Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa.
2. Cittalatàvaggo
2. 1
[PTS Page 016. [\q 16/]
]
156. Api sakko'va devindo ramme cittalatà
vane
Samantà anuppiyàsi nàrãgaõapurakkhatà
Obhàsentã disà sabbà
osadhã viya tàrakà.
157. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
158. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
159. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
160. Ahaü manussesu manussabhåtà
dàsã ahosiü parapessiyà kule
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino
Tassà me nikkhamo àsi sàsane
tassa tàdino.
161. Kàmaü bhijjatu'yaü kàyo
neva atthettha santhanaü1
Sikkhàpadànaü pa勺annaü
maggo sovatthiko sivo.
162. Akaõñako agahano uju sabbhi
pavedito
Nikkhamassa phalaü passa yathidaü
pàpuõitthikà.
163. âmantanikà ra中omhi
sakkassa vasavattino
Saññhituriyasahassàni
pañibodhaü karonti me.
164. âlambo gaggaro2 bhãmo sàdhuvàdã
ca saüsayo,
Pokkharo ca suphasso ca vãõàmokkhà
ca nàriyo.
165. Nandà ceva sunandà ca soõadinnà
sucimbhità3
Alambusà missakesã ca puõóarãkàtidàruõã.
166. Eõiphassà suphassà
ca subhaddà muduvàdinã,
Età ca中à ca seyyasà4
accharànaü pabodhikà.
1. Saõañhanaü - machasaü.
2. Gaggamo - syà.
3. Sucimbhikà - syà.
4. Seyyàse - sãmu. Pa.
[BJT Page 38] [\x 38/]
167. Kàmaü kàlenupàgantvà
abhibhàsanti devatà,
Handa naccàma gàyàma handa
taü ramayàmase.
168. Nayidaü akatapu中ànaü
katapu中ànamevidaü
Asokaü nandànaü rammaü
tidasanaü mahàvanaü.
169. Sukhaü akatapu中àtaü
idha natthi parattha ca,
Sukha勺e katapu中ànaü
idha ceva paratthe ca.
170. Tesaü sahavyakàmànaü
kattabbaü kusalaü bahuü
Katapu中à hi modanti sagge
bhosasamaïginoti.
Dàsãvimànaü.
2. 2
171. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsenti disà sabbà osadhã
viya tàràkà.
172. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
173. Pucchàmi taü mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
174. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
175. Kevaññadvàrà
nikkhamma ahu mayhaü nivesanaü,
Tattha sa勺aramànànaü
sàvakànaü mahesinaü.
176. Odanaü kummàsaü sàkaü1
loõasovãraka勺ahaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetaso.
177. Càtuddasiü pa勺adasiü
yà ca pakkhassa aññhamã,
Pàñihàriyapakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü
178. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü
1. ôàkaü - machasaü.
[BJT Page 40] [\x 40/]
179. Pàõàtipàtà
vãratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà
180. Pa勺asikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino
181. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
182. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
Mama ca bhante vacanena bhagavato pàde sirasà vandeyyàsi, lakhumà nàma bhante upàsikà bhagavato pàde sirasà vandatãti. Anacchariyaü kho panekaü bhante yaü maü bhagavà a中atarasmiü sàma中aphale vyàkareyya taü bhagavà sakadàgàmiphale vyàkàsãti.
Lakhumàvimànaü.
2. 3
183. Piõóàya te carantassa
tuõhãbhåtassa tiññhato,
Daëiddà kapaõà nàrã
paràgàraü avassità1
184. Yà te adàsi àcàmaü
pasantà sehi pàõihi,
Sà hitvà mànusaü
dehaü kannu sà disataü gatà
185. Piõóàya me carantassa
tuõhãbhåtassa tiññhato,
Daëiddà kapaõà nàrã
paràgàraü avassità
186. Yà me adàsi àcàmaü
pasantà sehi pàõihi,
Sà hitvà mànusaü
dehaü vippamuttà ito cutà
187. Nimmàõaratino nàma
santi devà mahiddhikà,
Tattha sà sukhità nàrã
modatàcàmadàyikàti
188. Abho dànaü varàkiyà
kassape supatiññhitaü,
Paràbhatena dànena ijjhittha
vata dakkhiõà
189. Yà mahesittaü kàreyya
cakkavattissa ràjino
Nàrã sabbaïgakalyàõã
bhattu cànomadassikà
Etassàcàmadànassa kalaü
nàgghati soëasiü.
