya ida vuccati rpajvitindriya.
Tattha katama arpajvitindriya? Yo tesa arpna dhammna yu hiti yapan ypan iriyan vattan plan jvita jvitindriya ida vuccati arpajvatindriya. Ida vuccati jvitindriya.
Tattha katama sukhindriya? Ya kyika sta kyika sukha kyasamphassaja sta sukha vedayita kyasamphassaj st sukh vedan ida vuccati sukhindriya.
Tattha katama dukkhindriya? Ya kyika asta kyika dukkha kyasamphassaja asta dukkha vedayita kyasamphassaj ast dukkh vedan ida vuccati dukkhindriya.
Tattha katama somanassindriya? Ya cetasika sta cetasika sukha cetosamphassaja sta sukha vedayita cetosamphassaj st sukh vedan ida vuccati somanassindriya.
Tattha katama domanassindriya? Ya cetasika asta cetasika dukkha cetosamphassaja asta dukkha vedayita cetosamphassaj ast dukkh vedan ida vuccati domanassindriya.
Tattha katama upekkhindriya? Ya cetasika neva sta nsta cetosamphassaja adukkhamasukha vedayita cetosamphassaj adukkhamasukh vedan ida vuccati upekkhindriya.
Tattha katama saddhindriya? Y saddh saddahan okappan abhippasdo saddh saddhindriya saddhbala ida vuccati saddhindriya.
Tattha katama vriyindriya? Yo cetasiko vriyrambho nikkamo parakkamo uyymo vymo ussho ussoh thmo hiti asithilaparakkamat anikkhittachandat anikkhittadhurat dhurasampaggho vriya vriyindriya vriyabala ida vuccati vriyindriya.
Tattha katama satindriya? Y sati anussati paissati sati saraat dhraat apilpanat asammussanat sati satindriya satibala sammsati ida vuccati satindriya.
Tattha katama samdhindriya? Y cittassa hiti sahiti avahiti avishro avikkhepo avishaamnasat samatho samdhindriya samdhibala sammsamdhi ida vuccati samdhindriya.
Tattha katama paindriya? Y pa pajnanpe amoho dhammavicayo sammdihi ida vuccati paindriya.
Tattha katama anataassmtindriya? Y tesa dhammna anatna adihna appattna aviditna asacchikatna sacchikiriyya pa pajnanpe amoho dhammavicayo sammdihi dhammavicayasambojjhago maggaga maggapariypanna ida vuccati anataassmtindriya.
Tattha katama aindriya? Y tesa dhammna tna dihna pattna viditna sacchikatna sacchikiriyya pa pajnanpe amoho dhammavicayo sammdihi dhammavicayasambojjhago maggaga maggapariypanna ida vuccati aindriya.
Tattha katama atvindriya? Y tesa dhammna atvna dihna pattna viditna sacchikatna sacchikiriyya pa pajnanpe amoho dhammavicayo sammdihi dhammavicayasambojjhago maggaga maggapariypanna ida vuccati atvindriya.

Abhidhammabhjanya.