(Sàvatthinidànaü: )1
5-1. "Tayome bhikkhave, vimokkhà, katame tayo: su¤¤ato vimokkho, animitto vimokkho, appaõihito vimokkho. Ime kho bhikkhave, tayo vimokkho. "

Apica- aññhasaññhi vimokkhà: su¤¤ato vimokkho, animitto vimokkho, appaõihito vimokkho, ajjhattavuññhàno vimokkho, bahiddhàvuññhàno vimokkho, dubhatovuññhàno vimokkho, ajjhattavuññhànà cattàro vimokkhà, bahiddhàvuññhànà cattàro vimokkhà, dubhatovuññhànà cattàro vimokkhà, ajjhattavuññhànànaü anulomà cattàro vimokkho, bahiddhàvuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà, dubhatovuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà, ajjhattavuññhànapañippassaddhi 2 cattàro vimokkhà, bahiddhàvuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà, dubhatovuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà. 'Råpã råpàni passatã'ti vimokkhà, 'ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhàråpàni passatã'ti vimokkho, 'subhante'va adhimutto hotã'ti vimokkho. âkàsana¤càyatanasamàpattivimokkho, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattivimokkho, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattivimokkho, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattivimokkho, sa¤¤àvedayitanirodhasamàpattivimokkho. Samayavimokkho, asamayavimokkho, sàmayiko3 vimokkho, asàmayiko vimokekhà. Kuppo vimokkho akuppo vimokkho. Lokiyo vimokkho, lokuttaro vimokkho, sàsavo vimokkho, anàsavo vimokkho. Sàmiso vimokkho, niràmiso vimokkho, niràmisà4 niràmisataro vimokkho, paõihito vimokkho, appaõihito vimokkho, paõihitapañippassaddhi vimokkho, appaõihito vimokkho, paõihitapañippassaddhi vimokkho. Sa¤¤utto vimokkho, visa¤¤utto vimokkho, ekattavimokkho, nànattavimokkho, [PTS Page 036] [\q  36/]      sa¤¤àvimokkho, ¤àõavimokkho, sãtisiyàvimokkho, 5 jhànavimokkho, anupàdà cittassa vimokkho.

Vimokkhuddeso.

Katamo su¤¤ato vimokkho: "idha bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamålagato và su¤¤àgàragato và iti pañisa¤cikkhati: 'su¤¤amidaü attena và attaniyena và'ti. 'So tattha abhinivesaü na karotã'ti su¤¤ato vimokkho. Ayaü su¤¤ato vimokkho.

1. Paripuõõanidànà-syà, sã, [PTS] puramanidànaü-machasaü, 2. Ajjhattavuññhànà pañipassaddhi-syà, [PTS] sã, 3. Sàmàyiko-pu. 4. 'Niràmisà'ti tàyipotthake natthi. 5. Sãtisitàvimokkho-pu.
 

[BJT Page 438] [\x 438/]

Katamo animitto vimokkho: idha bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamålagato và su¤¤àgàragato và iti pañisa¤cikkhati: 'su¤¤amidaü attena và attaniyena và'ti. So tattha nimittaü na karotã'ti animitto vimokkho. Ayaü animitto vimokkho.
Katamo appaõihito vimokkho: idha bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamålagato và su¤¤àgàragato và iti pañisa¤cikkhati: 'su¤¤amidaü attena và attaniyena và'ti. So tattha paõidhiü na karotã'ti appaõihito vimokkho. Ayaü appaõihito vimokkho.

Katamo ajjhattavuññhàno vimokkho: cattàri jhànàni. Ayaü ajjhattavuññhàno vimokkho.

Katamo bahiddhàvuññhàno vimokkho: catasso aråpasamàpattiyo, ayaü bahiddhàvuññhàno vimokkho.

Katame ajjhattavuññhànà cattàro vimokkho: pañhamaü jhànaü1 nãvaraõehi vuññhàti, dutiyaü jhànaü vitakkavicàrehi vuññhàti, tatiyaü jhànaü pãtiyà vuññhàti, catutthaü jhànaü sukhadukkhehi vuññhàti. Ime ajjhattavuññhànà cattàro vimokkhà.

Katame bahiddhàvuññhànà cattàro vimokkhà: àkàsàna¤càyatanasamàpatti råpasa¤¤àya pañighasa¤¤àya nànattasa¤¤àya vuññhàti, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpatti àkàsàna¤càyatanasa¤¤àya vuññhàti, àki¤ca¤¤àyatanasamàpatti vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àya vuññhàti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpatti àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àya vuññhàti. Ime bahiddhàvuññhànà cattàro vimokkhà.

Katame dubhato vuññhànà cattàro vimokkhà: sotàpattimaggo sakkàyadiññhivicikicchàsãlabbataparàmàsà diññhànusayà vicikicchànusayà vuññhàti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuññhàti, bahiddhà ca sabbanimittehi [PTS Page 037] [\q  37/]      vuññhàti; sakadàgàmimaggo oëàrikà kàmàràgasa¤¤ojanà pañighasa¤¤ojanà oëàrikà kàmaràgànusayà pañighànusayà vuññhàti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuññhàti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuññhàti; anàgàmimaggo aõusahagatà kàmaràgasa¤¤ojanà pañighasa¤¤ojanà aõusahagatà kàmaràgànusayà pañighànusayà vuññhàti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuññhàti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuññhàti,

1. Pañhamajjhànaü - syà, [PTS.]
 

[BJT Page 440] [\x 440/]

Arahattamaggo råparàgà aråparàgà mànà uddhaccà avijjàya mànànusayà bhavaràgànusayà avijjànusayà vuññhàti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuññhàti, bahiddhà ca sabbanimittemi vuññhàti, ime dubhato vuññhànà cattàro vimokkhà.

Katame ajjhattavuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà: pañhamaü jhànaü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, dutiyaü jhànaü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, tatiyaü jhànaü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, catutthaü jhànaü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, ime ajjhattavuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà.

Katame bahiddhàvuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà: àkàsàna¤càyatanasamàpattiü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiü pañilàbhatthàya vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca, ime bahiddhàvuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà.

Katame dubhato vuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà: sotàpattimaggaü pañilàbhatthàya aniccànupassanà dukkhànupassanà anattànupassanà, sakadàgàmimaggaü pañilàbhatthàya aniccànupassanà dukkhànupassanà anattànupassanà, anàgàmimaggaü pañilàbhatthàya aniccànupassanà dukkhànupassanà anattànupassanà, arahattamaggaü pañilàbhatthàya aniccànupassanà dukkhànupassanà anattànupassanà. Ime dubhato vuññhànànaü anulomà cattàro vimokkhà.

Katame ajjhattavuññhàna1 pañippassaddhi cattàro vimokkhà: pañhamassa jhànassa 2 pañilàbho và vipàko và, dutiyassa jhànassa pañilàbho và, vipàko và, tatiyassa jhànassa pañilàbho và vipàko [PTS Page 038] [\q  38/]
Và, catutthassa jhànassa pañilàbho và vipàko và, ime ajjhattavuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà.

Katame bahiddhà vuññhàna 3 pañippassaddhi cattàro vimokkhà: àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, ime bahiddhàvuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà.

Katame dubhato vuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà: sotàpattimaggassa sotàpattiphalaü, sakadàgàmimaggassa sakadàgàmiphalaü, anàgàmimaggassa anàgàmiphalaü, arahattamaggassa arahattaphalaü. Ime dubhato vuññhànapañippassaddhi cattàro vimokkhà.

1. Ajjhattavuññhànà-syà, [PTS] 2. Pañhamajjhànassa-syà, [PTS] 3. Bahiddhàvuññhànà-syà, [PTS,]
 

[BJT Page 442] [\x 442/]

Kathaü 'råpã råpàni passatã'ti vimokkho: idhekacco ajjhattaü paccattaü nãlamittaü manasikaroti, nãlasa¤¤aü pañilabhati, so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthà peti1 so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà bahiddhà nãlamitte cittaü upasaüharati, nãlasa¤¤aü pañilabhati. So taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti, 1 so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü2 avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti. Tassa evaü hoti: 'ajjhatta¤ca bahiddhà ca ubhayamidaü råpa'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü pãtanimittaü manasikaroti, pãtasa¤¤aü pañilabhati, so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthà peti1 so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà bahiddhà pãtanimitte cittaü upasaüharati, pãtasa¤¤aü pañilabhati. So taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti, so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti. Tassa evaü hoti: 'ajjhatta¤ca bahiddhà ca ubhayamidaü råpa'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü lohitanimittaü manasikaroti, lohitasa¤¤aü pañilabhati, so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthà peti1 so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà bahiddhà lohitanimitte cittaü upasaüharati, lohitasa¤¤aü pañilabhati. So taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti, so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti. Tassa evaü hoti: 'ajjhatta¤ca bahiddhà ca ubhayamidaü råpa'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü odàtanimittaü manasikaroti, odàtanimittaü pañilabhati, so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthà peti1 so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà bahiddhà odàtanimitte cittaü upasaüharati, odàtasa¤¤aü pañilabhati. So taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti, so taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti. Tassa evaü hoti: 'ajjhatta¤ca bahiddhà ca ubhayamidaü råpa'nti råpasa¤¤ã hoti. Evaü 'råpã råpàni passatã'ti vimokkho.

