[PTS Vol S - 1] [\z S /] [\f I /]
[PTS Page 077] [\q 77/]
[BJT Vol S - 1] [\z S /] [\w I/]
[BJT Page 146] [\x 146/]

Suttantapiñake
Saüyuttanikàyo
Pañhamo bhàgo
Sagàthavaggo
3. Kosalasaüyuttaü
2. Aputtakavaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

 

3. 2. 1.

Sattajañilasuttaü

122. Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Tena kho pana samayena bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito bahidvàrakoññhake nisinno hoti. Atha kho ràjà pasenadikosalo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi.

[PTS Page 078. [\q 78/] ] Tena kho pana samayena satta ca jañilà satta ca nigaõñhà satta ca acelakà1 satta ca ekasàñakà satta ca paribbàjakà paråëhakacchanakhalomà khàrivividhamàdàya2 bhagavato avidåre atikkamanti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà dakkhiõajàõumaõóalaü pañhaviyaü nihantvà yena te satta ca jañilà satta ca nigaõñhà satta ca acelakà satta ca ekasàñakà satta ca paribbàjakà tena¤jaliü paõàmetvà tikkhattuü nàmaü sàvesi: ràjàhaü bhante pasenadi kosalo, ràjàhaü bhante pasenadã kosalo, ràjàhaü bhante pasenadã kosaloti.

Atha kho ràjà pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jañilesu sattasu ca nigaõñhesu sattasu ca acelakesu sattasu ca ekasàñakesu sattasu ca paribbàjakesu yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etadavoca: ye te bhante loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà ete tesaü a¤¤ataràti.

Dujjànaü kho etaü mahàràja tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena kàsikacandanaü paccanubhontena màlàgandhavilepanaü dhàrayantena jàtaråparajataü sàdiyantena ime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannà, ti.

1. Acelà-syà. [PTS] sã 1. 2. 2. Khàrividhaü àdàya -[PTS]

[BJT Page 148] [\x 148/]

Saüvàsena kho maharàja sãlaü veditabbaü. Ta¤ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. Saüvohàrena kho mahàràja soceyyaü veditabbaü. Ta¤ca ko dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. âpadàsu kho mahàràja thàmo veditabbo. So ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. [PTS Page 079. [\q 79/] ] Sàkacachàya kho mahàràja pa¤¤à veditabbà. Sà ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤enàti.

Acchariyaü bhante abbhutaü bhante, yàva subhàsitamidaü bhantena bhagavatà: 'dujjànaü kho etaü mahàràja tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena kàsikacandanaü paccanubhontena màlàgandhavilepanaü dhàrayantena jàtaråparajataü sàdiyantena 'ime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannà'ti. Saüvàsena kho maharàja sãlaü veditabbaü. Ta¤ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. Saüvohàrena kho mahàràja soceyyaü veditabbaü. Ta¤ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. âpadàsu kho mahàràja thàmo veditabbo. So ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤ena. Sàkacchàya kho mahàràja pa¤¤à veditabbà. Sà ca kho dãghena addhunà na ittaraü1. Manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà2 no duppa¤¤enàti.

Ete bhante mama purisà càrà3 ocarakà janapadaü ocaritvà àgacchanti. Tehi pañhamaü ociõõaü4 ahaü pacchà oyàyissàmi5. Idàni te bhante rajojallaü pavàhetvà sunhàtà suvilittà kappitakesamasså odàtavatthavasanà6 pa¤cahi kàmaguõehi samappità samaïgãbhåtà paricàrayissantãti.

Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imà gàthàyo abhàsi:

Na vaõõaråpena naro sujàno
Na vissase ittaradassanena,
Susa¤¤atànaü hi viya¤janena
Asa¤¤atà lokamimaü caranti.
Patiråpako mattikà7 kuõóaloca
Lohaóóhamàsova suvaõõachanno,
Caranti eke8 parivàrachannà
Anto asuddhà bahi sobhamànàti.

 

3. 2. 2.

Pa¤caràjasuttaü

123. Sàvatthiyaü Ý

Tena kho pana samayena pa¤cannaü ràjånaü pasenadipamukhànaü pa¤cahi kàmaguõehi samappitànaü samaïgãbhåtànaü paricàrayamànànaü ayamantarà kathà udapàdi: kinnu kho kàmànaü agganti. 5.

1. Itaraü - [PTS] Syà. 2. Pa¤¤àvatà- [PTS] 3. Corà sãmu. 2. Carà machasaü. [PTS] 4. Otiõõaü - sãmu2 5. Osàpayissàmi. Machasaü. [PTS] ohayissàmi- syà. 6. Odàta vatthà- machasaü, [PTS] 7. Mattika-syà [PTS] 8. Loke-machasaü, syà.

