[CPD Classification 2.5.14]
[PTS Vol Bu - ] [\z Bv /] [\f I /]
[BJT Vol Bu - ] [\z Bv /] [\w I /]
[BJT Page 002] [\x   2/]
[PTS Page 001] [\q   1/]
 
Suttantapiñake khuddakanikàye
Buddhavaüsapàëi

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
 
 

Ratanacaïkamanakaõóo


 



1. Brahmà ca lokàdhipatã sahampati1
Kata¤jalã anadhivaraü ayàvatha
Santãdha sattà apparajakkhajàtikà2
Desehi dhammaü anukampimaü pajaü.

2. Sampannavijjàcaraõassa tàdino
Jutindharassantimadehadhàrino
Tathàgatassappañipuggalassa
Uppajji kàru¤¤atà sabbasatte.

3. Na hete jànanti sadevamànusà
Buddho ayaü kãdisako naruttamo
Iddhibalaü pa¤¤àbala¤ca kãdisaü buddhibalaü lokahitassa kãdisaü.

4. Na hete jànanti sadevamànusà
Buddho ayaü ãdisako naruttamo
Iddhibalaü pa¤¤àbala¤ca ãdisaü3
Buddhabalaü lokahitassa ãdisaü3

5. Handàhaü dassayissàmi - buddhabalaü anuttaraü4
Caïkamaü màpayissàmi - nahe ratanamaõóitaü5

1. Sahampatã, machasaü, sãmu, mavi 4. Buddhabalamanuttara - machasaü, mavi.
2. Sattàpparajakkhajàtikà - machasaü, mavi 5. Sabbaratanamaõóitaü - mavi
3. Edisaü - machasaü, mavi
[BJT Page 4] [\x   4/]

6. Bhummà mahàràjikà tàvatiüsà
Yàmà ca devà tusità ca nimmità
Paranimmità yepi ca brahmakàyikà
ânandità vipulamakaüsu ghosaü.
[PTS Page 002] [\q   2/]
7. Obhàsità ca pañhavã sadevakà
Puthå ca lokantarikà asaüvutà
Tamo ca tibbo vihato tadà ahå
Disvàna accherakaü pàñihãraü.

8. Sadevagandhabbamanussarakkhase
âbhà uëàrà vipulà ajàyata
Imasmiü loke parasmi¤cohayasmiü1
Adho'pi uddhaü tiriya¤ca vitthataü.

9. Sattuttamo anadhivaro vinàyako
Satthà ahå devamanussapåjito
Mahànubhàvo satapu¤¤alakkhaõo
Dassesi accherakaü pàñihãraü

10. So yàcito devavarena cakkhumà
Atthaü samekkhitva tadà naruttamo
Caïkamaü tattha 2 màpayi lokanàyako
Suniññhitaü sabbaratanànimmitaü.

11. Iddhi ca àdesana nusàsanã
Tipàñihãre bhagavà vasã ahå
Caïkamaü màpayi lokanàyako
Suniññhitaü sabbaratananimmitaü.

12. Dasasahassã lokadhàtuyà sinerupabbatuttame
Thambhe'va dassesi pañipàñiyà caïkame ratanàmaye

13. Dasasahassã atikkamma caïkamaü màpayã jino
Sabbasovaõõamayà3 passe caïkame ratanàmaye

1. Parasmi¤cobhaye - mavi, cåhaye - syà
2. Tattha iti - machasaü natthi
3. Sabbasoõõamayà - machasaü
 

[BJT Page 6] [\x   6/]

14. Tulàsaïghàñànuvaggà sovaõõaphalakatthatà
Vedikà sabbasovaõõà1 dubhato passesu nimmità

15. Maõimuttà vàlukàkiõõà2nimmità ratanàmayà
Obhàseti disà sabbà sataraüsã'va uggato.

16. Tasmiü caïkamane dhãro dvattiüsavaralakkhaõo
Virocamàno sambuddho caïkame caïkamã jino.

17. Dibbaü mandàravaü pupphaü padumaü pàricchattakaü3
Caïkamane okiranti sabbe devà samàgatà.

18. Passanti taü devasaïghà dasasahassã pamodità
Namassamànà nipatanti tuññhahaññhà pamodità.

19. Tàvatiüsà ca yàmà ca tusità cà'pi devatà
Nimmànaratino devà ye devà vasavattino
Udaggavittà sumanà passanti lokanàyakaü.