Kathaü 'ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passatã'ti vimokkho: idhekacco ajjhattaü paccattaü [PTS Page 039] [\q  39/]      nãlanimittaü na manasikaroti, nãlasa¤¤aü na pañilabhati, bahiddhà nãlanimitte cittaü upasaüharati, nãlasa¤¤aü pañilabhati; so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti. So taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti, tassa evaü hoti: 'ajjhattaü aråpaü bahiddhà råpamida'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü pãtanimittaü na manasikaroti, pãtasa¤¤aü na pañilabhati, bahiddhà pãtanimitte cittaü upasaüharati, pãtasa¤¤aü pañilabhati; so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti. So taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti, tassa evaü hoti: 'ajjhattaü aråpaü3 bahiddhà råpamida'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü lohitanimittaü na manasikaroti, lohitasa¤¤aü na pañilabhati, bahiddhà lohitanimitte cittaü upasaüharati, lohitasa¤¤aü pañilabhati; so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti. So taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti, tassa evaü hoti: 'ajjhattaü aråpaü bahiddhà råpamida'nti råpasa¤¤ã hoti.

Idhekacco ajjhattaü paccattaü odàtanimittaü na manasikaroti, odàtasa¤¤aü na pañilabhati, bahiddhà odàtanimitte cittaü upasaüharati, odàtatasa¤¤aü pañilabhati; so taü nimittaü suggahitaü karoti, såpadhàritaü upadhàreti, svàvatthitaü avatthàpeti. So taü nimittaü suggahitaü katvà såpadhàritaü upadhàretvà svàvatthitaü avatthàpetvà àsevati bhàveti bahulãkaroti, tassa evaü hoti: 'ajjhattaü aråpaü bahiddhà råpamida'nti råpasa¤¤ã hoti. Evaü 'ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passatã'ti vimokkho.

1. Vavatthàpeti-pu, 2. Sàvatthitaü-sã 2, 3. Aråpasa¤¤i-syà sã 1, 2,

[BJT Page 444] [\x 444/]

Kathaü subhante'va adhimutto1 hotãti vimokkho: idha bhikkhu mettà sahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati, tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthiü. 2 Iti uddhamadho tiriyaü sabbàdhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjena 3 pharitvà viharati, mettàya bhàvitattà sattà appañikålà 4 honti. Karuõà sahagatena cetasà ekaü disaü -pe- karuõàya bhàvitattà sattà appañikålà honti. Mudità sahagatena cetasà ekaü disaü -pe- muditàya bhàvitattà sattà appañikålà honti. Upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü -peupekkhàya bhàvitattà sattà appañikålà honti. Evaü 'subhante'va adhimutto hotã'ti vimokkhà.

Katamo àkàsàna¤càyatanasamàpattivimokkho: idha bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàra 'ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü àkàsàna¤càyatanasamàpattivimokkho.

Katamo vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattivimokkho: idha bhikkhu sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma [PTS Page 040  [\q  40/]     ']anantaü vi¤¤àõa'nti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattivimokkho.

Katamo àki¤ca¤¤àyatanasamàpattivimokkho: idha bhikkhu sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma 'natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü àki¤ca¤¤àyatanasamàpattivimokkho.

Katamo nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattàvimokkho: idha bhikkhu sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattivimokkho.

Katamo sa¤¤àvedayitanirodhasamàpattivimokkho: idha bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamama sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Ayaü sa¤¤àvedayitanirodhasamàpattivimokkho.

Katamo samayavimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo ayaü samayavimokkho.
Katamo asamayavimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü asamayavimokkho.

Katamo sàmayiko vimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü sàmayiko vimokkho.

1. Adhimatto -[PTS] adhimokkho- sã 1, 2. 2. Catutthaümachasaü, syà, sã 1, [PTS] 3. Abyàpajjhena- syà, sã 1, [PTS] 4. Appatikålà- sã1, 2.

[BJT Page 446] [\x 446/]

Pañisambhidàmaggo-mahàvagga-vimokkhakathà
Katamo asàmayiko vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü asàmayiko vimokkho.

Katamo kuppo vimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü kuppo vimokkho.

Katamo akuppo vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü akuppo vimokkho.

Katamo lokiyo vimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü lokiye vimokkho.

Katamo lokuttaro vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü lokuttaro vimokkho.

Katamo sàsavo vimokkho: cattàri ca jhànàni, cattasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü sàsavo vimokkho.

Katamo anàsavo vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, [PTS Page 041] [\q  41/]      cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü anàsavo vimokkho.

Katamo sàmiso vimokkho: råpapañisa¤¤utto1 vimokkho. Ayaü sàmiso vimokkho.
Katamo niràmiso vimokkho: aråpapañi¤¤utto2 vimokkho. Ayaü niràmiso vimokkho.

Katamo niràmisà3 niràmisataro vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü niràmisà niràmisataro vimokkho.

Katamo paõihito vimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo, ayaü paõihito vimokkho.

Katamo appaõihito vimokkho: cattàro ca ariyamaggà cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca ayaü appaõihito vimokkho.

Katamo paõihitapañippassaddhi4 vimokkho: pañhamassa jhànassa5 pañilàbho và vipàkovà -penevasa¤¤ànàsa¤¤àyatananasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và. Ayaü paõihitapañippassa ddhipimokkho.

Katamo sa¤¤utto vimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü sa¤¤utto vimokkho.

Katamo visa¤¤utto vimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü visa¤¤utto vimokkho. Katamo ekattavimokkho: cattàro ca ariyamaggà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca. Ayaü ekattavimokkho.

1. Råpappañisa¤¤åtto machasaü, syà, [PTS] 2. Aråpappañisa¤¤åtto- machasaü, syà, [PTS]
2. Niràmisà'ti tàyipotthake natthi 4. Paõihitappañippassadadha-machasaü. Syà, [PTS]
3. Pañhamajjhànassa - syà, sã 1: 2. [PTS]

[BJT Page 448] [\x 448/]

Pañisambhidàmaggo - mahàvagga - vimokkhakathà
Katamo nànattavimokkho: cattàri ca jhànàni, catasso ca aråpasamàpattiyo. Ayaü nànattavimokkho,

Katamo sa¤¤àvimokkho: siyà eko sa¤¤àvimokkho dasa sa¤¤àvimokkhà honti, dasa sa¤¤àvimokkhà eko sa¤¤àvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena. 1

Siyàti katha¤ca siyà: aniccànupassanà ¤àõaü2 niccato sa¤¤àya muccatãti3 [PTS Page 042] [\q  42/]      sa¤¤àvimokkho, dukkhànupassanà ¤àõaü sukhato sa¤¤àya muccatãti3 sa¤¤avimokkho, anattànupassanà ¤àõaü attato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, nibbidànupassanà ¤àõaü nandiyà sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, viràgànupassanà ¤àõaü ràgato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, nirodhànupassanà ¤àõaü samudayato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho. Pañinissaggànupassanà ¤àõaü àdànato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, animittànupassanà ¤àõaü nimittato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho appaõihitànupassanà ¤àõaü paõidhiyà sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, su¤¤atànupassanà ¤àõaü abhinivesato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho.

Evaü siyà eko sa¤¤àvimokkho dasa sa¤¤àvimokkhà honti, dasa sa¤¤àvimomokkhà eko sa¤¤àvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.
Råpe aniccànupassanà ¤àõaü niccato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤à vimokkho -pe- råpe su¤¤atànussanà ¤àõaü abhinivesato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho. Evaü siyà eko sa¤¤à vimokkho dasasa¤¤àvimokkhà honti, dasa sa¤¤àvimokkhà eko sa¤¤àvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Vedanàya -pe- sa¤¤àya -pe- saïkhàresu -pe- vi¤¤àõe -pecakkhusmiü -pe- jaràmaraõe aniccànupassanà ¤àõaü niccato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho -pe- jaràmaraõe su¤¤atànupassanà ¤àõaü abhinivesato sa¤¤àya muccatãti sa¤¤àvimokkho, evaü siyà eko sa¤¤àvimokkho dasa sa¤¤àvimokkhà honti. Dasa sa¤¤àvimokkhà eko sa¤¤àvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena. Ayaü sa¤¤àvimokkho.

Katamo ¤àõavimokkho: siyà eko ¤àõavimokkho dasa ¤àõavimokkhà honti. Dasa ¤àõavimokkhà eko ¤àõavimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena. 1

1. Pariyàyena siyàti - machasaü, 2. Aniccànupassana¤àõa'nti samàsapadaü, aniccànupassanà ¤àõanti và pàñho tathà sesesupiaññhakathà, 3. Vimuccatãti-sã 2,

[BJT Page 450] [\x 450/]

Pañisambhidàmaggo-mahàvagga- vimokkhakathà
Siyàti katha¤ca siyà: aniccànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü niccato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, dukkhànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü sukhato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho. Anattànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü attano sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, nibbidànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü nandiyà sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, viràgànupassanà yathàbhåtaü [PTS Page 043] [\q  43/]      ¤àõaü ràgato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, nirodhànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü samudayato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, pañinissaggànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü àdànato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, animittànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü nimittato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, appaõihitànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü paõidhiyà sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho, su¤¤atànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü abhinivesato sammohà a¤¤aõà muccatãti ¤àõavimokkho.

Evaü siyà eko ¤àõavimokkho dasa ¤àõavimokkhà honti, dasa ¤àõavimokkhà eko ¤àõavimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Råpe aniccànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü niccato sammohà a¤¤àõà muccatãti, ¤àõavimokkho -pe-råpe su¤¤atànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü abhinivesato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho. Evaü siyà eko ¤àõavimokkho dasa ¤àõavimokkhà honti, dasa¤àõavimokkho eko ¤àõavimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Vedanàya -pe- sa¤¤àya -pe- saïkhàresu -pe- vi¤¤àõe -pecakkhusmiü -pe- jaràmaraõe aniccànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü niccato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho-pejaràmaraõe su¤¤atànupassanà yathàbhåtaü ¤àõaü abhinivesato sammohà a¤¤àõà muccatãti ¤àõavimokkho evaü siyà eko ¤àõavimokkho dasa ¤àõavimokkhà honti, dasa ¤àõavimokkhà eko ¤àõavimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena, ayaü ¤àõavimokkho.