[BJT Page 150] [\x 150/]

Tatrekacce evamàhaüsu: råpà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: saddà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: gandhà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: rasà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: [PTS Page 080. [\q 80/] ] Phoññhabbà kàmànaü agganti. Yato kho te ràjàno1 nàsakkhiüsu a¤¤ama¤¤aü sa¤¤àpetuü. Atha kho ràjà pasenadi kosalo te ràjàno etadavoca: àyàma màrisà yena bhagavà tenupasaïkamissàma. Upasaïkamitvà bhagavantaü etamatthaü pañipucchissàma. Yathà no bhagavà vyàkarissati tathà naü dhàressàmàti. 2

Evaü màrisàti kho te ràjàno ra¤¤o pasenadissa kosalassa paccassosuü. Atha kho te pa¤ca ràjàno pasenadippamukhà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etadavoca: "idha bhante amhàkaü pa¤cannaü ràjånaü pa¤cahi kàmaguõehi samappitànaü samaïgãbhåtànaü paricàrayamànànaü ayamantarà kathà udapàdi: kinnu kho kàmànaü agganti?. Ekacce evamàhaüsu: råpà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: saddà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: gandhà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: rasà kàmànaü agganti. Ekacce evamàhaüsu: phoññhabbà kàmànaü agganti. Kinnu kho bhante kàmànaü aggana"ti?

Manàpapariyantaü khvàhaü mahàràja pa¤casu kàmaguõesu agganti vadàmi. Te'va3 mahàràja råpà ekaccassa manàpà honti. Te'va3 råpà ekaccassa amanàpà honti. Yehi ca yo råpehi attamano hoti, paripuõõasaïkappo, so tehi råpehi a¤¤aü råpaü uttaritaraü và paõãtataraü và na pattheti. Te tassa råpà paramà honti. Te tassa råpà anuttarà honti.

Te'va3 mahàràja saddà ekacchassa manàpà honti. Te'va saddà ekaccassa amanàpà honti. Yehi ca yo saddehi attamano hoti, paripuõõasaïkappo, so tehi saddehi a¤¤aü saddaü uttaritaraü và paõãtataraü và na pattheti, te tassa saddà paramà honti. Te tassa saddà anuttarà honti.

 Te'va3 mahàràja gandhà ekacchassa manàpà honti. Te'va gandhà ekaccassa amanàpà honti. Yehi ca yo gandhehi attamano hoti, paripuõõasaïkappo, so tehi gandhehi a¤¤aü gandhaü uttaritaraü và paõãtataraü và na pattheti, te tassa gandhà paramà honti. Te tassa gandhà anuttarà honti.

Te'va3 mahàràja rasà ekaccassa manàpà honti. Te'va rasà ekaccassa amanàpà honti. Yehi ca yo rasehi attamano hoti, paripuõõasaïkappo, so tehi rasehi a¤¤aü rasaü uttaritaraü và paõãtataraü và na pattheti, te tassa rasà paramà honti. Te tassa rasà anuttarà honti.

Te'va mahàràja phoññhabbà ekaccassa manàpà honti. Te'va3 phoññhabbà ekaccassa amanàpà honti. [PTS Page 081. [\q 81/] ] Yehi ca yo poññhabbehi attamano hoti, paripuõõasaïkappo, so tehi phoññhabbehi a¤¤aü phoññhabbaü uttaritaraü và paõãtataraü và na pattheti. Te tassa phoññhabbà paramà honti. Te tassa phoññhabbà anuttarà hontãti.

Tena kho pana samayena candanaïgaliko upàsako tassaü parisàyaü nisinno hoti. Atha kho candanaïgaliko upàsako uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: pañibhàti maü bhagavà, pañibhàti maü sugatàti.

"Pañibhàtu taü candanaïgalikà" ti bhagavà avoca.

Atha kho candanaïgaliko upàsako bhagavato sammukhà tadanuråpàya gàthàya abhitthavi:

1. Mahàràjàno - sãmu1. 2. Dhàreyyàmàti - sãmu 2 syà, [PTS] 3. Te ca - sãmu, 2 [PTS] ye ca -syà.

[BJT Page 152] [\x 152/]

Padumaü yathà kokanadaü sugandhaü
Pàto siyà phullamavãtagandhaü,
Aïgãrasaü passa virocamànaü
Tapannamàdiccamivantalikkheti.