20. Sadevagandhabbamanussarakkhasà
Nàgà supaõõà athavà'pi rakkhasà
[PTS Page 003] [\q   3/]
Passanti taü lokahitànukampakaü
Nabhe'va accuggatacandamaõóalaü.

21. âbhassarà subhakiõõà
Vehapphalà akaniññhà ca devatà
Susuddha sukkavatthavasanà4
Tiññhanti pa¤jalãkatà.

22. Mu¤canti pupphaü pana 5 pa¤cavaõõikaü
Mandàravaü candanavuõõamissitaü
Bhamenti celàni ca ambare tadà
Aho jino lokahitànukampako.

23. Tuvaü satthà ca ketu ca dhajo yåpo ca pàõinaü
Paràyano patiññhà6 ca dãpo ca dipaduttamo7

1. Sabbà sovaõõa-sãmu 5. Supaphàni và-pu
2. Vàlikàkiõõà-machasaü, maci 6. Patiññho-sãmu 3. Pàrichatatakaü-machasaü 7. Dvãpaduttamo-machasaü, sãmu
4. Susuddhasukkavasanà-pu
 

[BJT Page 8] [\x   8/]

24. Dasasahassãlokadhàtuyà devatàyo mahiddhikà
Parivàretvà namassanti tuññhahaññhà pamodità.

25. Devatà devaka¤¤à ca pasantà tuññhamànasà
Pa¤cavaõõikapupphehi påjayanti naràsabhaü.

26. Passanti taü devasaïghà pasannà tuññhamànasà
Pa¤cavaõõikapupphehi påjayanti naràsabhaü.

27. Aho acchariyaü loke abbhutaü lomahaüsanaü
Na medisaü bhåtapubbaü accheraü lomahaüsanaü.

28. Sakaü sakaü hi1 bhavane nisãditvàna devatà
Hasanti tà2 mahàhasitaü disvànaccherakaü nabhe.

29. âkàsaññhà ca bhåmaññhà tiõapanthanivàsino3
Kata¤jalã namassanti tuññhahaññhàpamodità.

30. Ye'pi dãghàyukà nàgà pu¤¤avanto mahiddhikà
Pamodità namassanti påjayanti naruttamaü.

31. Saïgãtiyo pavattenti ambare anila¤jase
Cammanaddhàni vàdenti disvànaccherakaü nabhe.

32. Saïkhà ca paõavà ceva atho deõóimà4 bahå
Antalikkhasmiü vajjenti 5 disvànaccherakaü nabhe.

33. Abbhuto vata no ajja uppajji lomahaüsano
Dhuvaü atthasiddhiü 6 labhàma khaõo no pañipàdito.

34. Buddho'ti tesaü sutvàna pãti uppajji tàvade
Buddho buddho'ti kathayantà tiññhanti pa¤jalã katà.

35. Hiükàraü sàdhukàra¤ca 7 ukkuññhiü sampasàdanaü 8
Pajà ca vividhà gagane vattenti 9 pa¤jalãkatà.

1. Sakasakamhi-machasaü sakaü sakamhi-sãmu. Mavi. 6. Dhuvamatthasiddhiü-machasaü
2. Hasanti-sãmu 7. Hiïkàrà, sàdhåkàrà ca-machasaü
3. Tiõapiññhanivàsano-sãmu 8. Ukkuññhisampahaüsanaü-machasaü
4. ôiõaóimà-machasaü 9. Ukkuññhisampahaüsanaü-machasaü
5. Vajjanti-machasaü
 

[BJT Page 10] [\x  10/]

36. Gàyanti selenti ca vàdayanti ca
Bhujàni poñhenti1 ca naccayanti ca
Mu¤canti pupphaü pana pa¤cavaõõikaü
Mandàravaü candanacuõõamissitaü.
[PTS Page 004] [\q   4/]
37. Yathà tuyhaü mahàvãra pàdesu cakkalakkhaõaü
Dhajavajirapatàkà2 vaóóhamànaïkusàcitaü