Katamo sãtisiyà vimokkhà: siyà eko sãtisiyàvimokkho dasa sãtisiyàvimokkhà honti, dasa sãtisiyàvimokkhà eko sãtisiyàvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

[BJT Page 452] [\x 452/]

Pañisambhidàmaggo -mahàvagga- vimokkhakathà
Siyàti katha¤ca siyà: aniccànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü1 niccato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Dukkhànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü sukhato santàpariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Anattànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü attato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyà vimokkho. Nibbidànupassanà [PTS Page 044] [\q  44/]      anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü nandiyà santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho, viràgànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü ràgato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyà vimokkho. Nirodhànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü samudayato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Pañiniddaggànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü àdànato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Animittànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü nimittato santàpapariëàhadarathà muccatãti sitisiyàvimokkho. Appaõihàtànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü paõidhiyà santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Su¤¤atànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü abhinivesato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyà vimokkhoka.
 Evaü siyà eko sãtisiyàvimokkho dasa sãtisiyàvimokkhà honti, dasa sãtisiyàvimokkhà eko sãtisiyàvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Råpe aniccànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü niccato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho, -pe- råpe su¤¤atànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü abhinivesato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho. Evaü siyà eko sãtisiyàvimokkho dasa sãtisiyàvimokkhà henti, dasa sãtisiyàvimokkhà eko sãtisiyàvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Vedanàya -pe- sa¤¤àya -pe- saïkhàresu -pe- vi¤¤àõa -pecakkhusmiü -pe- jaràmaraõe aniccànupassanà anuttaraü sãtibhàvaü ¤àõaü niccato santàpapariëàhadarathà vuccatãti sãtisiyàvimokkho -pe- jaràmaraõe su¤¤atànupassanà anuttaraü sãtabhàvaü ¤àõaü abhinivesato santàpapariëàhadarathà muccatãti sãtisiyàvimokkho.

Evaü siyà eko sãtisiyàvimokkho dasa sãtisiyàvimokkhà honti, dasa sãtisiyàvimokkhà eko sãtisiyàvimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena. Ayaü sãtisiyàvimokkho.

1. Sãtibhàva¤àõaü - sã 1, 2

[BJT Page 454] [\x 454/]

Pañisambhidàmaggo-mahàvagga- vimokkhakathà

Katamo jhànavimokkho: nekkhammaü jhàyatãti 1 jhànaü kàmacchandaü jhàpetãti jhànaü, jhàyanto2 muccatãti jhànavimokkho, jhàpento muccatãti jhànavimokkho. Jhàyantãti3 dhammà, jhàpetãti kilese, jhàte4 jhàpe ca jànàtãti jhànavimokkho. [PTS Page 045] [\q  45/]      abyàpàdo jhàyatãti 1 jhànaü, byàpàdaü jhàpetãti jhànaü, jhàyanto 2 muccatãti jhànavimokkho, jhàpento muccatãti jhànavimokkho. Jhàyantãti3 dhammà' jhàpetãti kilese, jhàte 4 ca jhàpe ca jànàtãti jhànavimokkho àlokasa¤¤à jhàyatãti jhànaü, thãnimiddhaü jhàpetãti jhànaü -pe-avikkhepo jhàyatãti jhànaü, uddhaccaü jhàpetãti jhànaü -pe- dhammavavatthànaü jhàyatãti jhànaü, vicikicchaü jhàpetãti jhànaü -pe- ¤àõaü jhàyatãti jhànaü, avijjaü jhàpetãti jhànaü, -pepàmojjaü jhayatãti jhànaü, aratiü jhàpetãti jhànaü -pepañhamaü jhànaü, jhàyatãti jhànaü, nãvaraõe1 jhàpetãti jhànaü-pearahattamaggo jhàyatãti jhànaü, sabbakilese jhàpetãti jhànaü, jhàyanto muccatãti jhànavimokkho, jhàpento muccatãti jhànavimokkho. Jhàyantãti dhammà, jhàpetãti kilese, jhàte ca jhàpe ca jànàtãti jhànavimokkho. Ayaü jhànavimokkho.

Katamo anupàdàcittassa vimokkho: siyà eko anupàdàcittassa vimokkho dasa anupàdàcittassa vimokkhà honti, dasa anupàdàcittassa vimokkhà eko anupàdàcittassa vimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Siyàti katha¤ca siyà: aniccànupassanà ¤àõaü niccato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Dukkhànupassanà ¤àõaü sukhato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho, anattànupassanà ¤àõaü attato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Nibbidànupassanà ¤àõaü nandiyà upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Viràgànupassanà ¤àõaü ràgato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Nirodhànupassanà ¤àõaü samudayato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Pañinissaggànupassanà ¤àõaü àdànato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Animittànupassanà ¤àõaü nimittato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Appaõihitànupassanà [PTS Page 046] [\q  46/]      ¤àõaü paõadhiyà upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho. Su¤¤atànupassanà ¤àõaü abhinivesato upàdànà muccatãti anupàdàcittassa vimokkho.

Evaü siyà eko anupàdàcittassa vimokkho dasa anupàdàcittassa vimokkhà honti, dasa anupàdàcittassa vimokkhà eko anupàdàcittassa vimokkhà eko anupàdàcittassa vimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

1. Jàyatãti - syà, pu 2. Jàyanto - syà 3. Jàyanti - syà 4. Jàte - syà 5. Nãvaraõaü - syà.

[BJT Page 456] [\x 456/]
Råpe aniccànupassanà ¤àõaü niccato upàdànà muccatiti anupàdàcittassa vimokkho. -Pe- råpe su¤¤atànupassanà ¤àõaü abhinivesato upàdànà muccatiti anupàdàcittassa vimokkho. Evaü siyà eko anupàdàcittassa vimokkho dasa anupàdàcittassa vimokkho honti, dasa anupàdàcittassa vimokkho eko anupàdàcittassa vimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Vedanàya -pe- sa¤¤àya -pe- saïkhàresu -pe- vi¤¤àõe -pe- cakkhusmiü -pe- jaràmaraõe su¤¤atànupassanà ¤àõaü abhinivesato upàdànà muccatiti anupàdàcittassa vimokkho. Evaü siyà eko anupàdàcittassa vimokkho dasa anupàdàcittassa vimokkho honti, dasa anupàdàcittassa vimokkho eko anupàdàcittassa vimokkho hoti vatthuvasena pariyàyena.

Aniccànupassanà ¤àõaü tihupàdànehi1- muccati. Dukkhànupassanà ¤àõaü katihupàdànehi muccati anattànupassanà ¤àõaü katihupàdànehi muccati nibbidànupassanà ¤àõaü -peviràgànupassanà ¤àõaü -penirodhànupassanà ¤àõaü -pepañinissaggànupassa nà ¤àõaü -peanimittànupassanà ¤àõaü -peappaõihitànupassanà ¤àõaü -pesu¤¤atànupassanà ¤àõaü katihupàdànehi muccatiti.

Aniccànupassanà ¤àõaü tihupàdànehi muccati. Dukkhànupassanà ¤àõaü ekupàdànà2muccati anattànupassanà ¤àõaü tihupàdànehi muccati nibbidànupassanà ¤àõaü ekupàdànà muccati, viràgànupassanà ¤àõaü ekatupàdànà muccati, nirodhànupassanà ¤àõaü catuhupàdànehi muccati, animittànupassanà ¤àõaü tãhupàdànehi muccati, appaõihitànupassanà ¤àõaü ekupàdàna muccati, su¤¤atànupassanà ¤àõaü tihupàdànehi muccatiti.

Aniccànupassanà ¤àõaü katamehi tihupàdànehi muccati diññhupàdànà sãlabbatupàdànà3attavàdupàdànà. Aniccànupassanà ¤àõaü imehi tihupàdànehi muccati.

Dukkhànupassanà ¤àõaü katamà ekupàdànà muccati: [PTS Page 047] [\q  47/]      kàmupàdànà dukkhànupassanà ¤àõaüidaü ekupàdànà4muccati.
Attànupassanà ¤àõaü katamehi tihupàdànehi muccati diññhupàdànà sãlabbatupàdànà attavàdupàdànà. Anattànupassanà ¤àõaü imehi tihupàdànehi muccati.

Nibbidànupassanà ¤àõaü katamà ekupàdànà muccati: kàmupàdànà nibbidànupassanà ¤àõaü idaü ekupàdànà muccati.

Viràgànupassanà ¤àõaü katamà ekupàdànà muccati: kàmupàdànà viràgànupassanà ¤àõaü idaü ekupàdànà muccati.

1. Katihu pàdànehi - machasaü, syà 2. Ekupàdànà - machasaü, syà, 3. Silabbatupàdànà - machasaü, syà 4. Itopàdànà - syà imà ekupàdanà - si1, imaü ekupàdànaü - [PTS]

[BJT Page 458] [\x 458/]
Nirodhànupassanà ¤àõaü katamehi catuhupàdànehi muccati kàmupàdànà diññhupàdànà silabbatupàdànà attavàdupàdànà nirodhànupassanà ¤àõaü imehi catuhupàdànehi muccati.

Pañinissaggànupassanà ¤àõaü katamehi catuhupàdànehi muccati: kàmupàdànà diññhupàdànàsilabbatupàdànà attavàdupàdànà. Pañinissaggànupassanà ¤àõaü imehi catuhupàdànehi muccati.