1. Apassità - machasaü
[BJT Page 42] [\x 42/]
190. Sataü nikkhà sataü assà
sataü assatarãrathà
Sataü ka中à sahassàni
àmuttamaõãkuõóalà
Etassàcàmadànassa kalaü
nàgghanti soëasiü
191. Sataü hemavatà nàgà
ãsà dantà uråëhavà
Suvaõõakacchà màtaïgà
hemakappanavàsasà1
Etassàcàmadànassa kalaü
nàgghanti soëasiü
192. Catunnampi2ca dãpànaü
issaraü yodha kàraye,
Etassàcàmadànassa kalaü
nàgghati soëasinti
âcàmadàyikàvimànaü.
2. 4
193. Caõóàlã vanda
pàdàni gotamassa yasassino,
Taveva3 anukampàya aññhàsi
isisattamo4
194. Abhippasàdehi manaü arahattamhi
tàdinã5,
Khippaü pa大alikà vanda
parittaü tava jãvitanti
195. Codità bhàvitattena sarãrantimadhàrinà,
Caõóàlã vandi pàdàni
gotamassa yasassino
196. Tamenamavadhã gàvã
caõóàliü pa大aliü ñhitaü,
Namassamànaü sambuddhaü andhakàre
pabhaïkaranti
197. Khãõàsavaü vigatarajaü
anejaü
Ekaü ara中amhi raho nisinnaü
Deviddhipattà upasaïkamitvà
Vandàmi taü vãra mahànubhàvàti6
198. Suvaõõavaõõà
jalità mahàyasà
Vimànamoruyha anekacittà
Parivàrità accharànaü
gaõena7
Kà tvaü subhe devate vandase mamanti.
1. Hemakappanivàsasà - syà,
2. Catunnampi - machasaü.
3. Tameva - machasaü.
4. Isisuttamo - sãmu.
5. Tàdine, - syà,
6. Mahànubhàvanti - machasaü,
katthaci
7. Accharàsaügaõena - machasaü.
[BJT Page 44] [\x 44/]
199. Ahaü bhadante1 caõóàlã
tayà vãrena pesità,
Vandiü arahato pàde gotamassa yasassino
200. Sàhaü vanditva2 pàdàni
cutà caõóàlayoniyà,
Vimànaü sabbato bhaddaü upapannambhi
nandanaü3
201. Accharànaü satasahassaü
purakkhatvàna4 tiññhati,
Tàsàhaü pavarà seññhà
vaõõena yassa yutà.
202. Pahåtakatakalyàõà
sampajànà patissatà,
Muniü kàruõikaü loke
taü bhante vanditumàgatàti.
203. Idaü vatvàna caõóàlã
kata中å katavedinã,
Vanditvà arahato pàde tatthevantaradhàyathàti.
5
Caõóàlãvimànaü.
2. 5
204. Nãlà pãtà ca
kàëà ca ma大eññhà6 atha
lohità,
Uccàvacànaü vaõõànaü
ki大akkhaparivàrità.
205. Mandàravànaü pupphànaü
màlaü dhàresi muddhani,
Nayime a中esu kàyesu rukkhà
santi sumedhase.
206. Kena kàyaü upapannà
tàvatiüsaü yasassinã,
Devate pucchitàcikkha kissa kammassidaü
phala'nti
207. Bhadditthiti7 maü a中iüsu
kimbilàyaü upàsikà,
Saddhà sãlena sampannà
saüvibhàgaratà sadà.
