[BJT Vol M - 2] [\z M /] [\w II /]
[PTS Vol M - 1] [\z M /] [\f I /]
[PTS Page 353] [\q 353/]
[BJT Page 028] [\x 28/]

Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
1. Gahapati vaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.1.3.
53 Sekha suttaü

Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Tena kho pana samayena kàpilavatthavànaü sakyànaü navaü santhàgàraü acirakàritaü hoti anajjhàvutthaü1 samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhåtena. Atha kho kàpilavatthavà sakyà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho kàpilavatthavà sakyà bhagavantaü etadavocuü: idha bhante kàpilavatthavànaü sakyànaü navaü santhàgàraü acirakàritaü2 anajjhàvutthaü samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhåtena, taü bhante bhagavà pañhamaü paribhu大atu, bhagavatà pañhamaü paribhuttaü pacchà kàpilavatthavà sakyà paribhu大issanti. Tadassa kàpilavatthavànaü sakyànaü dãgharattaü hitàya [PTS Page 354] [\q 354/] sukhàyà'ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.

Atha kho kàpilavatthavà sakyà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena santhàgàraü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà sabbasanthariü santhàgàraü santharitvà àsanàni pa中àpetvà udakamaõikaü patiññhàpetvà3 telappadãpaü àropetvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho kàpilavatthavà sakyà bhagavantaü etadavocuü: sabbasanthariü santhataü bhante santhàgàraü àsanàni pa中attàni, udakamaõiko patiññhàpito,4 telappadãpo àropito, yassadàni bhante bhagavà kàlaü ma中atã'ti. Atha kho bhagavà nivàsetvà pattacãvaraü àdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena santhàgàraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà majjhimaü thambhaü nissàya puratthàbhimukho nisãdi, bhikkhu saïghopi kho pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà pacchimaü bhittiü nissàya puratthàbhimukho nisãdi bhagavantaü yeva purakkhatvà. Kàpilavatthavà pi kho sakyà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pacchàmukhà6 nisãdiüsu bhagavantaüyeva purakkhatvà. Atha kho bhagavà kàpilavatthave sakye bahudevarattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: pañibhàtu taü ànanda kàpilavatthavànaü sakyànaü sekho pàñipado7 piññhimme8 àgilàyati. Tamahaü àyamissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa中àpetvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa中aü manasikaritvà.

-------------------------

1. Anajjhàvuññhapubbaü - syà. Anajjhàvuññhaü - machasaü. 2. Acirakàritaü hoti-syà. 3. Upaññhapetvà-machasaü. 4. Upaññhàpito-machasaü. 5. Navaü santhàgàraü - machasaü. 6. Pacchimàbhimukhà-machasaü 7. Pañipado-syà 8. Piññhi me-machasaü,syà.

[BJT Page 030] [\x 30/]

Atha kho àyasmà ànando mahànàmaü sakyaü àmantesi. Idha mahànàma ariyasàvako sãlasampanno hoti. Indriyesu guttadvàro hoti. Bhojane matta中å hoti. Jàgariyaü anuyutto hoti. Sattahi saddhammehi samannàgato hoti. Catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã.

Katha勺a [PTS Page 355] [\q 355/] mahànàma ariyasàvako sãlasampanno hoti: idha mahànàma ariyasàvako sãlavà hoti. Pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno, aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu, evaü kho mahànàma ariyasàvako sãlasampanno hoti.

Katha勺a mahànàma ariyasàvako indriyesu guttadvàro hoti: idha mahànàma ariyasàvako cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü. Tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjati.

Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã, yatvàdhikaraõametaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati sotindriyaü, sotindriye saüvaraü àpajjati.

Ghànena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati ghànindriyaü, ghànindriye saüvaraü àpajjati.

Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã, yatvàdhikaraõametaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati jivhindriyaü, jivhindriye saüvaraü àpajjati.

Kàyena phoññhabbaü phåsitvà na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjati.