Animittànupassanà ¤àõaü katamehi tihupàdànehi muccati: diññhupàdànà silabbatupàdànà attavàdupàdànà. Animittànupassanà ¤àõaü imehi tihipàdànehi muccati.

Appaõihitànapassanà ¤àõaü katamà ekupàdànà muccati. Kàmupàdànà appaõihitànupassanà¤àõaü idaü ekupàdànà muccati.

Su¤¤atànupassanà ¤àõaü katamehi tihupàdànehi muccati: diññhupàdànà silabbatupàdànà attavàdupàdànà. Su¤¤atànupassanà ¤àõaü imehi tihupàdànehi muccati.

Ya¤ca aniccànupassanà ¤àõaü, ya¤ca anattànupassanà ¤àõaü, ya¤ca animittànupassanà ¤àõaü, ya¤ca su¤¤atànupassanà ¤àõaü, imàni cattàri ¤àõàni tihupàdànehi muccanti: diññhupàdànà sãlabbatupàdànà attavàdupàdànà ya¤ca dukkhànupassanà ¤àõaü, ya¤ca nibbidànupassanà ¤àõaü, ya¤ca viràgànupassanà ¤àõaü, ya¤ca appaõihitànupassanà ¤àõaü, ya¤ca viràgànupassanà ¤àõaü, ya¤ca appaõihitànupassanà [PTS Page 048] [\q  48/]      ¤àõaü, imàni cattàri ¤àõaü niekupàdànà muccanti: kàmupàdànà. Ya¤ca nirodhànupassanà ¤àõaü, ya¤ca pañinissaggànupassanà ¤àõaü, imàni dve ¤àõàni catuhupàdànehi muccanti: kàmupàdànà diññhupàdànà silabbatupàdànà attavàdupàdànà. Ayaü anupàdà1- cittassa vimokkho.

Vimekkhakathàya pañhamakabhàõavàraü2-

Tãõi patimàni vimokkhàni, lokaniyyànàya saüvattanti: sabbasaïkhàre paricchedaparivañumano3- samanupassanatàya animittàya ca dhàtuyà cittasampakkhandanatàya, sabbasaïkhàresu manosamuttejanatàya appaõihitàya ca dhatuyà cittasampakkhandanatàya, sabbadhamme parato samanupassanatàya, su¤¤atàya ca dhàtuyà cittasampakkhandanatàya imàni tãõi vimokkhamukhàni lokaniyyànàya saüvattanti.

Aniccato manasikaroto kathaü saïkhàrà upaññhahanti4- dukkhato manasikaroto kathaüsaïkhàrà upaññhahanti. Anattato manasikaroto kathaü saïkhàrà upaññhahanti anicacato manasikaroto khayato saïkhàrà upaññhahanti, dukkhato manasikaroto bhayato saïkhàrà upaññhahanti, anattato manasikaroto su¤¤ato saïkhàrà upaññhahanti.

1. Anupàdàya - si1 2. Pañhamabhàõavàro - machasaü, pañhamahàõavàraü - syà [PTS] 3. Parivaññhumato syà, parivaññañato - [PTS] 4. Upaññhanti - machasaü, syà

[BJT Page 460] [\x 460/]
Aniccato manasikaroto kiübuhulaü cittaü dukkhato manasikaroto kiübahulaü cittaü hoti, anattato manasikaroto kiübahulaü cittaü hoti: aniccato manasikaroto adhimokkha bahulaü cittaü [PTS Page 049] [\q  49/]      hoti: dukkhato manasikaroto passaddhibahulaü cittaü hoti, anattato manasikaroto vedabahulaü cittaü hoti.

Aniccato manasikaronto adhimokkhabahulo natamindriyaü pañilabhati, dukkhato manasikaronto passaddhibahule katamindriyaü pañilabhati, anattato manasikaronto vedabahulo natamindriyaü pañilabhati: aniccato manasikaronto adhimokkhebahulo saddhindriyaü pañilabhati, dukkhato manasikaronto passaddhibahulo samàdhindriyaü pañilabhati, anattato manasikaronto vedabahulo pa¤¤indriyaü pañilabhati.

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa katamindriyaü àdhapateyyaü hoti, bhàvanàyanatindriyàni tadanvàyàni1honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanàya ko bhàveti:

Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa katamindriyaü àdhipatyeü hoti bhàvanàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honati, a¤¤ama¤¤apaccayà honati, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, ko bhàveti.

Anattato manasikaroto vedabahulassa katamindriyaü àdhipatyeü hoti bhàvanàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honati, a¤¤ama¤¤apaccayà honati, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, ko bhàveti.

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa saddhindriyaü àdhipatyeü hoti bhàvanàya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honati, a¤¤ama¤¤apaccayà honati, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, yo sammàpañipanenà so bhàveti, natthi micchàpañipannassa indriyabhàvanà

Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa samàdhindriyaü àdhipatyeü hoti bhàvanàya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honati, a¤¤ama¤¤apaccayà honati, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà [PTS Page 050] [\q  50/]      honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, yo sammàpañipanno so bhàveti, natthi micchàpañipannassa indriyabhàvanà.

1. Tadatvayà - machasaü, sa,

[BJT Page 462] [\x 462/]
Anattato manasikàroto vedabahulassa pa¤¤indriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya cattàririndriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honati, ekarasaññhena bhàvanàya, yo sammàpañipanno so bhàveti, natthi micchàpañipannassa indriyabhàvanà.

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya natindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honati. Pañivedhakàle katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, pañivedhàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honati. Nissayapaccayà honti. Sampayuttapaccayà honati, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho: [PTS Page 051] [\q  51/]

Dukkhato masikaroto passaddhibahulassa katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honati, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttatapaccayà honati. Pañivedhakàle katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, pañivedhàya katindriyàni tadatàvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho:

Anatatato manasikaroto vedabahulassa katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, pañivedhakàle katamindriyaü àdhipateyyaü hoti, pañivedhàya katindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa saddhindriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, pañivedhakàle pa¤¤indriyaü àdhipatyeü hoti, pañivedhàya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho. Evaü pañivijjhantopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati.

[BJT Page 464] [\x 464/]
Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa samàdhindriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya cattàrindriyàni tadatvàni honti, sahajàtapaccayàhonti. A¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, samphayuttapaccayà honti, pañivedhakàle pa¤¤indriyaü àdhipateyyaü hoti, pañivedhànaya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho, evaü pañivijjhantopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati.

Anattato manasikàreto vedabahulasasa pa¤¤indriyaü àdhipateyyaü hoti, bhàvanàya cattarindriyàni tadatvàyàni honti, sahajàtapaccayà honti a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, pañivedhakàle1, pa¤¤indriyaü àdhipateyyaü hoti, pañivedhàya cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho, evaü pañivijjhattopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati.

Aniccato manasikaroto katamindriyaü adhimattaü hoti, katamindriyassa adhimattattà saddhàvimutto2- hoti dukkhato manasikàroto katamindriyaü adhimattaü hoti, katamindriyassa adhimattattà kàyasakkhi3- hoti. Anattato manasikaroto katamindriyaü adhimattaü hoti, katamindriyassa adhimattattà diññhipatto hoti. [PTS Page 052] [\q  52/]

Aniccato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà saddhavimutto2, hoti, dukkhato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriyaüssa adhimattattà kàyasakkhi hoti, anattato manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyassa adhimattattà diññhippatto hoti.

Saddahanto vimutto'ti4, saddhàvimutto2, phuññhattà sacchikato'ti5- kàyasakkhi, diññhattà patto'ti diññhippatto. Saddahanto vimuccati'ti6, - saddhàvimutto2, jhànaphassaü pañhamaü phusati, pacchà nirodhaü nibbànaü sacchikarotã'ti kàyasakkhi, dukkhà saïkhàrà, sukho nirodho'ti ¤àtaü7hoti diññhaü viditaü sacchikaü phassitaü pa¤¤àyà'ti diññhippatto.

Yo càyaü puggalo saddhàvimutto, yo ca kàyasakkhi, yo ca diñaññhippatto. Siyà ime tayo puggalà saddhàvimuttàpi kàsasakkhipi diññhippattàpi vatthuvasena pariyàyena8-

1. Pañivedhakàlepi - machasaü 2. Saddhàmutto - syà 3. Kàsasakkhi - syà 4. Adhimuttesàti - syà 5. Sacchikarotiti - syà [PTS] 6. Adhimuccatiti - syà 7. ¥àõaü - syà 8. Pariyàyena siyàni - machasaü.

[BJT Page 466] [\x 466/]
Siyàti katha¤ca siyà aniccato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà saddhàvimutto hoti, dukkhato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà saddhàvimutto hoti, anattato manasikaroto sadadhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà saddhàvimutto hoti, evaü ime tayo puggalà saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà.

Dukkhato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriyassa adhimattattà kàyasakkhi hoti, anattato nasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriyassaadhimattattà kàyasakkhà hoti, anicacato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriüssa adhimattattà kàyasakkhi hoti, evaü ime tayo puggalà samàdhindrayassa vasena kàyasakkhã.

Anattato manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤àndriyassa adhimattattà diññhipatto hoti. Aniccato [PTS Page 053] [\q  53/]      manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyassa adhimattattà diññhippatto hoti, dukkhato manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyassa adhimattattà diññhippatto hoti, evaü ime tayo puggalà pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà.

Yo càyaü puggalo saddhàvimutto. Yo ca kàyasakkhi, yo ca diññhippatto. Evaüsiyà ime tayo puggalà saddhàvimuttà'pi kàyasakkhipi diññhippattàpi vatthuvasena pariyàyena.