38. Råpe sãlasamàdhimhi pa¤¤àya ca asàdiso
Vimuttiyà asamasamo dhammacakkappavattane

39. Dasanàgabalaü kàye tuyhaü pàkatikaü balaü
Iddhibalena asamo dhammacakkappavattane.

40. Evaü sabbaguõopetaü sabbaïgasamupàgataü
Mahàmuniü kàruõikaü lokanàthaü namassatha.

41. Abhivàdanaü thomana¤ca vandana¤ca pasaüsanaü
Namassana¤ca påja¤ca sabbaü arahasã tuvaü.

42. Ye keci loke vandaneyyà
Vandanaü arahanti ye
Sabbaseññho mahàvãra
Sadiso te na vijjati.

43. Sàriputto mahàpa¤¤o samàdhijjhànakovido
Gijjhakåñe ñhitoyeva passati lokanàyakaü.

44. Suphullaü sàlaràjaü va 3 candaüva gagane yathà
Majjhantike'va 4 suriyaü oloketi naràsabhaü

45. Jalantaü dãparukkhaü'va taruõasuriyaü'va 5 uggataü.
Byàmappabhànura¤jitaü dhãraü passati nàyakaü.

46. Pa¤cannaü bhikkhusatànaü katakiccànatàdinaü
Khãõàsavànaü vimalànaü khaõena sannipàtayi.

1. Pothenti-machasaü 4. Majjhanahikeva-machasaü
2. Pañàkà-machasaü 5. Såriyaü'va-machasaü
3. Suphullasàlaràjaüva-mavi.
 

[BJT Page 12] [\x  12/]

47. Lokappasàdanaü1 nàma pàñibhãraü nidassayi
Amhe'pi tattha gamissàma 2 vandissàma mayaü jinaü.

48. Etha sabbe samàgantvà pucchissàma mayaü jinaü.
Kaïkhaü vinodayissàma passitvà lokanàyakaü.

49. Sàdhåti te pañissutvà nipakà saüvutindiyà
Pattacãvaramàdàya taramànà upàgamuü3

50. Khãõàsavehi vimalehi dantehi uttame dame
Sàriputto mahàpa¤¤o iddhiyà upasaïkami.

51. Tehi bhikkhåhi parivuto sàriputto mahàgaõã.
Jalanto devo gagane'va 4 iddhiyà upasaïkamã.

52. Ukkàsita¤ca khipitaü5 ajjhupekkhitva 6 subbatà
Sagàravà sappatissà sambuddhaü upasaïkamuü.

53. Upasaïkamitvà passanti sayambhuü lokanàyakaü
Nabhe accuggataü dhãraü candaü'ca gagane yathà.

54. Jalantaü dãparukkhaü'va vijjuü'va7 gagane yathà
Majjhantike'va suriyaü passanti lokanàyakaü.

55. Pa¤cabhikkhusatà sabbe passanti lokanàyakaü
Rahadamiva vippasannaü salilaü suphulla padumaü yathà8
[PTS Page 005] [\q   5/]
56. A¤jaliü paggahetvàna tuññhahaññhà9 pamodità
Namassamànà nipatanti satthuno cakkalakkhaõe.

57. Sàriputto mahàpa¤¤o koraõóasamasàdino
Samàdhijjhànakusalo vandati10 lokanàyakaü.

1. Lokappasàdakaü-på 2. Gantvàna-machasaü 3. Måpàgamuü-mavi. 4. Laëanetà, devo'va gagane-machasaü 5. Khipita¤ca-syà 6 ajjhåpekkhiya-machasaü 7. Vijjåva-sãmu 8. Suphullaü padumaü yathà-machasaü, sãmu, pu. 9. Bhaññhatuññhà-mavi. 10. Vandate-machasaü.
 

[BJT Page 14] [\x  14/]

58. Gajjità1 kàlamegho'va nãluppalasamasàdiso
Iddhibalena 2 asamo moggallàno mahiddhiko.

59. Mahàkassapo'pi ca thero uttattakanakasantibho
Dhutaguõe agganikkhitto thomito satthu vaõõito.

60. Dibbakkhånaü yo aggo anuruddho mahàgaõã
¥àtiseññho bhagavato avidåre'va tiññhati.

61. âpattianàpattiyà satekicchàya 3 kovido
Vinaye agganikkhitto upàli satthu vaõõito.