Manasà dhammaü vi中àya na nimittaggàhã hoti nànubya大anaggàhã, yatvàdhikaraõametaü manendriyaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaraü pañipajjati, rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati. Evaü kho mahànàma ariyasàvako indriyesu guttadvàro hoti.

Katha勺a mahànàma ariyasàvako bhojane matta中å hoti: idha mahànàma ariyasàvako pañisaïkhàyoniso àhàraü àhàreti, neva davàya na madàya na maõóanàya na vibhåsanàya yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya, vihiüsåparatiyà brahmacariyànuggahàya. Iti puràõa勺a vedanaü pañihaïkhàmi. Nava勺a vedanaü na uppàdessàmi, yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsuvihàro càti. Evaü kho mahànàma ariyasàvako bhojane matta中å hoti.

Katha勺a mahànàma ariyasàvako jàgariyaü anuyutto hoti: idha mahànàma ariyasàvako divasaü caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti, rattiyà pañhamaü yàmaü caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti, rattiyà majjhimaü yàmaü dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappeti pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa中aü manasikaritvà. Rattiyà pacchimaü yàmaü paccuññhàya caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti. Evaü kho mahànàma ariyasàvako jàgariyaü anuyutto hoti.

[BJT Page 032] [\x 32/]

Katha勺a mahànàma [PTS Page 356] [\q 356/] ariyasàvako sattahi saddhammehi samannàgato hoti: idha mahànàma ariyasàvako saddho hoti. Saddahati tathàgatassa bodhiü."Itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Hirimà hoti. Hirãyati kàyaduccaritena vacãduccaritena manoduccaritena. Hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà. Ottàpã hoti, ottappati1 kàyaduccaritena vacãduccaritena manoduccaritena. Ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà. Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammà àdikalyàõà majjhekalyàõà pariyosànakalyàõà sàtthà sabya大anà kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti. Tathàråpàssa dhammà bahussutà honti dhatà2 vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. âraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Satimà hoti paramena satinepakkena samannàgato. Cirakatampi cirabhàsitampi sarità anussarità pa中avà hoti udayatthagàminiyà pa中àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà. Evaü kho mahànàma ariyasàvako sattahi saddhammehi samannàgato hoti.

Katha勺a mahànàma ariyasàvako catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü3 diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã, idha mahànàma ariyasàvako vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati.Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati.Sato ca sampajàno sukha勺a kàyena pañisaüvedeti.Yantaü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà, pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà1 adukkhaü asukhaü2 upekkhàsati pàrisuddhiü catutthaü jhànaü3 upasampajja viharati. Evaü kho mahànàma ariyasàvako catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü3 diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã.

Yato kho mahànàma ariyasàvako evaü sãlasampanno hoti. Evaü indriyesu guttadvàro hoti. Evaü bhojane matta中å hoti, evaü jàgariyaü anuyutto hoti. Evaü sattahi saddhammehi [PTS Page 357] [\q 357/] samannàgato hoti. Evaü catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã, akasiralàbhã. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako sekho pàñipado4 apuccaõóatàya samàpanno bhabbo abhinibhidàya bhabbo sambodhàya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamàya.

-------------------------

1. Ottapati-sãmu,syà. 2 Dhàtà-machasaü, 3. Abhicetasikànaü-sãmu 4. Pañipado-syà.

[BJT Page 034] [\x 34/]