Yo càyaü puggalo saddhàvimutto yo ca kàyasakkhi, yo ca diñaññhippetto, siyà ime tayo puggalà a¤¤o yeva saddhàvimutto. A¤¤o kàyasakkhi, a¤¤o diññhippatto.

Yo càyaü puggalo saddhàvimutto yo ca kàyasakkhi, yo ca diñaññhippetto, siyà ime tayo puggalà a¤¤o yeva saddhàvimutto. A¤¤o kàyasakkhi, a¤¤o diññhippatto.

Siyàti katha¤ca siyà aniccato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassaadhimattattà saddhàvimutto hoti, dukkhato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindrayassa adhimattattà kàyasasakkhi hoti. Anattato manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indrayassa adhimittattà diññhippatto hoti.

Heyà càyaü puggalo saddhàvimutto, yo ca kàyasakkhi. Yo ca diññhippatto. Evaü siyà ime kayo puggalà saddhàvimuttàpi kàyasakkhipi diññhippattàpi vatthuvasena pariyàyena, a¤¤à yeva saddhàvimutto a¤¤o kàyasakkhi, a¤¤o diñaññhippatto.
 

Aniccato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà sotàpattimaggaü pañilabhati, tena vuccati saddhànusàri. Cattàrindriyàni tadanvayàni honatti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, saddhindriyassa vasena catuttaü indriyànaü bhàvanà hoti. Ye hi keci saddhindrayassa vasena sotàpattimaggaü pañilabhanti, sabbe te saddhànusàrino.

[BJT Page 468] [\x 468/]
Aniccato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyassa adhimattattà sotàpatti phalaü sacchikataü hoti, tena vuccati saddhàvimutto cattàrindriyàni tadanvayàni honati, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honatti. Nisasyapaccayàhonti, sampayuttapaccaya honti, saddhindriyassa vasena cattàrindriyàni bhàvitàni honti [PTS Page 054] [\q  54/]      subhàvitàni, ye hi keci saddhindriyassa vasena hesàtàpattiphalaü sacchikatà, sabbe te saddhàvimuttà.

Anicacato manasikaroto saddhindriyaü adhimattaü hoti, saddhindriyasasa adhimattantà sakadàgàmimaggaü pañilabhati -pesakadàgàmiphalaü sacchikataü hoti -pe- anàgàmimaggaü pañilabhati -peanàgàmiphalaü sacchikataü hoti -pe- arahattamaggaü pañilabhati -pearahattaü1- sacchikataü hoti. Tena vuccati saddhàvimutto, cattàrindriyàni tadanvayàni honti -pesampayuttapaccayà honti, ye hi keci saddhindriyassa vasena arahattaü sacchikatà2- sabbe te saddhàvimuttà.

Dukkhato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriyassa adhimattattà sotàpattimaggaü pañilabhati, tena vuccati kàyasakkhi; cattàrindriyàni tadanvayàni honti. Sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti. Nissayapaccayà honti. Sampayuttapaccayà honti. Samàdhindriyassa catunnaü indriyànaü bhàvanà hoti ye hi kecisamàdhindriyassa vasena sotàpattimaggaü pañilabhanti, sabbe te kàyakkhi.

Dukkhato manasikaroto samàdhindriyaü adhimattaü hoti, samàdhindriyasasa adhimattantà sotàpattiphalaü sacchikataü hoti -pesakadàgàmaggaü pañilabhati -pe- sakadàgàmiphalaü sacchikataü hoti -peanàgàmimaggaü pañilabhati -pe- anàgàmiphalaü sacchikataü hoti-pearahattamaggaü pañilabhati -pe- arahattaü sacchikataü hoti. Tena vuccati kàyasakkhi; cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti. Nisasyapapaccayà honti, sampayuttapaccayà samàdhindriyassa vasena cattàrindriyàni bhàvitàni honti subhàvitàni, yehi keci samàdhindriyassa vasena arahattaü sacchikatà, sabbe te kàyasakkhi,

Anattato manasikaroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyasasa adhimattà sotàpatti maggaü pañilabhati, tena vuccati dhammànusàri; cattàrindriyàni tadanvayàni honti. Sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤a paccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti; [PTS Page 055] [\q  55/]      pa¤¤indriyassa vasena catunanaü indriyànaü bhàvanà hoti, ye hi keci pa¤¤indriyassa vasena sotàpattimaggaü pañilabhanti sabbe te dhammànusàrino.

1. Arahattaphalaü - syà, [PTS, 2.] Sacchikataü - machasaü

[BJT Page 470] [\x 470/]
Anattato manasikàroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyassa adhimattattà sotàpattiphalaü sacchikataü hoti; tena vuccati diññhippatto: cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honatti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti. Nissayapaccayà honti. Sampayuttapaccayà honti, pa¤¤indriyassa vasena cattàrindriyàni bhàvitàni honti subhàvitàni, ye hi keci pa¤¤indriyassa vasena sotàpattiphalaü sacchikataü, sabbe te diññhippannà.

Anattato manasikàroto pa¤¤indriyaü adhimattaü hoti, pa¤¤indriyassa adhimattattà sakadàgàmimaggaü pañilabhati -pesakadàgàmiphalaü sacchikataü hoti -pe- anàgàmimaggaü pañilabhati -peanàgàmiphalaü sacchikataü hoti -pe- arahattamaggaü pañilabhati -pearahattaü sacchikataü hoti, tena vuccati diññhippatto; cattàrindriyàni tadanvayàni honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti. Nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti. Pa¤¤indriyassa vasena cattàrindriyàni bhàvitàni honti subhàvitàni, ye hi keci pa¤¤indriyassa vasena arahattaü sacchikatà. Sabbe te diññhippattà.

Ye hi keci nekkhammaü1, bhàvità và bhàventi và bhivissanti và. Adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và, pattà và pàpuõannà và pàpuõissanti và. Pañiladdhàvà pañilabhanti và pañilabhissanti và pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và. Sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõantà và pàpuõissanti và sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà2, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhi, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà.

 Hi keci abyàpàdaü -pe- àlokasa¤¤aü -pe- avikkhepaü -pe- dhammavavatthànaü -pe- ¤àõaü -pe- pàmojjaü3, -pepañhamaü jhànaü4- -pe- dutiyaü jhànaü -pe- tatiyaü jhànaü -pecatutthaü jhànaü -pe- àkàsàna¤càyatanasamàpattiü -pevi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiü [PTS Page 056  [\q  56/]     -@]paàki¤ca¤¤àyatanasamàpattiü -penevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiü -pe- aniccànupassanàü -pedukkhànupassanaü -pe-anattànupassanaü -pe- nibabidànupassanaü -peviràgànupassanaü -penirodhànupassanaü -pepañinissaggànupassanaü -pe- khayànupassanaü -pevayànupassanaü-peviparinàmànupassanaü -pe- animittànupassanaü -peappaõihitànupassanaü -pesu¤¤atànupassanaü -peadhipa¤¤àdhammavipassanaü -peyathàbhåta¤àõadassanaüpeàdinavànupassanaü -pepañisaïkhànupassanaü -pevivaññanànussanaü -pe- sotàpatatimaggaü -pesakadàgàmimaggaü -peanàgàmimaggaü-pe- arahattamaggaüpeye hi keci cattàro sati paññhàne -pecattaro sammappadhàne -pecattàro iddhipàde -pe- papa¤cindriyàni -pe- pa¤ca balàni -pe- satta bojjhaïge -pe- ariyaü añaññhaïgikaü maggaü -pe- ye hi keciañaññha vimokkhe bhàvità và bhàventi và bhàvissanti và, adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và.

1. Nikkhammaü - si1, 2. Saddhàdhimuttà - syà, 3. Pàmujjaü - syà 4. Pañhamajjhànaü - syà, [PTS]

[BJT Page 472] [\x 472/]

Pattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và, pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissani và sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci catasso pañisambhidà pattà và pàpuõanti pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và, pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci tisso vijjà pañividdhà và pañivijjhatti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasipattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và, pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diñañhippattà.

Ye hi keci tisso sikkhà sikkhità và sikkhanti và sikkhissanti và sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indiyassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci dukkhaü parijànanti, sabbe te saddhindriyasasa vasena saddhàvimuttà, [PTS Page 057] [\q  57/]      samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà. Ye hi keci samudayaü pajahanti, sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà. Ye hi keci nirodhaü sacchikaronti, sabbe te saddhindriyassa vasena saddhivimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà. Ye hi keci maggaü bhàventi, sabbe te saddhindriyassa vasena saddhàvimuttà, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indriyassa vasena diññhippattà.

Katihàkàrehi saccapañivedho hoti. Katihàkàrehi saccàni pañivijjhati: catåhàkàrehi saccapañivedho hoti, catuhàkàrehi saccàni pañivijjhati. Dukkhasaccaü pari¤¤à pañivedhaü pañivijjhati, samudayasaccaü pahànapañivedhaü pañivijjhati, nirodhasaccaü sacchikiriyàpañivedhaü pañivijjhati, maggasaccaü bhàvanàpañivedhaü pañivijjhati. Imehi catåhàkàrehi saccapañivedho hoti, imehi catåhàkàrehi saccàni pañivijjhanto saddhindriyassa vasena saddhàvimutto, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhi, pa¤¤indriyassa vasena diññhippatto.
 