208. Acchàdana勺a bhatta勺a
senàsanaü padãpiyaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetasà
209. Càtuddasiü pa勺adasiü
yà ca pakkhassa aññhamã,
Pàñihàriyapakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü.
210. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü.
1. Bhaddante - machasaü.
2. Vanditvà - machasaü.
3. Nandane - machasaü
4. Purakkhitvà - syà,
5. Tatthevantaradhàyatãti - syà,
6. Ma大iññhà -
machasaü
Ma大iññhà - [PTS]
7. Bhadditthikàti maü a中asu
- machasaü.
[BJT Page 46] [\x 46/]
211. Pàõàtipàtà
viratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà.
212. Pa勺a sikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato appamàdavihàriõã.
213. Bhikkhu cahaü paramahitànukampake
Abhojayaü tapassiyugaü mahàmuniü
Katàvàsà katakusalà
tato cutà
Sayaüpabhà anuvicaràmi nandanaü.
214. Aññhaïgikaü aparimitaü
sukhàvahaü
Uposathaü sattamupàvasiü ahaü
Katàvàsà katakusalà
tato cutà
Sayaüpabhà anuvicaràmi nandananti.
[PTS Page 021] [\q 21/]
Bhadditthivimànaü.
2. 6
215. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsentã disà sabbà
osadhã viya tàrakà.
216. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
217. Kena tvaü vimalobhàsà
atirocasi devate,
Kena te sabbagattehi sabbà obhàsare
disà.
218. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatã'ti.
219. *Sà devatà attamanà
moggallànena pucchatà,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassakammassidaü phalaü.
* Nàgatàpyayaü gàthà sãhalakkharavimànavatthumhi, tassaü aññhakathàyaü àgatà, tasmà sà idha pakkhittà.
[BJT Page 48] [\x 48/]
220. Soõadinnàti maü a中iüsu1
nàlandàyaü upàsikà,
Saddhà sãlena sampannà
saüvibhàgaratà sadà.
221. Acchàdana勺a bhatta勺a
senàsanaü padãpiyaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetasà
222. Càtuddasiü pa勺adusiü
yà ca pakkhassa aññhamã,
Pàñihàriya pakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü.
223. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü.
224. Pàõàtipàtà
viratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà.
225. Pa勺asikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino.
226. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà
227. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatã'ti.
Soõadinnà vimànaü.
2. 7
228. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsentã disà sabbà
osadhã viya tàrakà.
229. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
230. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatã'ti.
231. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
1. A中aüsu, - machasaü.
[BJT Page 50] [\x 50/]
232. Uposathàti maü a中iüsu
sàketàyaü upàsikà,
Saddhà sãlena sampannà
saüvibhàgaratà sadà.
233. Acchàdanaü ca bhatta勺a
senàsanaü padãpiyaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetasà.
[PTS Page 021. [\q 21/]
]
234. Càtuddasiü pa勺adasiü
yà ca pakkhassa
Aññhami, pàñihàriyapakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü.
235. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü.
236. Pàõàtipàtà
viratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà.
237. Pa勺a sikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino.
238. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
239. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
240. Abhikkhaõaü nandanaü sutvà
chando me udapajjatha1
Tattha cittaü paõidhàya
upapannamhi nandanaü.
241. Nàkàsiü santhuvacanaü
buddhassàdiccabandhuno,
Hãne cittaü paõidhàya
sàmhi pacchànutàpinãti.
242. Kãva ciraü vimànasmiü
idha vacchasuposathe,
Devate pucchitàcikkha yadi jànàsi
àyunoti.
243. Saññhivassasahassàni
tisso ca vassakoñiyo
Idha ñhatvà mahàmuni ito
cutà gamissàmi
Manussànaü sahavyatanti.
244. Mà tvaü uposathe bhàyi
sambuddhenàpi vyàkatà
Sotàpannà visesayi pahãnà
tava duggatãti.
Uposathà vimànaü.