Seyyathàpi mahànàma kukkuñiyà aõóàni aññha và dasa và dvàdasa và, tànassu kukkuñiyà sammà adhisayitàni sammà pariseditàni sammà paribhàvitàni, ki勺àpi tassà kukkuñiyà na evaü icchà uppajjeyya: aho vatime kukkuñapotakà pàdanakhasikhàya và mukhatuõóakena và aõóakosaü padàëetvà sotthinà abhinibbhijjeyyu'nti. Atha kho bhabbàva te kukkuñapotakà pàdanakhasikhàya và mukhatuõóakena và aõóakosaü padàëetvà sotthinà abhinibbhijjituü. Evameva kho mahànàma yato ariyasàvako evaü sãlasampanno hoti, evaü indriyesu guttadvàro hoti, evaü bhojane matta中å hoti, evaü jàgariyaü anuyutto hoti, evaü sattahi saddhammehi samannàgato hoti, evaü catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako sekho pàñipado apuccaõóatàya samàpanno bhabbo abhinibhidàya bhabbo sambodhàya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamàya.

Sa kho so mahànàma ariyasàvako imaüyeva anuttaraü upekkhàsati pàrisuddhiü àgamma anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa勺api jàtiyo dasapi jàtiyo vãsatimpi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa中àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdiü5 tatràpàsiü evannàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Ayamassa pañhamà'bhinibhidà hoti kukkuñacchàpakasseva aõóakosamhà.

Sa kho so mahànàma ariyasàvako imaüyeva anuttaraü upekkhàsati pàrisuddhiü àgamma dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne, hine paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Ayamassa dutiyà'bhinibhidà hoti kukkuñacchàpakasseva aõóakosamhà.

Sa kho so mahànàma ariyasàvako imaüyeva anuttaraü upekkhà satipàrisuddhiü àgamma àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa中àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi中à sacchikatvà [PTS Page 358] [\q 358/] upasampajja viharati ayamassa tatiyà'bhinibhidà hoti kukkuñacchàpakasseva aõóakosamhà.

Yampi kho1 mahànàma ariyasàvako sãlasampanno hoti, idampissa hoti caraõasmiü. Yampi mahànàma ariyasàvako indriyesu guttadvàro hoti idampissa hoti caraõasmiü. Yampi mahànàma ariyasàvako bhojane matta中å hoti idampissa hoti caraõasmiü. Yampi mahànàma ariyasàvako jàgariyaü anuyutto hoti idampissa hoti caraõasmiü. Yampi mahànàma ariyasàvako sattahi saddhammehi samannàgato hoti, idampissa hoti caraõasmiü. Yampi mahànàma ariyasàvako catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã, idampissa hoti caraõasmiü.

------------------------

1. Yampi-machasaü, syà.

[BJT Page 036] [\x 36/]

Yampi kho mahànàma ariyasàvako anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: ekampi jàtiü, dvepi jàtiyo tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa勺api jàtiyo dasapi jàtiyo vãsatimpi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa中àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdiü5 tatràpàsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Idampissa hoti vijjàya. Yampi mahànàma ariyasàvako dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne, hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate - yathàkammåpage satte pajànàti, idampissa hoti vijjàya. Yampi mahànàma ariyasàvako àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa中àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi中à sacchikatvà upasampajja viharati, idampissa hoti vijjàya. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako vijjàsampanno itipi, caraõasampanno itipi, vijjàcaraõasampanno itipi, brahmunà kho panesà1 mahànàma sanaïkumàrena gàthà bhàsità.

Khattiyo seññho janetasmiü ye gottapañisàrino,
Vijjàcaraõasampanno so seññho devamànuse'ti.

Sà kho panesà mahànàma brahmunà sanaïkumàrena gàthà sugãtà na duggãtà, subhàsità na dubbhàsità, atthasaühità no anatthasaühità anumatà bhagavatàti.

Atha kho bhagavà uññhahitvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: sàdhu sàdhu ànanda, sàdhu kho tvaü ànanda kàpilavatthavànaü sakyànaü sekhaü pàñipadaü abhàsãti.

[PTS Page 359] [\q 359/]

Idamavocàyasmà ànando. Samanu中o satthà ahosi. Attamanà kàpilavatthavà sakyà àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinandu'nti.

Sekhasuttaü tatiyaü.

-------------------------

1. Brahmunà pesà-machasaü,syà.