[BJT Page 474] [\x 474/]

Katihàkàrehi saccapañivedho hoti. Katihàkàrehi saccàni pañivijjhati. Navahàkàrehi saccapañivedho hoti, navahàkàrehi saccàni pañivijjhati: dukkhasaccaü pari¤¤àpañivedhaü pañivijjhati, samudayasaccaü pahànapañivedhaü pañivijjhati. Nirodhasaccaü sacchikiriyàpañivedhaü pañivijjhati, maggasaccaü bhàvanàpañivedhaü pañivijjhati, abhi¤¤àpañivedho ca sabbadhammànaü, pari¤¤àpañivedho ca sabbasaïkhàrànaü, pahànapañivedho ca sabbàkusalànaü, bhàvanàpañivedho ca catunnaü maggànaü, sacchikiriyà pañivedho ca nirodhassa. Imehi navahàkàrehi saccapañivedho hoti, imehi navahàkàrehi saccàni pañivijjhanto saddhindriyassa vasena saddhàvimutto, samàdhindriyassa vasena kàyasakkhã, pa¤¤indiyassa vasena diññhippatto.

Dutiyaka bhàõavàraü. [PTS Page 058] [\q  58/]
 

Aniccato manasikaroto kathaü saïkhàrà upaññhahanti, 1 dukkhato manasikaroto kathaü saïkhàrà upaññhahanti, anattato manasikaroto kathaü saïkhàrà upaññhahanti: (1)

Aniccato manasikaroto khayato saïkhàrà upaññhahanti, dukkhato manasikaroto bhayato saïkhàrà upaññhahanti, anattato manasikaroto su¤¤ato saïkhàrà upaññhahanti. (2)

Aniccato manasikaroto kiübahulaü cittaü hoti, dukkhato manasikaroto kiübahulaü cittaü hoti, anattato manasikaroto kiübahulaü cittaü hoti: (1)

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulaü cittaü hoti, dukkhato manasikaroto passaddhibahulaü cittaü hoti, anattato manasikaroto vedabahulaü cittaü hoti. (2)

Aniccato manasikaronto adhimokkhabahulo katamaü vimokkhaü pañilabhati, dukkhato manasikaronto passaddhibahulo katamaü vimokkhaü pañilabhati, anattato manasikaronto vedabahulo katamaü vimokkhaü pañilabhati: (1)

Aniccato manasikaronto adhimokkhabahulo animittaü vimokkhaü pañilabhati, dukkhato manasikaronto passaddhibahulo appaõihitaü vimokkhaü pañilabhati, anattato manasikaronto vedabahulo su¤¤ataü vimokkhaü pañilabhati. (2)

Aniccato manasikaronto adhimokkhabahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti. Kenaññhena bhàvanà, ko bhàveti. (1)

1. Upaññhanti - machasaü, syà.

[BJT Page 476] [\x 476/]

Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti. Kenaññhena bhàvanà, ko bhàveti. (2)
Anattato manasikaronto vedabahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, [PTS Page 059] [\q  59/]      nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti. Kenaññhena bhàvanà, ko bhàveti. (3)

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa animitto vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti. Sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, yo sammàpañipanno so bhàveti, natthi micchàpañipannassa vimokkhabhàvanà. (1)

Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa appaõihito vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti. Ekarasaññhena bhàvanà, yo sammàpañipanno so bhàveti, natthi micchàpañipannassa vimokkhabhàvanà. (2)
Anattato manasikaroto vedabahulassa su¤¤ato vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti. Sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, yo sammàpañipanno so bhàveti, natthi micchàpañipannassa vimokkhabhàvanà. (3)

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti: pañivedhakàle katamo vimokkho àdhipateyyo hoti: pañivedhàya kativimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti. A¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho: (1)
Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti: pañivedhakàle katamo vimokkho àdhipateyyo hoti: pañivedhàya kativimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti. A¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho: [PTS Page 060] [\q  60/]
 

[BJT Page 478] [\x 478/]
Anattato manasikaroto vedabahulassa katamo vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya kati vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti: pañivedhakàle katamo vimokkho àdhipateyyo hoti: pañivedhàya kativimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti. A¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, kenaññhena bhàvanà, kenaññhena pañivedho: (3)

Aniccato manasikaroto adhimokkhabahulassa animitto vimokakho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, pañivedhakàle1 animitto vimokkho àdhipateyyo hoti, pañivedhàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho, evaü pañivijjhantopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati. (1)
Dukkhato manasikaroto passaddhibahulassa appaõihito vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, pañivedhakàle1 animitto vimokkho àdhipateyyo hoti, pañivedhàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho, evaü pañivijjhantopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati. (2)

Anattato manasikaroto vedabahulassa su¤¤ato vimokkho àdhipateyyo hoti, bhàvanàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, pañivedhakàle1 animitto vimokkho àdhipateyyo hoti, pañivedhàya dve vimokkhà tadanvayà honti, sahajàtapaccayà honti, a¤¤ama¤¤apaccayà honti, nissayapaccayà honti, sampayuttapaccayà honti, ekarasà honti, ekarasaññhena bhàvanà, dassanaññhena pañivedho, evaü pañivijjhantopi bhàveti, bhàventopi pañivijjhati. (3)

Aniccato manasikaroto katamo vimokkho adhimatto hoti, katamavimokkhassa adhimattattà saddhàvimutto1 [PTS Page 061] [\q  61/]      hoti: dukkhato manasikaroto katamo vimokkho adhimatto hoti, katamavimokkhassa adhimattattà kàyasakkhã hoti: anattato manasikaroto katamo vimokkho adhimatto hoti, katamavimokkhassa adhimattattà diññhippatto hoti: (1)

1. Pañivedhakàlepi-machasaü. 2. Saddhàvimutto-syà,
 

[BJT Page 480] [\x 480/]

Aniccato manasikaroto animitto vimokkho adhimatto hota, animittavimokkhassa adhimattattà saddhàvimutto1 hoti, dukkhato manasikaroto appaõihito vimokkho adhimatto hoti, appaõihitavimokkhassa adhimattattà kàyasakkhã hoti, anattato manasikaroto su¤¤ato vimokkho adhimatto hoti, su¤¤atavimokkhassa adhimattattà diññhippatto hoti. (2)

"Saddahanto vimutto'ti 2 saddhàvimutto, 1 'phuññhattà sacchikato'ti 3, kàyasakkhã, 'diññhattàpatto'ti diññhippatto. Saddahanto vimuccatãti 4. Saddhàvimutto, 'jhànaphassaü pañhamaü phusati, pacchà nirodhaü nibbànaü sacchikarotã'ti kàyasakkhã, 'dukkhà saïkhàrà, sukho nirodho'ti ¤àtaü5, hoti diñañhaü viditaü sacchikataü phassitaü pa¤¤àyà'ti diññhippatto. -Pe- *

Ye hi keci nekkhammaü bhàvità và bhàventi và bhàvissanti và adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và, pattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci abyàpàdaü bhàvità và bhàventi và bhàvissanti và adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và, pattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci àlokasa¤¤aü bhàvità và bhàventi và bhàvissanti và adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và, pattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci avikkhepaü bhàvità và bhàventi và bhàvissanti và adhigatà và adhigacchanti và adhigamissanti và, pattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pañiladdhà và pañilabhanti và pañilabhissanti và pañividdhà và pañivijjhanti và pañivijjhissanti và, sacchikatà và sacchikaronti và sacchikarissanti và, phassità và phassanti và phassissanti và, vasippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, pàramippattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, vesàrajjappattà và pàpuõanti và pàpuõissanti và, sabbe te
Animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà.

Ye hi keci dukkhaü parijànanti, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhasasa vasena diññhippattà. Ye hi keci samudayaü pajahanti, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà. Ye hi keci nirodhaü sacchikaronti, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà. Ye hi keci maggaü bhàventi, sabbe te animittavimokkhassa vasena saddhàvimuttà, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippattà.

Katihàkàrehi saccapañivedho6 hoti, katihàkàrehi saccàni pañivijjhati: catåhàkàrehi saccapañivedho hoti, catåhàkàrehi saccàni pañivijjhati.

Dukkhasaccaü pari¤¤àpañivedhaü pañivijjhati, samudayasaccaü pahànapañivedhaü pañivijjhati, nirodhasaccaü [PTS Page 062] [\q  62/]      sacchikiriyàpañivedhaü pañivijjhati, maggasaccaü bhàvanàpañivedhaü pañivijjhati. Imehi catuhàkàrehi saccapañivedho hoti, imehi catåhàkàrehi saccàni pañivijjhanto animittavimokkhassa vasena saddhàvimutto, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippatto.

Katihàkàrehi saccapañivedho hoti: katihàkàrehi saccàni pañivijjhati: navahàkàrehi saccapañivedho hoti, navahàkàrehi saccàni pañivijjhati: dukkhasaccaü pari¤¤àpañivedhaü pañivijjhati, samudayasaccaü pahànapañivedhaü pañivijjhati, nirodhasaccaü sacchikiriyàpañivedhaü pañivijjhati, maggasaccaü bhàvanàpañivedhaü pañivijjhati. Abhi¤¤àpañivedho ca sabbadhammànaü, pari¤¤àpañivedho ca sabbasaïkhàrànaü, pahànapañivedho ca sabbakusalànaü, bhàvanàpañivedho ca catunnaü maggànaü, sacchikiriyàpañivedho ca nirodhassa. Imehi navahàkàrehi saccapañivedho hoti, imehi navahàkàrehi saccàni pañivijjhanto animittavimokkhassa vasena saddhàvimutto, appaõihitavimokkhassa vasena kàyasakkhã, su¤¤atavimokkhassa vasena diññhippatto.

1. Saddhàdhimutto-syà. 2. Adhimuttoti-syà. 3. Sacchikarotãti-syà, [PTS] 4. Adhimuccatãti-syà. 5. Vi¤¤àtaü-machasaü, ¤àõaü-syà. 6. Saccappañivedho-machasaü, syà. *'Yo càyaü puggalo saddhàvimutto'ti àdikà tayo vàrà saükhittà.
 