Atha kho te pa¤ca ràjàno candanaïgalikaü upàsakaü pa¤cahi uttaràsaïgehi acchàdesuü. Atha kho candanaïgaliko upàsako tehi pa¤cahi uttaràsaïgehi bhagavantaü acchàdesãti.

 

3. 2. 3.

Doõapàkasuttaü

124. Sàvatthiyaü Ý

Tena kho pana samayena ràjà pasenadi kosalo doõapàkaü sudaü1 paribhu¤jati. Atha kho ràjà pasenadã kosalo bhuttàvã mahassàsã yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi.

Atha kho bhagavà taü ràjànaü pasenadiü kosalaü bhuttàviü mahassàsiü viditvà tàyaü velàyaü imaü gàthaü abhàsi:

Manujassa sadà satãmato mattaü jànato laddhabhojane,
Tanu tassa2 bhavanti vedanà sanikaü jãrati àyupàlayanti.

[PTS Page 082. [\q 82/] ] Tena kho pana samayena sudassano màõavo ra¤¤o pasenadissa kosalassa piññhito ñhito hoti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo sudassanaü màõavaü àmantesi: " ehi tvaü tàta sudassana, bhagavato santike imaü gàthaü pariyàpuõitvà mama bhattàbhihàre bhàsa. Aha¤ca te devasikaü kahàpaõasataü niccabhikkhaü3 pavattayissàmãti. " Evaü devàti kho sudassano màõavo ra¤¤o pasenadissa kosalassa pañissutvà4 bhagavato santike imaü gàthaü pariyàpuõitvà pasenadissa kosalassa bhattàbhihàre sudaü bhàsati:

"Manujassa sadà satãmato mattaü jànato laddhabhojane,
Tanu tassa2 bhavanti vedanà sanikaü jãrati àyupàlayanti. "

Atha kho ràjà pasenadã kosalo anupubbena nàëikodanaparamatàya saõñhàsi. Atha kho ràjà pasenadi kosalo aparena samayena sallikhitagatto5 pàõinà gattàni anumajjanto tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

"Ubhayena vata maü so bhagavà atthena anukampi,
diññhadhammikena ceva atthena samparàyikena cà"ti.

1. Doõapàkakuraü- machasaü. Doõapàkasudaü - sãmu. 2. Tanukassa - machasaü. Syà. 3. Niccaü bhikkhaü -machasaü niccabhattaü -syà 4. Pañissuõitvà-syà [PTS] 5. Susallikhitagatto- machasaü, syà.

[BJT Page 154] [\x 154/]

 

3. 2. 4.

Pañhamasaïgàmasuttaü

125. Sàvatthiyaü Ý

Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü pasenadiü kosalaü abbhåyyàsi yena kàsi.

Assosi kho ràjà pasenadi kosalo "ràjà kira màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà mamaü abbhåyyàto yena kàsã"ti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü paccuyyàsi yena kàsi.

[PTS Page 083. [\q 83/] ] Atha kho ràjà ca màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjà ca pasenadi kosalo saïgàmesuü. Tasmiü kho pana saïgàme ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjànaü pasenadiü kosalaü paràjesi. Paràjito ca ràjà pasenadi kosalo sakameva ràjadhàniü sàvatthiü pàyàsi1.

Atha kho sambahulà bhikkhå pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisiüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhu bhagavantaü etadavocuü:

Idha bhante ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü pasenadiü kosalaü abbhåyyàsi yena kàsi. Assosi kho ràjà pasenadi kosalo "ràjà kira màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà mamaü abbhåyyàto yena kàsi"ti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehi puttaü paccuyyàsi yena kàsi. Atha kho bhante ràjà ca màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjà ca pasenadi kosalo saïgàmesuü.

Tasmiü kho pana bhante, saïgàme ràjà màgadho ajàtasattu vedehi putto ràjànaü pasenadiü kosalaü paràjesi. Paràjito ca bhante, ràjà pasenadi kosalo sakameva ràjadhàniü sàvatthiü pàyàsãti.

Ràjà bhikkhave, màgadho ajàtasattu vedehiputto pàpamitto pàpasahàyo pàpasampavaïko. Ràjà ca kho bhikkhave, pasenadi kosalo kalyàõamitto kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. Ajjata¤ca2 bhikkhave ràjà pasenadi kosalo imaü rattiü dukkhaü sessati3 paràjitoti.

Jayaü veraü pasavati dukkhaü seti paràjito,
Upasanto sukhaü seti hitvà jayaparàjayanti.

