Kathaü adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü:
Nekkhammàdhipatattà1 pa¤¤à kàmacchandato sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe4 ¤àõaü, abyàpàdàdhipatattà pa¤¤à byàpàdato sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, àlokasa¤¤àdhipatattà [PTS Page 108] [\q 108/]      pa¤¤à thinamiddhato sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, avikkhepàdhipatattà pa¤¤à uddhaccato sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, dhammavavatthànàdhipatattà pa¤¤à vicikicchàya sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe4 ¤àõaü, ¤àõàdhipatattà pa¤¤à avijjàya sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe4 ¤àõaü, pàmojjàdhipatattà pa¤¤à aratiyà sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe4 ¤àõaü, pañhamajjhànàdhipatattà pa¤¤à nãvaraõehi sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, dutiyena jhànenàdhipatatti pa¤¤à nãvaraõehi vitakkavicàrena kampatãti samathabalaü sa¤¤à vivaññatãti adhipatattàpa¤¤à sa¤¤à vivaññe ¤àõaü tatiyena jhànenàdhipatti pa¤¤ànãvaraõe pãtiyà na kampatãti samathabalaügha sa¤¤à vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤à vivaññe ¤àõaü catutthena jhànenàdhipatatti pa¤¤à nãvaraõe sukhadukkhe na kampatãti samathabalaü, àkàsàna¤càyatana samàpattiyà råpasa¤¤àya pañighasa¤¤àya nànattasa¤¤àya na kampatãti samathabalaü. Vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àya na kampatãti samaphabalaü, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àya na kampatãti samathabalaü. Neva sa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àya na kampatãti samathabalaü, uddhacceuddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampati, na calati, na vedhatãti samathabalaü nãvaraõehi sa¤¤à vivaññatãti adhipatattàpa¤¤à sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Arahatta maggattà pa¤¤à sabbakilesehi sa¤¤àya vivaññatãti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Taü ¤àtaññhena ¤àõaü. Pajànanaññhena pa¤¤à. Tena vuccati: ' adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõa. '

Kathaü nànatte pa¤¤à cetovivaññe ¤àõaü:

Kàmacchando nànattaü, nekkhammaü5 ekattaü, nekkhammekattaü cetayato kàmacchandato cittaü vivaññatãti2 nànatte pa¤¤àcetovivaññe ¤àõaü. Byàpàdo nànattaü, abyàpàdo ekattaü, abyàpàdekattaü cetayato byàpàdato cittaü vivaññatãti nànatte pa¤¤à cetovivaññe ¤àõaü. Thinamiddhaü nànattaü, alokasa¤¤à ekattaü, àlokasa¤¤ekattaü cetayato thinamiddhato cittaü vivaññatãti nànatte pa¤¤à tetovivaññe ¤àõaü. Thinamiddhaü nànattaü, alokasa¤¤à ekattaü. âlokasa¤¤ekatta cetayato thinamiddhato cittaü vivaññatãti nànatte pa¤¤à cetovivaññe ¤àõaü. Avikkhepàdhipattaàlokasa¤¤ekattaü cetayato àlokasa¤¤ekattaü sa¤¤àvivaññe ¤àõaü. Dhammavavatthànàdhipattaàlokasa¤¤ekattà vicikicchàya sa¤¤àya vivaññatãti dhammavavatthànàdhipatta àloka sa¤¤àya vivaññatãti ¤àõaü. ¥àõàdhipatattaàlokasa¤¤ekatta avijjàya sa¤¤àya vivaññatãti dhammavavatthànàdhipatta àloka sa¤¤àya vivaññatiti adhipatattà pa¤¤à sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, pàmojjàdhipattaàlokasa¤¤ekattaü aratiyà sa¤¤àya vivaññatiti pàmojjadhipatta àlokasa¤¤ekattà sa¤¤àvivaññe ¤àõaü, pañhamajjhànàdhipattaàlokasa¤¤ekatta nãvaraõehi sa¤¤à vivaññatãti pañhamajjhànàdhipattaàlokasa¤¤ekatta sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Dutiyanajhànenaàlokasa¤¤ekatta nãvaraõe na kampatãti samathabalaü sa¤¤à vivaññatãti àlokasa¤¤ekatta sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Tatiyena jhànena pãtiyà na kampatãti samathabalaü sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Catutthena jhànena sukhadukkhe na kampatita samathabalaü adhipatattàpa¤¤ààlokasa¤¤ekattaü sa¤¤a vivaññe ¤àõaü. âkàsàna¤càyatana samàpattiyà råpasa¤¤àya pañighasa¤¤àya nànattaya¤¤àya na kampatãti samathabalaü sa¤¤à vivaññe¤àõaü. Vu¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àya na kampatiti samathabalaü adhipatattàpa¤¤ààlokasa¤¤ekattaü pa¤¤à tetovivaññe ¤àõaü. âki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àya na kampatãti samathabalaü adhipatattààlokasa¤¤ekattaü cetayato vivaññe ¤àõaü. Nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àya na kampatãti samathabalaü adhipatattààlokasa¤¤ekattaü sa¤¤à vivaññe ¤àõaü. Arahatta maggattà ekattaü. Arahattamaggekattaü cetayato sabbakilesehi cittaü vivaññatãti nànatte pa¤¤à cetovivaññe ¤àõaü.

