[PTS Page 285] [\q 285/]

[BJT Vol Vbh 2] [\z Vibh /] [\w II /]

[BJT Page 104] [\x 104/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

14. Sikkhàpadavibhaïgo.

752. Pa¤ca sikkhàpadàni: pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü, adinnàdànà veramaõãsikkhàpadaü, kàmesu mucchàcàrà veramaõãsikkhàpadaü, musàvàdà veramaõãsikkhàpadaü, suràmerayamaccapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü,

753. Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusaüla cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü pàõàtipàtà viramantassa yà tasmiü samaye pàõàtipàtà àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü àjjhàpattivelànatikkamo setughàto, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà.

Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusaüla cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü pàõàtipàtà viramantassa yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü1, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà

Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusaüla cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü pàõàtipàtà viramantassa yo tasmiü samaye idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà tipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà

Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusaüla cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe somanassasahagataü ¤àõavppayuttaü [PTS Page 286 [\q 286/] -@]pa- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü ¤àõampayuttaü -peupekkhàsahagataü ¤àõa sampayuttaü sasaïkhàrena -peupekkhàsahagataü ¤àõavippayutt-pe-upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena pàõàtipàtà viramantassa yà tasmiü samaye pàõàtipàtà àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto. Idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpada, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà -pe-

Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena pàõàtipàtà viramantassa yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà cenàya sampayuttà -pe-

Ttha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena pàõàtipàtà viramantassa yo tasmiü samaye phasso -pe-paggàho avikkhepo, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü.

1. Sa¤¤cetayitattaü-machasaü, syà.

[BJT Page 106] [\x 106/]

754. Tattha katamaü adinnàdànà veramaõã sikkhàpadaü: -pekàmesumicchàcàrà veramaõãsikkhàpadaü-pe- musàvàdà veramaõãsikkhàpadaü -pe- suràmerayama¤¤ajapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü. Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yà tasmiü samaye suràmerayamajjapamàdaññhànà àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà-pe-

Tattha katamaü suràmerayamaccajapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraükusalaü cittaü uppannaü [PTS Page 287] [\q 287/] hoti somanassa sahagataü ¤àõasampayuttaü suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü. Avasesà dhammà cetanàya sampayuttà.

Tattha katamaü suràmerayamaccajapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraükusalaü cittaü uppannaü hoti somanassa sahagataü ¤àõasampayuttaü suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yo tasmiü samaye phasso -pepaggàho avikkhepo, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

Tattha katamaü suràmerayamajjapamàdaññhànà verahaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusaüla cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü-pe- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü -pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yà tasmiü samaye suràmerayamajjapamàdaññhànà àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpattivelàanatikkame setughàto, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà -pe-

Tattha katamaü suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõã sikkhaüpadaü: yasmaü samaye kàmàvacaraükusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõã sikkhàpadaü, vasesà dhammà cetanàya sampayuttà-pe-

Tattha katamaü suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena suràmerayamajjapamàdaññhànà viramantassa yo tasmiü samaye phasso-pe-paggàho [PTS Page 288] [\q 288/] avikkhepo, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

[BJT Page 108] [\x 108/]

755. Pa¤ca sikkhàpadàni: pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü adinnàdànà veramaõãsikkhàpadaü, kàmesu macchàcàrà veramaõã sikkhàpadaü, musàvàdà veramaõã sikkhàpadaü, suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

756. Tattha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, chandàdipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü vãmaüsàdhipateyyaü. Chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü pàõàtipàtà viramantassa, yà tasmiü samaye pàõàtipàtà àrati virati pañivirati veramaõãakiriyà akaraõaü anajjhàpatti velà anatikkamo setughàto. Idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà.

Tattha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, chandàdipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü vãmaüsàdhipateyyaü. Chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü pàõàtipàtà viramantassa, yà tasmiü samaye cenà sa¤cetanà cetayitattaü, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà.

Tattha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: [PTS Page 289] [\q 289/] yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, chandàdipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü vãmaüsàdhipateyyaü. Chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü pàõàtipàtà viramantassa, yo tasmiü samaye phasso -pepaggàho avikkhepo, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü.

Tattha katamaü pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü -pe- somanassasahagataü ¤àõavippayutta sasaïkhàrena -pe- upekkhà lahagataü ¤àõasampayuttaü -pe upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaüïkhàrena-pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü -pe- upekkhà sahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena hãnaü majjhimaü paõãtaü, chandàdipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü, chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü pàõàtipàtà viramantassa, yà tasmiü samaye pàõàtipàtà àrati virati pañivirati veramaõãakiriyà akaraõaü anajjhàpatti velà anatikkamo setughàto. Idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõã sikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà. -Peavasesà dhammà cetanàya sampayuttà -pe- phasso -pepaggàho avikkhepo, idaü vuccati pàõàtipàtà veramaõisikkhàpadaü.