1. Paccuyyàsi-machasaü. Syà, sãmu1. 2. Ajjeva. Machasaü. Sã1. Syà. 3. Seti, machasaü. Sã1.

[BJT Page 156. [\x 156/] ]

 

3. 2. 5.

Dutiyasaïgàmasuttaü

126. Sàvatthiyaü Ý

Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü [PTS Page 084. [\q 84/] ] Senaü sannayhitvà ràjànaü pasenadiü kosalaü abbhåyyàsi yena kàsi. Assosi kho ràjà pasenadi kosalo "ràjà kira màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà mamaü abbhåyyàto yena kàsã"ti.

Atha kho ràjà pasenadi kosalo caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehi puttaü paccuyyàsi yena kàsi.

Atha kho ràjà ca màgadho ajàtasattu vedehiputto rajà ca pasenadi kosalo saïgàmesuü. Tasmiü kho pana saïgàme ràjà pasenadi kosalo ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü paràjesi. Jãvagàha¤ca2 naü aggahesi.

Atha kho ra¤¤o pasenadissa kosalassa etadahosi: ki¤càpi kho myàyaü ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto adubbhantassa dubbhati. Atha ca pana me bhàgineyyo hoti. Yannånàhaü ra¤¤o màgadhassa ajàtasattuno3 vedehiputtassa sabbaü hatthikàyaü pariyàdiyitvà sabbaü assakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü rathakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü pattikàyaü pariyàdiyitvà jivantameva naü ossajjeyyanti4.

Atha kho ràjà pasenadi kosalo ra¤¤o màgadhassa ajàtasattuno vedehiputtassa sabbaü hatthikàyaü pariyàdiyitvà sabbaü assakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü rathakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü pattikàyaü pariyàdiyitvà jivantameva naü ossajji 5.

Atha kho sambahulà bhikkhå pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisiüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàta pañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü:

[PTS Page 085. [\q 85/] ] Idha bhante ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü pasenadiü kosalaü abbhåyyàsi yena kàsi. Assosi kho ràjà pasenadi kosalo "ràjà kira màgadho ajàtasattu vedehiputto caturaïginiü senaü sannayhitvà mamaü abbhåyyàto yena kàsi"ti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo caturaïginiü senaü sannayhitvà ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehi puttaü paccuyyàsi yena kàsi. Atha kho bhante ràjà ca màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjà ca pasenadi kosalo saïgàmesuü. Tasmiü kho pana bhante, saïgàme ràjà pasenadi kosalo ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü paràjesi. Jivagàha¤ca naü aggahesi.

1. Kàsã- [PTS] 2. Jivaggàhaü- machasaü, [PTS] 3. Ajàtasattussa-sãmu, 1. 2. 4. Osajjeyyaü - machasaü 5. Osajji-machasaü.

[BJT Page 158] [\x 158/]

Atha kho bhante, ra¤¤o pasenadissa kosalassa etadahosi: ki¤càpi kho myàyaü ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto adubbhantassa dubbhati. Atha ca pana me bhàgineyyo hoti. Yannånàhaü ra¤¤o màgadhassa ajàtasattuno3 vedehi puttassa sabbaü hatthikàyaü pariyàdiyitvà sabbaü assakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü ratha kàyaü pariyàdiyitvà sabbaü pattikàyaü pariyàdiyitvà jivantameva naü ossajjeyyanti. Atha kho bhante, ràjà pasenadi kosalo ra¤¤o màgadhassa ajàtasattuno vedehi puttassa sabbaü hatthikàyaü pariyàdiyitvà sabbaü assakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü rathakàyaü pariyàdiyitvà sabbaü pattikàyaü pariyàdiyitvà jivantameva naü ossajji.

Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imà gàthàyo abhàsi:
Vilumpateva puriso yàvassa upakappati,
Yadà ca¤¤e vilumpanti so vilutto viluppati1.
òhànaü hi ma¤¤ati bàlo yàva pàpaü na paccati,
Yadà ca paccati pàpaü atha2 bàlo dukkhaü nigacchati.
Hantà labhati hantàraü jetàraü labhate jayaü,
Akkosako ca akkosaü rosetàra¤ca rosako,
Atha kammavivaññena so vilutto viluppatãti1.

 

3. 2. 6.

Dhãtusuttaü

127. Sàvatthiyaü Ý

[PTS Page 086. [\q 86/] ] Atha kho ràjà pasenadi kosalo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi.