[BJT Page 482] [\x 482/]

Aniccato manasikaronto katame dhamme yathàbhåtaü jànàti1 passati, kathaü sammàdassanaü hoti, kathaü tadanvayena sabbe saïkhàrà aniccato sudiññhà honti, kattha kaïkhà pahãyati, (1)

Dukkhato manasikaronto katame dhamme yathàbhåtaü jànàti passati, kathaü sammàdassanaü hoti, kathaü tadanvayena sabbe saïkhàrà dukkhato sudiññhà honti, kattha kaïkhà pahãyati. (2)
Anattato manasikaronto katame dhamme yathàbhåtaü jànàti passati, kathaü sammàdassanaü hoti, kathaü tadanvayena sabbe dhammà anattato sudiññhà honti, kattha kaïkhà pahãyati. (3)

Aniccato manasikaronto nimittaü yathàbhåtaü jànàti passati, tena vuccati sammàdassanaü. Evaü tadanvayena sabbe saïkhàrà aniccato sudiññhà honti, ettha kaïkhà pahãyati. (1)

Dukkhato manasikaronto pavattaü yathàbhåtaü jànàti passati, tena vuccati sammàdassanaü. Evaü tadanvayena [PTS Page 063] [\q  63/]      sabbe saïkhàrà dukkhato sudiññhà honti, ettha kaïkhà pahãyati. (2)

Anattato manasikaronto nimitta¤ca pavatta¤ca yathàbhåtaü jànàti passati, tena vuccati sammàdassanaü evaü tadanvayena sabbe dhammà anattato sudiññhà honti, ettha kaïkhà pahãyati. (3)
Ya¤ca yathàbhåtaü ¤àõaü, ya¤ca sammàdassanaü, yà ca kaïkhàvitaraõà, ime dhammà nànatthà2 ceva nànàbya¤janà ca; udàhu ekatthà, bya¤janameva nànanti: ya¤ca yathàbhåtaü ¤àõaü, ya¤ca sammàdassanaü, yà ca kaïkhàvitaraõà, ime dhammà ekatthà, bya¤janameva nànaü.

Aniccato manasikaroto kiü bhayato upaññhàti: dukkhato manasikaroto kiü bhayato upaññhàti: anattato manasikaroto kiü bhayato upaññhàti:

Aniccato manasikaroto nimittaü bhayato upaññhàti, dukkhato manasikaroto pavattaü bhayato upaññhàti, anattato manasikaroto nimitta¤ca pavatta¤ca bhayato upaññhàti.

1. Pajànàti-syà. 2. Nànattà-sã 1.
 

[BJT Page 484] [\x 484/]

Yà ca bhayatupaññhàne pa¤¤à, ya¤ca àdãnave ¤àõaü, yà ca nibbidà, ime dhammà
Nànatthà ceva nànàbya¤janà ca: udàhu ekatthà bya¤janameva nànanti: yà ca bhayatupaññhàne pa¤¤à, ya¤ca àdãnave ¤àõaü, yà ca nibbidà, ime dhammà ekatthà, bya¤janameva nànaü.

Yà ca anattànupassanà, yà ca su¤¤atànupassanà, ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca: udàhu ekatthà, bya¤janameva nànanti: yà ca anattànupassanà, yà ca su¤¤atànupassanà, ime dhammà ekatthà, bya¤janameva nànaü.

Aniccato manasikaroto, kiü pañisaïkhà ¤àõaü uppajjati: dukkhato manasikaroto kiü pañisaïkhà ¤àõaü uppajjati: anattato manasikaroto kiü pañisaïkhà ¤àõaü uppajjati.

Aniccato manasikaroto nimittaü pañisaïkhà ¤àõaü uppajjati, dukkhato manasikaroto pavattaü pañisaïkhà [PTS Page 064] [\q  64/]      ¤àõaü uppajjati, anattato manasikaroto nimitta¤ca pavatta¤ca pañisaïkhà ¤àõaü uppajjati. (1)

Yà ca mu¤citukamyatà1 yà ca pañisaïkhànupassanà yà ca saïkhàrupekkhà ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca, udàhu ekatthà bya¤janameva nànanti: yà ca mu¤citukamyatà yà ca pañisaïkhànupassanà yà ca saïkhàrupekkhà ime dhammà ekatthà, byà¤janameva nànaü, (2)

Aniccato manasikaroto kuto cittaü vuññhàti, kattha cittaü pakkhandati: dukkhato manasikaroto kuto cittaü vuññhàti, kattha cittaü pakkhandati: anattato manasikaroto kuto cittaü vuññhàti, kattha cittaü pakkhandati.

Aniccato manasikaroto nimittà cittaü vuññhàti, animitte cittaü pakkhandati, dukkhato manasikaroto pavattà cittaü vuññhàti, appavatte cittaü pakkhandati, anattato manasikaroto nimittà ca pavattà ca cittaü vuññhàti, animitte appavatte nirodha 2 nibbànadhàtuyà cittaü pakkhandati. (3)

Yà ca bahiddhàvuññhànavivaññane pa¤¤à ye ca gotrabhådhammà, ime dha'mmà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca, udàhu ekatthà bya¤janameva nànanti: yà ca bahiddhàvuññhànavivaññane pa¤¤à ye ca gotrabhådhammà, ime dhammà ekatthà, bya¤janameva nànaü. (4)

1. Muccitukamyatà - machasaü. 2. Nirodhe - pu, machasaü.
 

[BJT Page 486] [\x 486/]

Aniccato manasikaronto katamena vimokkhena vimuccati: dukkhato manasikaronto katamena vimokkhena vimuccati: anattato manasikaronto katamena vimokkhena vimuccati.

Aniccato manasikaronto animittavimokkhena vimuccati, dukkhato manasikaronto appaõihitavimokkhena vimuccati, anattato manasikaronto su¤¤atavimokkhena vamuccati. (5)

Yà ca dubhatovuññhàna vivaññane pa¤¤à ya¤ca magge [PTS Page 065] [\q  65/]      ¤àõaü, ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca, udàhu ekatthà, bya¤janameva nànanti yà ca dubhatovuññhànavivaññane pa¤¤à ya¤ca magge ¤àõaü ime dhammà ekatthà, byà¤janameva nànaü. (6)

Katihàkàrehi tayo vimokkhà nànakhaõe1 honti; katihàkàrehi tayo vimokkhà ekakkhaõe honti: catåhàkàrehi tayo vimokkhà nànàkhaõe honti, sattahàkàrehi tayo vimokkhà ekakkhaõe honti.

Katamehi catåhàkàrehi tayo vimokkhà nànàkhaõe honti: àdhipateyyaññhena adhiññhànaññhena abhinãhàraññhena niyyànaññhena.

Kathaü àdhipateyyaññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti: aniccato manasikaroto animitto vimokkho àdhipateyyo hoti, dukkhato manasikaroto appaõihito vimokkho àdhipateyyo hoti, anattato manasikaroto su¤¤ato vimokekhà àdhipateyyo hoti, evaü àdhipateyyaññhena tayo vimokkhà nànakhaõe honti, (1)

Kathaü adhiññhànaññhena tayo vimokkho nànàkhaõe honti: aniccato manasikaronto animittavimokkhassa vasena cittaü adhiññhàti, dukkhato manasikaronto appaõihitavimokkhassa vasena cittaü adhiññhàti anattato manasikaronto su¤¤atavimokkhassa vasena cittaü adhiññhàti, evaü adhiññhànaññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti. (2)

Kathaü abhinãhàraññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti: aniccato manasikaronto animittavimokkhassa vasena cittaü abhinãharati, dukkhato manasikaronto appaõihitavimokkhassa vasena cittaü abhinãharati, anattato manasikaronto su¤¤atavimokkhassa vasena cittaü abhinãharati. Evaü abhinãhàraññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti. (3)

Kathaü niyyànaññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti: aniccato manasikaronto animittavimokkhassa vasena [PTS Page 066] [\q  66/]      nirodhaü nibbànaü niyyàti, dukkhato manasikaronto appaõihitavimokkhassa vasena nirodhaü nibbànaü niyyàti. Anattato manasikaronto su¤¤atavimokkhassa vasena nirodhaü nibbànaü niyyàti, evaü niyyànaññhena tayo vimokkhà nànàkhaõe honti, (4)
1. Nànàkkhaõe - machasaü.
 

[BJT Page 488] [\x 488/]

Imehi catåhàkàrehi tayo vimokkhà nànàkhaõe honti.

Katamehi sattahàkàrehi tayo vimokakhà ekakkhaõe honti: samodhànaññhena adhigamanaññhena 1 pañilàbhaññhena pañivedhaññhena sacchikiriyaññhena phassanaññhena abhisamayaññhena.

Kathaü samodhànaññhena adhigamanaññhena pañilàbhaññhena pañivedhaññhena sacchikiriyaññhena phassanaññhena abhisamayaññhena tayo vimokkhà ekakkhaõe honti.