62. Sukhumanipuõatthapañividdho kathikànaü pavaro gaõã
Isi mantàniyà putto puõõo nàmà'ti vissuto.

63. Etesaü cittama¤¤àya opammakusalo muni
Kaïkhacchedo mahàvãro kathesi attano guõaü.

64. Cattàro te asaïkheyyà koñi yesaü na ¤àyati
Sattakàyo ca àkàso cakkavàëà ca nantakà
Buddha¤àõaü appameyyaü na sakkà ete vijànituü.

65. Kiü etaü acchariyaü loke yaü me iddhivikubbanaü
A¤¤e bahå acchariyà abbhutà lomahaüsanà.

66. Yadà'haü tusite kàye santusito nàmahaü tadà
Dasasahassã samàgamma yàvanti pa¤jalã mamaü.

67. Kàlo'yaü te 4 mahàvãra uppajjamàtukucchiyaü
Sadevakaü tàrayanto bujjhassu amataü padaü.

1. Gajjito-sãmu. 2. Iddhivisaye-mavi. 3. Satikicchàya-pu 4. Kàlo kho te-machasaü, kàlo deva-sãmu, kàlo te-pu.
 

[BJT Page 16] [\x  16/]

68. Tusità kàyà cavitvàna yadà okkamã1 kucchiyaü
Dasasahassãlokadhàtu kampittha dharaõã tadà.

69. Yadà'haü màtukucchito sampajàno'va nikkhamiü
Sàdhukàraü pavattentã 2 dasasahassã pakampatha 3.

70. Okkanti 4 me samo natthi jàtito abhinikkhame
Sambodhiyaü ahaü seññho dhammacakkappavattane.

71. Aho acchariyaü loke buddhànaü guõamahantatà
Dasasahassãlokadhàtu chappakàraü pakampatha
Obhàso ca mahà àsi accheraü lomahaüsanaü.

72. Bhagavà ca tamhi samaye lonajeññho naràsabho
Sadevakaü dassayanto iddhiyà caïkamã jino.

73. Caïkame caïkakamanto'va kathesi lokanàyako
Antarà na nivatteti catuhatthe caïkame yathà5.
[PTS Page 006] [\q   6/]
74. Sàriputto mahàpa¤¤o samàdhijjhànakovido
Pa¤¤àya pàramãppanno 6 pucchati lokanàyakaü.

75. Kãdiso te mahàvãra abhinãhàro naràsabha
Kamhã kàle tayà dhira patthità bodhimuttamà.

76. Dànaü sãlaü ca nekkhammaü pa¤¤àviriyaü ca kãdisaü
Khantisaccamadhiññhànaü mettupekkhà ca kãdisà.

1. Okkami-sãmu. 2. Pavattenti-machasaü. 3. Pakamapittha-mavi. 4. Okkantiü-machasaü 5. Tadà-sãmu. 6. Pàrappatto'pi, sãmu.
 

[BJT Page 18] [\x  18/]

77. Dasapàramã tayà dhãra kãdisà1 lokanàyaka
Kathaü upapàramã puõõà paramatthapàramã kathaü.

78. Tassa puññho viyàkàsi 2 karavãkamadhuraü giro3
Nibbàpayanto hadayaü hàsayanto sadevakaü.

79. Atãtabuddhànaü jinànaü desitaü
Nikãëitaü4 buddhaparamparàgataü
Pubbenivàsànugatàya buddhiyà
Pakàsayã lokahitaü sadevake.

80. Pãtipàmojjajananaü sokasallavinodanaü
Sabbasampattipañilàbhaü cittikatvà suõotha 5 me

81. Madanimmadanaü sokanudaü saüsàraparimocanaü6
Sabbadukkhakkhayaü maggaü sakkaccaü pañipajjathà'ti.

Ratanacaïkamanakaõóo niññhito.

1. Kãdisi-machasaü.
2. Vyàkàyi-sãmu.
3. Karavikamadhuragiro-machasaü.
4. Nikãlitaü(machasaü).
5. Punàtha-machasaü,
6. Saüsàramochanaü-sãmu, saüsàrasamatikkamaü-pu.