Atha kho a¤¤ataro puriso yena ràjà pasenadi kosalo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ra¤¤o pasenadissa kosalassa upakaõõake àrocesi: mallikà deva, devã dhãtaraü vijàtàti. Evaü vutte ràjà pasenadi kosalo anattamano ahosi.

Atha kho bhagavà ràjànaü pasenadiü kosalaü anattamanaü3 viditvà tàyaü velàyaü imà gàthàyo abhàsi:

Itthã pi hi ekacciyà seyyà posa janàdhipa,
Medhàvinã sãlavatã sassudevà patibbatà.
Tassà yo jàyatã poso såro hoti disampati,
Tàdisà subhagiyà4 putto rajjampi anusàsatãti.

1. Vilumpati-syà, sãmu, 1, 2. Sã2, [PTS] 2. Atha dukkhaü-machasaü 3. Anattamanataü-machasaü, sãmu1, [PTS] 4. Subhariyà -[PTS]

[BJT Page 160] [\x 160/]

 

3. 2. 7.

Appamàdasuttaü

128. Sàvatthiyaü Ý

Ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etadavoca: atthi nu kho bhante eko dhammo yo ubho atthe samadhigayha1 tiññhati, diññhadhammika¤ceva atthaü samparàyika¤càti.

Atthi kho mahàràja eko dhammo yo ubho atthe samadhigayha1 tiññhati, diññhadhammika¤ceva atthaü samparàyika¤càti.

Katamo pana bhante eko dhammo yo ubho atthe samadhigayha1 tiññhati, diññhadhammika¤ceva atthaü samparàyika¤càti?

Appamàdo kho mahàràja eko dhammo yo ubho atthe samadhigayha1 tiññhati diññhadhammika¤ceva atthaü samparàyika¤càti. Seyyathàpi mahàràja yàni kànici jaïgamànaü2 pàõànaü padajàtàni sabbàni tàni hatthipade samodhànaü gacchanti, hatthipadaü tesaü aggamakkhàyati yadidaü mahantattena. Evameva kho mahàràja appamàdo eko dhammo yo [PTS Page 087. [\q 87/] ] Ubho atthe samadhigayha1 tiññhati diññhadhammika¤ceva atthaü samparàyika¤càti.

âyuü àrogiyaü vaõõaü saggaü uccàkulãnataü,
Ratiyo patthayantena uëàrà aparàparà,
Appamàdaü pasaüsanti pu¤¤akiriyàsu paõóità
Appamatto ubho atthe adhigaõhàti3 paõóito,
Diññhe dhamme ca yo attho yo cattho samparàyiko
Atthàbhisamayà dhãro paõóitoti pavuccatãti.

3. 2. 8.

Kalyàõamittasuttaü *

129. Sàvatthiyaü Ý

Ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etadavoca: idha mayhaü bhante rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: svàkkhàto bhagavatà dhammo. So ca kho kalyàõamittassa kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa no pàpamittassa no pàpasahàyassa no pàpasampavaïkassàti.

1. Samadhiggayha-machasaü, syà. [PTS] 2. Jaïgalànaü-machasaü, syà 3. Adhiggaõhàti machasa, syà. *Dutiyappamàdasuttaü-syà, [PTS]

[BJT Page 162] [\x 162/]

Evametaü mahàràja, evametaü mahàràja, svàkkhàto mahàràja mayàdhammo. So ca kho kalyàõamittassa kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa. No pàmittassa no pàpasahàyassa no pàpasampavaïkassàti.

Ekamidàhaü, mahàràja, samayaü sakkesu viharàmi nàgarakaü nàma sakyànaü nigamo. Atha kho mahàràja ànando bhikkhu yenàhaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà maü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahàràja ànando bhikkhu maü etadavoca: upaóóhamidaü bhante brahmacariyassa yadidaü kalyàõamittatà kalyàõasahàyatà kalyàõasampavaïakatàti. Evaü vuttàhaü mahàràja ànandaü bhikkhuü etadavocaü: mà hevaü ànanda, mà hevaü ànanda, sakalameva hidaü ànanda brahmacariyaü yadidaü kalyàõamittatà [PTS Page 088. [\q 88/] ] Kalyàõasahàyatà kalyàõasampavaïkatà. Kalyàõamittassetaü ànanda bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa ariyaü aññhaïgikaü maggaü bhàvessati2 ariyaü aññhaïgikaü maggaü bahulãkarissatãti

Katha¤ca ànanda bhikkhu kalyàõamitto kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko ariyaü aññhaïgikaü maggaü bhàveti3 ariyaü aññhaïgikaü maggaü bahulãkaroti? Idhànanda bhikkhu sammàdiññhiü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàsaïkappaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàvàcaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàkammantaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammààjivaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàvàyàmaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàsatiü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Sammàsamàdhiü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Evaü kho ànanda bhikkhu kalyàõamitto kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko ariyaü aññhaïgikaü maggaü bhàveti, ariyaü aññhaïgikaü maggaü bahulãkaroti.