Aniccato manasikaronto nimittà muccatãti animitto vimokkho; yato muccati, tattha na paõidahatãti appaõihito vimokkho; yattha na paõidahati, tena su¤¤oti su¤¤ato vimokkho; yena su¤¤o, tena nimittena animittoti animitto vimokkho, evaü samodhànaññhena adhigamanaññhena pañilàbhaññhena pañivedhaññhena sacchikiriyaññhena phassanaññhena abhisamayaññhena tayo vimokkhà ekakkhaõe honti. (1)

Dukkhato manasikaronto paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho; yattha na paõidahati, tena su¤¤oti su¤¤ato vimokkho; yena su¤¤o tena nimittena animittoti animitto vimokkho, yena nimittena animitto, tattha na paõidahatãti appaõihito vimokkho, evaü samodhànaññhena adhigamanaññhena pañilàbhaññhena pañivedhaññhena sacchikiriyaññhena phassanaññhena abhisamayaññhena tayo vimokkhà ekakkhaõe honti. [PTS Page 067] [\q  67/]      (2)

Anattato manasikaronto abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; yena su¤¤o, tena nimittena animittoti animitto vimokkho; yena nimittena animitto, tattha na paõidahatãti appaõihito vimokkho; yattha na paõidahati, tena su¤¤oti su¤¤ato vimokkho, evaü samodhànaññhena adhigamanaññhena pañilàbhaññhena pañivedhaññhena sacchikiriyaññhena phassanaññhena abhisamayaññhena tayo vimokkhà ekakkhaõe honti. (3)

Imehi sattahàkàrehi tayo vimokkhà ekakkhaõe honti.

Atthi vimokkho, atthi mukhaü, atthi vimokkhamukhaü atthi vimokkhapaccanãkaü atthi vimokkhànulomaü, atthi vimokkhavivañño, atthi vimokkhabhàvanà, atthi vimokkhapañippassaddhi,

Katamo vimokkho: su¤¤ato vimokkho, animitto vimokkho, appaõihito vimokkho:

1. Adhigamaññhena - syà,
 

[BJT Page 490] [\x 490/]
Katamo su¤¤ato vimokkho: aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.
Råpe aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho råpe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; råpe viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho råpe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, råpe su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.
Vedanàya aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho vedanàya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; vedanàya viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho vedanàya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vedanàya su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.

Sa¤¤àya aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho sa¤¤àya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; sa¤¤àya viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho sa¤¤àya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, sa¤¤àya su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.

Saïkhàresu aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho saïkhàresu dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; saïkhàresu viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho saïkhàresu nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, saïkhàresu su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.

Vi¤¤àõe aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho vi¤¤àõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; vi¤¤àõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho vi¤¤àõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, vi¤¤àõe su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.

Cakkhusmiü aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho cakkhusmiü dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusmiü anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusamiü nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; cakkhusmiü viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho cakkhusmiü nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusmiü pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusmiü animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusmiü appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, cakkhusmiü su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho.
Jaràmaraõe aniccànupassanà¤àõaü niccato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho jaràmaraõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe anattànupassanà¤àõaü attato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe nibbidànupassanà¤àõaü nandiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho; jaràmaraõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho jaràmaraõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe animittànupassanà¤àõaü nimittato abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà abhinivesà muccatãti su¤¤ato vimokkho, jaràmaraõe su¤¤atànupassanà¤àõaü sabbàbhinivesehi muccatãti su¤¤ato vimokkho, [PTS Page 068] [\q  68/]      ayaü su¤¤ato vimokkho. (1)

Råpe aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho råpe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Råpe pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, rupe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, råpe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Vedanàya aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho vedanàya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Vedanàya pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, vedanàya appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, vedanàya su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Sa¤¤àya aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho sa¤¤àya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Sa¤¤àya pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, sa¤¤àya su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Saïkhàresu aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho saïkhàresu nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Saïkhàresu pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresu appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, saïkhàresa su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Vi¤¤àõe aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho vi¤¤àõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Vi¤¤àõe pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, vi¤¤àõe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Cakkhusmiü aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhåsmiü dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhusmiü anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhusmiü nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhusmiü viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho cakkhusmiü nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Cakkhusmiü pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhusmiü animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, vakkhusmiü appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, cakkhusmiü su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho.

Jaràmaraõe aniccànupassanà¤àõaü niccato nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe anattànupassanà¤àõaü attato nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe nibbidànupassanà¤àõa nandiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato nimittà muccatãti animitto vimokkho jaràmaraõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato nimittà muccatãti animitto vimokkho. Jaràmaraõe pañinissaggànupassà¤àõaü àdànato nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe animittànupassanà¤àõaü sabbanimittehi muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe appaõihitànupassanà¤àõaü paõidhiyà nimittà muccatãti animitto vimokkho, jaràmaraõe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato nimittà muccatãti animitto vimokkho, ayaü animitto vimokkho. (2)
 

[BJT Page 492] [\x 492/]

Katamo appaõihito vimokkho: aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà [PTS Page 069] [\q  69/]      muccatãti appaõihito vimokkho, nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.
Råpe aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, råpe viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, råpe appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, råpe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Vedanàya aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, vedanàya viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, vedanàya su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Sa¤¤àya aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, sa¤¤àya viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, sa¤¤àya su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Saïkhàresu aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, saïkhàresu viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, saïkhàresu su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Vi¤¤àõe aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, vi¤¤àõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, vi¤¤àõe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Cakkhusmiü aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, cakkhusmiü viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, cakkhusmiü su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho.

Jaràmaraõe aniccànupassanà¤àõaü niccato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe dukkhànupassanà¤àõaü sukhato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe anattànupassanà¤àõaü attato paõidhiyà muccatãti appaõihi vimokkho, jaràmaraõe viràgànupassanà¤àõaü ràgato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe nirodhànupassanà¤àõaü samudayato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe pañinissaggànupassanà¤àõaü àdànato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe animittànupassanà¤àõaü nimittato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe appaõihitànupassanà¤àõaü sabbapaõidhãhi muccatãti appaõihito vimokkho, jaràmaraõe su¤¤atànupassanà¤àõaü abhinivesato paõidhiyà muccatãti appaõihito vimokkho, ayaü appaõihito vimokkho, (3) ayaü vimokkho, (1)

Katamaü mukhaü, ye tattha jàtà anavajjà kusalà bodhipakkhiyà dhammà. Idaü mukhaü. (2)

Katamaü vimokkhamukhaü: yaü tesaü1 dhammànaü àrammaõaü nirodho nibbànaü, idaü vimokkhamukhaü, vimokkha¤ca mukha¤ca vimokkhamukhaü2 idaü vimokkhamukhaü. (3)

Katamaü vimokkhapaccanãkaü: tãõi akusalamålàni vimokkhapaccanãkàni, tãõi duccaritàni vimokkhapaccanãkàni, sabbepi akusalà dhammà vimokkhapaccanãkà, idaü vimokkhapaccanãkaü. [PTS Page 070] [\q  70/]      (4)

Katamaü vimokkhànulomaü: tãõi kusalamålàni vimokkhànulomàni, tãõi sucaritàni vimokkhànulomàni, sabbepi kusalà dhammà vimokkhànulomà. Idaü vimokkhànulomaü. (5)

Katamo vimokkhavivañño: sa¤¤àvivañño, cetovivañño, cittavivañño, ¤àõavivañño, vimokkhavivañño, saccavivañño:

1. Tesaü tesaü-syà. 2. Vimokkha¤ca mukha¤ca vimokkha mukha'nti syà, [PTS] potthakesu natthi.
 

[BJT Page 494] [\x 494/]

Sa¤jànanto vivaññatãti sa¤¤àvivañño, cetayanto vivaññatãti cetovivañño, vijànanto vivaññatãti cittavivañño, ¤àõaü karonto vivaññatãti ¤àõavivañño vossajjanto1 vivaññatãti vimokkhavivañño, tathaññhe 2 vivaññatãti saccavivañño.

Yattha sa¤¤àvivañño, tattha cetovivañño; yattha cetovivañño, tattha sa¤¤àvivañño; yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño, tattha cittavivañño; yattha cittavivañño, tattha sa¤¤àvivañño cetovivañño, yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño, tattha ¤àõavivañño; yattha ¤àõavivañño, tattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño; yattha sa¤¤àvivañño; cetovivañño cittavivañño, ¤àõavivañño, tattha vimokkhavivañño, tattha vimokkhavivañño, tattha sa¤¤àvivañño; cetovivañño cittavivañño ¤àõavivañño. Yattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño ¤àõavivañño vimokkhavivañño, tattha saccavivañño, yattha saccavivañño, tattha sa¤¤àvivañño cetovivañño cittavivañño ¤àõavivañño vimokkhavivañño, ayaü vimokkhavivañño. (6)

Katamà vimokkhabhàvanà: pañhamassa jhànassa 3 àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, dutiyassa jhànassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, tatiyassa jhànassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, catutthassa jhànassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, sotàpattimaggassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, sakadàgàmimaggassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, anàgàmimaggassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, arahattamaggassa àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, [PTS Page 071] [\q  71/]      ayaü vimokkhabhàvanà. (7)

Katamà vimokkhapañippassaddhi: pañhamassa jhànassa pañilàbho và vipàko và, dutiyassa jhànassa pañilàbho và vipàko và, tatiyassa jhànassa pañilàbho và vipàko và, catutthassa jhànassa pañilàbho và vipàko và, àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà pañilàbho và vipàko và, sotàpattimaggassa sotàpattiphalaü, sakadàgàmimaggassa sakadàgàmiphalaü, anàgàmimaggassa anàgàmiphalaü, arahattamaggassa arahattaphalaü. Ayaü vimokkhapañippassaddhi. 4 (8)
Tatiyaka bhàõavàraü 5

1. Vosajjanto-machasaü,
2. Tathaññhena-machasaü, syà.
3. Pañhamajjhànassa-syà, sã 2.
4. Vimokkhappañippassaddhi machasaü. Vimokkhapañipassaddhi - sã 2,
Tatiyabhàõavàro - machasaü, tatiyàbhàõavàraü - syà, [PTS,]