1. Uppajjatha - sãmu, pa. Uppajjati - katthaci
[BJT Page 52] [\x 52/]
2. 8
245. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsenti disà sabbà osadhã
viya tàrakà.
246. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
247. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
248. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
249. Saddhàti maü a中iüsu
ràjagahasmiü upàsikà,
Saddhàsãlena sampannà
saüvibhàgaratà sadà.
250. Acchàdana勺a bhatta勺a
senàsanaü padãpiyaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetasà.
251. Càtuddasiü pa勺asiü
yà ca pakkhassa aññhami,
Pàñihàriyapakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü.
252. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü.
253. Pàõàtipàtà
viratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà.
254. Pa勺a sikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino.
255. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
256. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
[PTS Page 022] [\q 22/]
Saddhàvimànaü. 1
1. Niddàvimànaü - machasaü.
[BJT Page 54] [\x 54/]
2. 9
257. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsenti disà sabbà osadhã
viya tàrakà.
258. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
259. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
260. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
261. Sunandàti maü a中iüsu1
ràjagahasmiü upàsikà,
Saddhàsãlena sampannà
saüvibhàgaratà sadà.
262. Acchàdana勺a bhatta勺a
senàsanaü padãpiyaü,
Adàsiü ujubhåtesu vippasannena
cetasà.
263. Càtuddasiü pa勺asiü
yà ca pakkhassa aññhami,
Pàñihàriyapakkha勺a
aññhaïgasusamàgataü.
264. Uposathaü upavasissaü sadà
sãlesu saüvutà,
Sa中amà saüvibhàgà
ca vimànaü àvasàmahaü.
265. Pàõàtipàtà
viratà musàvàdà ca sa中atà,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrakà.
266. Pa勺a sikkhàpade ratà
ariyasaccàna kovidà,
Upàsikà cakkhumato gotamassa
yasassino.
267. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
268. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
Sunandà vimànaü. 2
1. Suniddàti maü a中aüsu
- machasaü.
2. Suniddà vimànaü - machasaü.
[BJT Page 56] [\x 56/]
2. 10
269. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsenti disà sabbà osadhã
viya tàrakà.
270. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
271. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
272. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
273. Ahaü manussesu manussabhåtà
Purimàya jàtiyà manussaloke
Addasaü virajaü buddhaü vippasannamanàvilaü
Tassa adàsahaü bhikkhaü pasannà
sehi pàõihi
274. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
275. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
[PTS Page 023] [\q 23/]
Bhikkhàdàyikà vimànaü.
2. 11
276. Abhikkantena vaõõena yà
tvaü tiññhasi devate,
Obhàsenti disà sabbà osadhã
viya tàrakà.
277. Kena te tàdiso vaõõo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso
piyà.
278. Pucchàmi taü devi mahànubhàve
Manussabhåtà kimakàsi pu中aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca te sabbadisà
pabhàsatãti.
[BJT Page 58] [\x 58/]
279. Sà devatà attamanà
moggallànena pucchità,
Pa士aü puññhà
viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.
280. Ahaü manussesu manussabhåtà
Purimàya jàtiyà manussaloke
Addasaü virajaü buddhaü vippasannamanàvilaü
Tassa adàsahaü bhikkhaü pasannà
sehi pàõihi
281. Tena me tàdiso vaõõo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso
piyà.
282. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåtà yamahaü akàsiü
Tenamhi evaü jalitànubhàvà
Vaõõo ca me sabbadisà
pabhàsatãti.
Dutiyabhikkhàdàyikà vimànaü.
Cittalatàvaggo dutiyo
Tassuddànaü: -
Dàsã ceva lakhumà ca atha
àcàmadàyikà
Caõóàlã bhadditthi
ceva1 soõadinnà uposathà
Nandà ceva sunandà ca2 deva ca
bhikkhàya dàyikà
Vaggo tena pavuccatãti.
Bhàõavàraü pañhamaü.
1. Bhadditthikà ca - syà
2. Niddàceva suniddà ca - machasaü.