Tadaminàpetaü ànanda pariyàyena veditabbaü: yathà sakalamevidaü brahmacariyaü yadidaü kalyàõamittatà kalyàõasahàyatà kalyàõasampavaïkatàti.

Mamaü hi ànanda kalyàõamittaü àgamma jàtidhammà sattà jàtiyà parimuccanti. Jaràdhammà sattà jaràya parimuccanti. Vyàdhidhammà sattà vyàdhinà4 parimuccanti. Maraõadhammà sattà maraõena parimuccanti. Sokaparidevadukkhadomanassupàyàsadhammà sattà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsehi parimuccanti. Iminà kho etaü ànanda pariyàyena veditabbaü: yathà sakalamevahidaü brahmacariyaü yadidaü kalyàõamittatà kalyàõasahàyatà kalyàõasampavaïkatàti.

Tasmàtiha te mahàràja evaü sikkhitabbaü: kalyàõamitto bhavissàmi kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïkoti. Evaü hi te mahàràja sikkhitabbaü. Kalyàõamittassa te mahàràja kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa ayaü [PTS Page 089. [\q 89/] ] Eko dhammo upanissàya vihàtabbo appamàdo kusalesu dhammesu.

1. Nagarakaü-machasaü. Syà. 2. Bhàveyya-sãmu. 3. Antaritapàñho na dissate. [PTS] Potthake. 4. Vyàdhito - machasaü, syà. Vyàdhiyà [PTS]

[BJT Page 164] [\x 164/]

Appamattassa te mahàràja viharato appamàdaü upanissàya itthàgàrassa1 evaü bhavissati: ràjà kho appamatto viharati appamàdaü upanissàya. Handa mayampi appamattà viharàma appamàdaü upanissàyàti.

Appamattassa te mahàràja viharato appamàdaü upanissàya khattiyànampi anuyuttànaü2 evaü bhavissati: ràjà kho appamatto viharati appamàdaü upanissàya. Handa mayampi appamattà viharàma appamàdaü upanissàyàti.

Appamattassa te màhàràja viharato appamàdaü upanissàya balakàyassapi evaü bhavissati: ràjà kho appamatto viharati appamàdaü upanissàya. Handa mayampi appamattà viharàma appamàdaü upanissàyàti.

Appamattassa te màhàràja viharato appamàdaü upanissàya negamajànapadassàpi3 evaü bhavissati: ràjà kho appamatto viharati appamàdaü upanissàya. Handa mayampi appamattà viharàma appamàdaü upanissàyàti.

Appamattassa te màhàràja viharato appamàdaü upanissàya attàpi gutto rakkhito bhavissati, itthàgàrampi guttaü rakkhitaü bhavissati, kosakoññhàgàrampi guttaü rakkhitaü bhavissatãti.

Bhoge patthayamànena uëàre aparàpare,
Appamàdaü pasaüsanti pu¤¤akiriyàsu paõóità.
Appamatto ubho atthe adhigaõhàti paõóito,
Diññhe4 dhamme ca yo attho yo cattho samparàyiko,
Atthàbhisamayà dhãro paõóitoti pavuccatãti.

 

3. 2. 9.

Pañhamaü aputtakasuttaü

130. Sàvatthiyaü Ý

Atha kho ràjà pasenadi kosalo divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho ràjànaü pasenadiü5 kosalaü bhagavà etadavoca: handa kuto nu tvaü mahàràja divàdivassàti?

1. Itthàgàrassa anuyantassa-machasaü, anuyàyantassa-syà. 2. Anuyuttànaü-syà, machasaü. 3. Jànapadassapi-machasaü, [PTS] 4. Diññheva dhamme-sãmu. 5. Pasenadi-katthaci.

[BJT Page 166] [\x 166/]

Idha bhante sàvatthiyaü seññhi gahapati kàlakato. 1 Tamahaü aputtakaü sàpateyyaü ràjantepuraü atiharitvà àgacchàmi. Asãti bhante satasahassàni hira¤¤asseva, ko [PTS Page 090. [\q 90/] ] Pana vàdo råpiyassa. Tassa kho pana bhante seññhissa gahapatissa evaråpo bhattabhogo ahosi:kaõàjakaü bhå¤jati bilaïgadutiyaü.Evarapo vatthabhogo ahosi. Sàõaü dhàreti tipakkhavasanaü. Evaråpo yànabhogo ahosi: jajjararathakena yàti paõõacchattakena dhàriyamànenàti.