Taü ¤àtaññhena ¤àõaü, pajànanaññhena pa¤¤à. Tena vuccati: 'nànatte pa¤¤à cetovivaññe ¤àõaü. '

1. Nekkhammàdhipavattà -sa 2. Vivattatãti - sã1. 2 3. Adhipavattà - sa 4. Sa¤¤àvivatte-sã1, 2 5. Nikkhammaü-sã1, 2 6. Nànatte- sã2.

[BJT Page 206] [\x 206/]

Kathaü adhiññhàne pa¤¤à cittavivaññe ¤àõaü:

Kàmaccandaü pajahanto nekkhammavasena cittaü adiññhàtãti adhiññhàne pa¤¤à cittavivaññe¤àõaü. Byàpàdaü [PTS Page 109] [\q 109/]      pajahanto abyàpàdavasena cittaü adhiññhàtãti adiññhànepa¤¤à cittavivaññe ¤àõaü. Thinamiddhaü pajahanto àlokasa¤¤àvasena cittaü adhiññhàtãti adhiññhàne pa¤¤à cittavivaññe ¤àõaü. -Pesabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaü adhiññhàtãti adiññhàne pa¤¤à cittavivaññe ¤àõaü.

Taü ¤àtaññhena ¤àõaü, pajànanaññhena pa¤¤à. Tena vuccati: 'adhiññhàne pa¤¤à cittavivaññe ¤àõaü'.

Kathaü su¤¤ate pa¤¤a ¤àõavivaññe ¤àõaü:

Cakkhuü su¤¤aü1 attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato cakkhàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. 'Sotaü su¤¤aü1 attena và attaniyena
Và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato cakkhàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. 'Ghànaü su¤¤aü1 attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato cakkhàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. 'Jivhà su¤¤o attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato cakkhàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. 'Kàyo su¤¤o attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato cakkhàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. 'Mano su¤¤o attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và aviparinàmadhammena vàti yathàbhåtaü jànato2 passato mànàbhinivesato3 ¤àõaü vivaññatãti su¤¤ate pa¤¤à ¤àõavivaññe ¤àõaü. '

Kathaü vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü:

Nekkhammena kàmacchandaü vossajjatãti vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü, abyàpàdena vyàpàdaü vossajjatãti vossaggo pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü, àlokasa¤¤àya thãnamiddhaü vossajjatã'ti vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü. Avikkhepena uddhaccaü vossajjatãti vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü, dammavavatthànena vicikicchaü vossajjatãti vossagge pa¤¤à [PTS Page 110] [\q 110/]      vimokkhavivaññe ¤àõaü -pe-arahattamaggena sabbakilese vossajjatãti vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü.

Taü ¤àtaññhena ¤àõaü. Pajànanaññhena pa¤¤à. Te vuccati: ' vossagge pa¤¤à vimokkhavivaññe ¤àõaü'.

1. Cakkhu su¤¤aü- machasaü'sa 2. Pajànato-syà. 3. Passato va kàmàbhinivesato-syà.
 

[BJT Page 208] [\x 208/]

Kathaü tathaññhe pa¤¤à saccavivaññe ¤àõaü:

Dukkhassa pãëanaññhaü saïkhataññhaü santàpaññhaü viparinàmaññhaü parijànanto vivaññatãti tathaññhepa¤¤à saccavivaññe ¤àõaü, samudayassa àyåhanaññhaü nidànaññhaü sa¤¤ogaññhaü paëibodhaññhaü pajahanto vivaññatãti tathaññhe pa¤¤à saccavivaññe ¤àõaü, nirodhassa nissaraõaññhaü vivekaññhaü asaïkhataññhaü amataññhaü sacchikaronto vivaññatãti tathaññhe pa¤¤àsaccavivaññe ¤àõaü, maggassa niyyànaññhaü hetuññhaü1 dassanaññhaü àdhipateyyaññhaü bhàvento vivaññatãti tathaññhe pa¤¤à saccavivaññe ¤àõaü.

Sa¤¤àvivaññe, 2 cetovivaññe, cittavivaññe, ¤àõavivañño, mimokkhavivaññe, saccavivañño. Sa¤jananto vivaññatãti sa¤¤à vivaññe, vetayanto vivaññatãti cetovivañño vijànanto vivaññatãti cittavivaññe, ¤àõaü karonto vivaññatãti ¤àõavivaññe vossajjanto vivaññatãti vimokkhavivaññe, tathaññhe vivaññatãti saccavivañño.

Yattha sa¤¤àvivaññe tattha cetovivañño. Yattha cetovivaññe tattha sa¤¤àvivaññe, yattha sa¤¤àvivaññe cetovivaññe tattha cittavivañño, yattha cittavivañño tattha sa¤¤àvivaññe cetovivañño, yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño tattha ¤àõavivañño, yattha ¤àõavivañño tattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño, yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño ¤aõavivañño tattha vimokkhavivañño, yattha vimokkhavivaññe tattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño ¤àõavivañño, yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño ¤àõavivaññe vimokkhavivaññe tattha saccavivañño, yattha saccavivañño tattha sa¤¤àvivañño cetovivaññe cittavivañño ¤àõavivaññe vimokkhavivañño.

Taü ¤àtaññhena [PTS Page 111] [\q 111/]      ¤àõaü, pajànanaññhena pa¤¤à. Tena vuccati: 'tathaññhe pa¤¤à saccavivaññe ¤àõaü. '

1. Hetaññhaü- syà 2. Sa¤¤àvivatto ( iccàdi) -si1, 2.