[BJT Page 110] [\x 110/]

757. Tattha katamaü adinnàdànà veramaõã sikkhàpadaü-pekàmesu micchàcàrà veramaõãsikkhàpadaü -pe- musàvàdà veramaõãsikkhàpadaü-pesuràmerayamajjapamàdaññhànàveramaõãsikkhàpadaü- : yasmi samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, chandàdhipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü vimaüsàdhipateyyaü, chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, [PTS Page 290] [\q 290/] viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, vimaüsàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü suràmerayemajjapamàdaññhànàviramantassa, yà tasmiü samaye suràmeraya majjapamàdaññhànààrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto, idaü vuccati suràmeraya majjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà-pe-avasesà dhammà cetanàya sampayuttà-pe-phasso -pe- paggàho avikkhepe, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

Tattha katamaü suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü: yasmaü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassa sahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü-pe- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü -pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena hãnaü majjhimaü pañhãtaü, chandàdhipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü vimaüsàdhipateyyaü, chandàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, viriyàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü, cittàdhipateyyaü hãnaü majjhimaü paõãtaü suràmerayemajjapamàdaññhànàviramantassa, yà tasmiü samaye suràmeraya majjapamàdaññhànààrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto, idaü vuccati suràmeraya majjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü, avasesà dhammà veramaõiyà sampayuttà-pe-avasesà dhammà cetanàya sampayuttà-pe-phasso -pe- paggàho avikkhepe, idaü vuccati suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

758. Katame dhammà sikkhà: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe- avikkhepo hoti, ime dhammà sikkhà. [PTS Page 291] [\q 291/]

Katame dhammà sikkhà: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü -pe- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü -pe- upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü -pe-upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrana råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti ime dhammà sikkhà.

[BJT Page 112] [\x 112/]

759. Katame dhammà sikkhà: yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti-pearåpupapattiyà maggaü bhàveti-pe- lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhumiyà pattiyà vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti-pe avikkhepo hoti, ime dhammà sikkhà.

Abhidhammabhàjaniyaü

760. Pa¤ca sikkhàpadàni: pàõàtipàtà veramaõãsikkhàpadaü, adinnàdànà veramaõãsikkhàpadaü, kàmesu micchàcàrà veramaõãsikkhàpadaü, musàvàdà veramaõãsikkhàpadaü, suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõãsikkhàpadaü.

761. Pa¤cannaü sikkhàpadànaü kati kusalà. Kati akusalà. Kati avyàkatà-pe- kati saranà, kati araõà:

762. Kusalàyeva.

Siyà sukhàya vedanàya sampayuttà, siyà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà.

Vipàkadhammadhammà.

Anupàdinnupàdàniyà.

Asaükióiññhasaükilesikà.

Savitakkasavicàrà.

Siyà pãtisahagatà, siyà sukhasahagatà, siyà upekkhàsahagatà.

Nevadassanena na bhàvanàya pahàtabbà.

Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà. [PTS Page 292] [\q 292/]

âcayagàmino.

Neva sekkhà nàsekkhà.

Parittà.

Parittàrammaõà.

Majjhimà.

Aniyatà.

Na vattabbà maggàrammaõàtã'pi maggahetukàti'pi maggàdhipatãnoti'pi.

Siyà uppannà, siyà anuppannà, na vattabbà uppàdinoti.

[BJT Page 114] [\x 114/]

Siyà atãtà, siyà anàgatà, siyà paccuppannà.

Paccuppannàrammaõà.

Siyà ajjhattà, siyà bahiddhà, siyà ajjhattabahiddhà.

Bahiddhàrammaõà.

Anidassanaappañighà.

763. Na hetu.

Sahetukà.

Hetusampayuttà.

Na vattabbà hetu ceva sahetukàtã, sahetukàceva na ca hetu.

Na vattabbà hetu ceva hetusampayuttàti, hetusampayuttàceva na ca hetu.

Na hetu sahetukà.

764. Sappaccayà.

Saïkhatà.

Anidassanà.

Appañighà.

Aråpà.

Lekiyà.

Kenaci vi¤¤eyyà, kenaci na vi¤¤eyyà.

765. No àsavà.

Sàsavà.

âsavavippayuttà.

Na vattabbà àsavàceva sàsavàti. Sàsavàceva ne ca àsavà.

Na vattabbà àsavà ceva àsavasampayuttàti'pi àsavasampayuttà ceva no ca àsavàtã'pi.

âsavavippayuttà sàsavà.

766. No sa¤¤ojanà -pe-no ganthà -pe- no oghà -pe no yogà-pe-no nãvaraõà -pe- no paràmàsà -pe-

[BJT Page 116] [\x 116/]

767. Sàrammaõà.

No città.

Cetasikà.

Cittasampayuttà.

Cittasaüsaññhà.

Cittasamuññhànà.

Cittasahabhuno.

Cittànuparivattino.

Cittasaüsaññhasamuññhànà.

Cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

Cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

Bàhirà.

No upàdà.

Anupàdinnà.

768. No upàdànà -pe- no kilesà -pe-

Na dassanena pahàtabbà.

Na bhàvanàya pahàtabbà.

Na dassanena pahàtabbahetukà.

Na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

Savitakkà.

Savicàrà.

Siyà sappãtikà, siyà appãtikà.

Siyà pãtisahagatà, siyà na pãtisahagatà.

Siyà sukhasahagatà, siyà na sukhasahagatà.

Siyà upekkhàsahagatà, siyà na upekkhàsahagatà.

Kàmàvacarà.

Na aråpàvacàrà.

Pariyàpannà.

Aniyyànikà.

Aniyatà.

Sauttarà.

Araõàti.

Pa¤hapucchakaü.

Sikkhàpadavibhaïgo niññhito.