Evametaü mahàràja, evametaü mahàràja, asappuriso kho mahàràja uëàre bhoge labhitvà neva attànaü sukheti pãõeti. Na màtàpitaro sukheti pãõeti. Na puttadàraü sukheti pãõeti. Na dàsakammakaraporise sukheti pãõeti. Na mittàmacce sukheti pãõeti. Na samaõabràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpeti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Tassa te bhoge evaü sammà aparibhå¤jiyamàne2 ràjàno và haranti, corà và haranti. Aggi và óahati. Udakaü và vahati. Appiyà và dàyàdà haranti. Evaü sa te3 màhàràja bhogà sammà aparibhu¤jiyamànà4 parikkhayaü gacchanti no paribhogaü.

Seyyathàpi mahàràja, amanussaññhàne pokkharaõã acchodakà sãtodakà sàtodakà setakà5 supatitthà ramaõãyà. Taü jano neva hareyya, na piveyya, na nahàyeyya, na yathàppaccayaü và kareyya. Evaü hi taü mahàràja udakaü sammà aparibhå¤jiyamànaü parikkhayaü gaccheyya no paribhogaü.

Evameva kho mahàràja, asappuriso uëàre bhoge labhitvà nevattànaü sukheti pãõeti na màtàpitaro sukheti pãõeti. Na puttadàraü sukheti pãõeti. Na dàsakammakaraporise sukheti pãõeti. Na mittàmacce sukheti pãõeti. Na samaõabràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpeti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Tassa te bhoge evaü sammà aparibhå¤jiyamàne2 ràjàno và

Haranti, corà và haranti, aggi và óahati, udakaü và vahati, appiyà và dàyàdà haranti. Evaü sa te mahàràja bhogà sammà aparibhu¤jiyamànà parikkhayaü gacchanti no paribhogaü.

Sappuriso ca kho mahàràja uëàre bhoge labhitvà attànaü sukheti pãõeti. Màtàpitaro sukheti pãõeti. Puttadàraü sukheti pãõeti. Dàsakammakaraporise sukheti pãõeti. Mittàmacce sukheti pãõeti. Samaõabràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpeti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Tassa te bhoge evaü sammà paribhå¤jiyamàne neva ràjàno [PTS Page 091] [\q 91/] haranti, na corà haranti. Na aggi óahati. Na udakaü vahati. Na appiyà dàyàdà haranti. Evaü sa te màhàràja bhogà sammà paribhu¤jiyamànà paribhogaü gacchanti no parikkhayaü.

Seyyathàpi mahàràja gàmassa và nigamassa và avidåre pokkharaõã acchodakà sãtodakà sàtodakà setakà supatitthà ramaõãyà. Taü jano hareyyapi piveyyapi nahàyeyyapi yathàppaccayampi kareyya. Evaü hi taü mahàràja udakaü sammà paribhu¤jiyamànaü paribhogaü gaccheyya no parikkhayaü evameva kho mahàràja dhãro sappuriso uëàre bhoge labhitvà attànaü sukheti pãõeti màtàpitaro sukheti pãõeti. Puttadàraü sukheti pãõeti. Dàsakammakaraporise sukheti

Pãõeti. Mittàmacce sukheti pãõeti. Samaõabràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpeti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Tassa te bhoge evaü sammà paribhå¤jiyamàne neva ràjàno haranti, na corà haranti. Na aggi óahati. Na udakaü vahati. Na appiyà dàyàdà haranti. Evaü sa te màhàràja bhogà sammà paribhu¤jiyamànà paribhogaü gacchanti no parikkhayanti.

1. Nàlakato-machasaü. 2. Aparibhu¤jamàno-sãmu, [PTS] sã. 2. 3. Evaüsante-sãmu, [PTS] sã2. 4. Aparibhu¤jamàno-sãmu, syà, [PTS] sã2. 5. Setodakà-machasaü.

[BJT Page 168] [\x 168/]

Amanussaññhàne udakaü va sãtaü tadapeyyamànaü parisosameti,
Evaü dhanaü kàpuriso labhitvà nevattanà bhu¤jati no dadàti.
Dhãro ca vi¤¤å adhigamma bhoge yo bhu¤jati kiccakaro ca hoti,
So ¤àtisaïghaü nisabho bharitvà anindito saggamupeti ñhànanti.

 

3. 2. 10.

Dutiyaü aputtakasuttaü

131. Sàvatthiyaü Ý

Atha kho ràjà pasenadi kosalo divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho ràjànaü pasenadiü kosalaü bhagavà etadavoca: handa kuto nu tvaü mahàràja àgacchasi divàdivassàti?

Idha bhante sàvatthiyaü seññhi gahapati kàlakato. Tamhaü aputtakaü sàpateyyaü ràjantepuraü atiharitvà àgacchàmi. Sataü bhante satasahassànaü1 hãra¤¤asseva, ko pana vàdo råpiyassa. Tassa kho pana bhante seññhissa gahapatissa evaråpo bhattabhogo ahosi: kaõàjakaü bhu¤jati biëaïgadutiyaü. Evaråpo vatthabhogo ahosi: sàõaü dhàreti [PTS Page 092] [\q 92/] tipakkhavasanaü. Evaråpo yànabhogo ahosi: jajjararathakena yàti paõõacchattakena dhàriyamànenàti.

Evametaü mahàràja, evametaü mahàràja, bhåtapubbaü so mahàràja seññhi gahapati tagarasikhiü2 nàma paccekasambuddhaü3 piõóapàtena pañipàdesi. " Detha samaõassa piõóanti" vatvà uññhàyàsanà pakkàmi. Datvà ca pana pacchà vippañisàri ahosi: " varametaü piõóapàtaü dàsà và kammakarà và bhå¤jeyyunti" bhàtåcca pana ekaputtakaü sàpateyyassa kàraõà jãvità voropesi.

Yaü kho so mahàràja seññhi gahapati tagarasikhiü2 paccekasambuddhaü3 piõóapàtena pañipàdesi, tassa kammassa vipàkena sattakkhattuü sugatiü saggaü lokaü upapajji, tasseva kammassa vipàkàvasesena imissàyeva sàvatthiyà sattakkhattuü seññhittaü kàresi.

Yaü kho so mahàràja seññhi gahapati datvà pacchà vippavisàri ahosi: " varametaü piõóapàtaü dàsà và kammakarà và bhå¤jeyyunti, " tassa kammassa vipàkena nàssuëàràya bhattabhogàya cittaü namati. Nàssuëàràya vatthabhogàya cittaü namati. Nàssuëàràya yànabhogàya cittaü namati. Nàssuëàrànaü pa¤cannaü kàmaguõànaü bhogàya cittaü namati.

1. Satasahassàti-katthaci, 2. Taggarasikhiü paccekasmabuddhaü -machasaü 3. Pacceka buddhaü sã [PTS]

[BJT Page 170] [\x 170/]

Yaü kho so mahàràja seññhi gahapati bhàtucca pana ekaputtakaü sàpateyyassa kàraõà jãvità voropesi. Tassa kammassa vipàkena bahåni vassàni bahåni vassasatàni bahåni vassasahassàni bahuni vassasatasahassàni niraye paccittha. Tasseva kammassa vipàkàvasesena idaü sattamaü aputtakaü sàpateyyaü ràjakosaü pavaseti. Tassa kho pana mahàràja seññhissa gahapatissa puràõa¤ca pu¤¤aü parikkhiõaü, nava¤ca pu¤¤aü anupacitaü. Ajja pana mahàràja seññhi gahapati mahàroruvaniraye1 paccatãti. Evaü bhante seññhi gahapati mahàroruvaü nirayaü upapannoti? [PTS Page 093] [\q 93/] evaü mahàràja seññhi gahapati mahàroruvaü nirayaü upapannoti.

Dha¤¤aü dhanaü rajataü jàtaråpaü pariggahaü vàpi2 yadatthi ki¤ci,
Dàsà kammakarà pessà ye cassa anujãvino,
Sabbaü nàdàya gantabbaü sabbaü nikkhippagàminaü3.
Ya¤ca karoti kàyena vàcàya uda cetasà,
Taü hi tassa sakaü hoti ta¤ca àdàya gacchati,
Ta¤cassa anugaü hoti chàyàva anapàyãnã.
Tasmà kareyya kalyàõaü nicayaü samparàyikaü,
Pu¤¤àni paralokasmiü patiññhà honti pàõinanti.

Aputtakavaggo dutiyo.

Tatruddànaü:

Jañilà pa¤ca ràjàno doõapàkasaïgàmà dve ti ca,
Dhãtarà dve appamàdà dve aputtakena càti4.